Machtswissel met kansen

De schorsing van president Dilma Rousseff in Brazilië heeft beleggers hoop gegeven dat er betere tijden zijn aangebroken in het voormalige groeiwonder. Veel hangt af van de daadkracht van de nieuwe regering.

Op 12 mei maakte de Braziliaanse Senaat een voorlopig einde aan de politieke carrière van de door corruptiebeschuldigingen achtervolgde president Dilma Rousseff. Met haar vertrek komt een einde aan maanden van politieke onzekerheid, die grote sociale onrust veroorzaakte en de bestuurbaarheid van het land in gevaar bracht. De onrust wordt nog vergroot door het uitdijende corruptieschandaal rond het staatsoliebedrijf Petrobras, dat veel politici dreigt mee te sleuren. Het kredietwaardigheidsagentschap Fitch verlaagde begin mei de rating van Brazilië van BB+ naar BB. Bovendien noemt Fitch de vooruitzichten voor de kredietrating negatief.

De dreigende onbestuurbaarheid van het land was niet de enige aanleiding. Brazilië verkeert in een diepe economische recessie. Vorig jaar kromp de economie met 3,8 procent – de zwaarste krimp in 25 jaar – en Fitch verwacht dit jaar een vergelijkbare achteruitgang. De onzekerheid staat bedrijfsinvesteringen in de weg, en de stijgende werkloosheid en de hoge inflatie van 10 procent tasten de koopkracht van de gezinnen aan. Bovendien profiteert Brazilië niet langer van de grondstoffenboom door de groeivertraging in China.

Het Braziliaanse begrotingstekort steeg vorig jaar boven 10 procent door een combinatie van tegenvallende inkomsten en hoge sociale uitgaven. Fitch verwacht voor 2016 en 2017 een tekort rond 8 procent, waardoor de overheidsschuld in 2017 zou oplopen tot 80 procent van het bruto binnenlands product. Meteen zou Brazilië een van de BB-landen met de hoogste overheidsschuld zijn, al is het volgens Fitch beter bestand tegen schokken dan andere landen met die kredietrating. Dat dankt Brazilië aan zijn economische diversiteit, zijn stevige internationale reserves en zijn goed gekapitaliseerde banken. Bovendien hebben de recessie en de sterke daling van de Braziliaanse real het tekort op de internationale betalingsbalans doen krimpen, zodat het land minder afhankelijk is van buitenlandse investeerders.

Noodzakelijke hervormingen

Volgens Mark Mobius van Templeton Emerging Markets Group zijn hervormingen en de aanpak van de corruptie cruciaal. Hij herinnert beleggers eraan dat beleggen in een groeiland altijd geduld vraagt. “Ik ben optimistisch over de politieke omwenteling en verwacht dat Brazilië na enkele zwakke jaren op weg is naar een sterk herstel. Zodra de Brazilianen hun huis op orde zetten, zullen de beleggers terugkeren.” Hoewel Mobius de macro-economische omstandigheden niet kan negeren, kijkt hij vooral naar individuele ondernemingen en hun vooruitzichten. Zo profiteren een aantal exportgerichte ondernemingen volop van de goedkope real, die hun producten goedkoper maakt in het buitenland.

Ook Edwin Guttierez, het hoofd van het Emerging Markets Sovereign Debt-team bij Aberdeen Asset Management, verwacht dat de nieuwe regering van Michel Temer, de opvolger van Rousseff, erin zal slagen hervormingen door te voeren. “Een belangrijke oorzaak van de recessie zijn de sterk gedaalde investeringen. Om die terug aan te wakkeren, is vertrouwen nodig. Daarvoor zijn hervormingen noodzakelijk”, stelt hij.

Guttierez heeft een voorkeur voor Braziliaanse overheidsobligaties in lokale munt. “De hervormingen zullen een positief effect op de obligatiekoersen hebben. Bovendien kan de Braziliaanse centrale bank dankzij de dalende inflatie vanaf juli de rente agressief verlagen met 3 à 5 procentpunt”, redeneert Guttierez. Vanwege de hoge inflatie bedraagt de kortetermijnrente van de centrale bank 14,25 procent, wat het economische herstel bemoeilijkt. Hij verwacht ook dat Temer het begrotingstekort onder controle zal krijgen. Zijn mening over Braziliaanse overheidsobligaties zou veranderen als de hervormingen niet van de grond raken of de inflatie weer oploopt. Dat zou een renteverlaging in het gedrang brengen.

Over bepaalde Braziliaanse bedrijfsobligaties is Guttierrez minder enthousiast. “De privésector in Brazilië heeft de voorbije jaren heel wat schulden in Amerikaanse dollar uitgegeven. Die wegen door de sterk gedaalde real steeds zwaarder. We zien nu al de eerste slachtoffers”, aldus Guttierez.

Beurzen kijken vooruit

Beleggers hebben de voorbije maanden al een stevig voorschot genomen op de politieke omwenteling. “Het beste moment om in te stappen was januari”, lacht Guttierez. De speculatie op een machtswissel heeft de Braziliaanse Bovespa-index 35 procent hoger gejaagd sinds zijn dieptepunt op 26 januari. Ook de Braziliaanse real profiteerde van het gekeerde beleggerssentiment: sinds begin dit jaar staat de munt meer dan 10 procent hoger tegenover de Amerikaanse dollar.

“Voor beleggers met een horizon van een jaar is het waarschijnlijk te laat om nog in Braziliaanse aandelen te stappen”, zegt Luke Richdale van JP Morgan Asset Management. De markten zijn volgens Richdale te snel gestegen door de hoop op verbetering, al gelooft hij dat de Braziliaanse economie haar dieptepunt voorbij is. “De aandelenmarkten kijken altijd vooruit, en we zien tekenen van herstel, zoals de dalende inflatie, het lagere tekort op de betalingsbalans en de aantrekkende kredietverstrekking”, aldus Richdale.

Hoewel hij Braziliaanse aandelen aantrekkelijk gewaardeerd vindt op basis van de koers-boekwaardeverhouding, verwacht Richdale dat voor beleggers met een langeretermijnhorizon later betere instapmomenten volgen. “De renteverhogingen in de Verenigde Staten kunnen de dollar doen stijgen tegenover grondstoffenmunten als de real, die de voorbije maanden zichzelf wat voorbij is gehold. Dat kan een goed moment zijn om in te stappen”, stelt Richdale.

Volgens hem hoort Brazilië thuis in elke goed gediversifieerde beleggingsportefeuille, want ondanks de crisis zijn de Braziliaanse bedrijven in goede vorm. “In vergelijking met bepaalde andere groeilanden zijn de Braziliaanse managementteams van wereldklasse en de banksector is er zeer winstgevend”, stelt Richdale.

Mathias Nuttin