’19de Chinees partijcongres niet meer dan politiek theater’

Veel waarnemers denken dat het 19de congres van de Chinese Communistische Partij, dat woensdag 18 oktober begint, een mijlpaal wordt in het Chinese beleid. Dat is een vergissing, zegt Paul Diggle, senior economist bij Aberdeen Standard Investments.

Op deze vijfjaarlijkse plenaire vergadering worden de posten binnen de Communistische Partij wat verschoven en de economische beleidslijnen in grote lijnen geschetst. Enkele politieke benoemingen zullen aantonen dat president Xi Jinping nog meer macht rond zichzelf centraliseert. Maar wie hoopt op de aankondiging van stoutmoedige en ontwrichtende hervormingen voor de stagnerende staatsbedrijven, of een agressieve aanpak van China’s enorme kredietgroei, komt waarschijnlijk van een koude kermis thuis.

Voor concrete beleidswijzigingen moet je eerder bij de Centrale Economische Werkconferentie in december zijn, het Nationale Volkscongres in maart, of de derde plenaire vergadering van het Centraal Comité van de Partij later in 2018. Daar worden de details van het beleid bepaald. Dat levert waarschijnlijk hervormingen op, maar die zullen geleidelijk en afgemeten doorgevoerd worden.

Tot het zo ver is, moeten we voor een beter begrip van China’s toekomst afgaan op de economische cijfers. De officiële Chinese groeicijfers worden breed gewantrouwd. Ze hebben de ongemakkelijke gewoonte om precies op de eerder vastgelegde doelstelling uit te komen. Het huidige groeidoel van 6,5 procent is meer dan wat op lange termijn houdbaar is, en kan (of moet eigenlijk) bijgesteld worden – misschien dichter bij 6 procent.

Dat is een reden om een eigen schatting van de Chinese groei maken, gebaseerd op een reeks actuele datasets: een ‘nowcast’ (als tegenhanger van de ‘forecast’). Onze nowcast suggereert dat de Chinese groei het voorbije jaar zeer sterk was, na een moeizaam 2015. China is de voornaamste aanjager geweest van de recente wereldwijde groeiversnelling.

De jongste maanden lijkt de groei wat af te koelen, weliswaar naar nog altijd heel sterke niveaus. Wijdverspreide parameters van de Chinese economie zoals de industriële productie, investeringen en retailverkoop lijken op de terugweg.

Onze nowcast kan ook nuttig zijn om te zien in welke mate de autoriteiten de economie op eigen benen laten staan. De voorbije jaren hebben de Chinese beleidsmakers de economie altijd gestimuleerd als die meer vertraagde dan gewenst. Dat leidde tot bezorgdheid over de Chinese schuldniveaus en de financiële stabiliteit.

Naast de nowcast moeten beleggers ook naar de Chinese Volksbank kijken. Haar monetaire beleid onderging een stille revolutie. De Volksbank zette vroeger leenquota’s voorop voor individuele banken, naast systeembrede leenquota’s via reserveverplichtingen. Maar nu de economie volwassen wordt, schuift de Volksbank op naar een meer orthodox rentebeleid om groei en inflatie te sturen. De Volksbank zal de komende jaren de rente wellicht stabiel houden, gezien de gedempte inflatiedruk.

Maar als ze de rente zou verlagen om de economie te stimuleren, dan zou dat erop wijzen dat de beleidsmakers terugkeren naar hun oude gewoontes om altijd stimuli boven te halen zodra de groei vertraagt. De recente verlaging van de reserveratio’s voor banken die het vaakst aan kmo’s en landbouwers lenen, lijkt te passen binnen de inspanningen van de Volksbank om de hervormingen te steunen, in plaats van de groei te pushen.

Ondertussen behoort China al 25 jaar tot de middenklasselanden. Veel landen blijven op dat niveau steken doordat hun lonen minder concurrerend worden en de groei afneemt. De komende vijf jaar zullen cruciaal zijn voor China om uit de val van die middenpositie te ontsnappen. China maakt een redelijke kans, zelfs met een demografische tegenwind, om nog een hoger welvaartsniveau te bereiken. Maar het 19de partijcongres zal weinig duidelijkheid brengen over hoe de Chinese beleidsmakers dat willen doen.