Van alle regionale luchthavens in ons land staat Deurne op de op een na laatste plaats als subsidietrekker. De Waalse luchthavens Charleroi en Luik krijgen een veelvoud. Wat niet wil zeggen dat het commerciële beleid in Antwerpen uitstekend is.
De cijfers van Antwerp City Airport ogen flets. De onderneming maakt al jaren verlies. Zonder de exploitatiesubsidies, vorig jaar goed voor de helft van de bedrijfsopbrengsten, zouden de cijfers nog veel roder kleuren.
Lees verder onder tabel
Maar de luchthaven van Deurne is niet de enige die subsidie krijgt, alle regionale luchthavens in ons land krijgen overheidsmiddelen. Wevelgem krijgt het minste, gevolgd door Deurne, Oostende en Charleroi. Maar de subsidiekampioen is de luchthaven van Luik, gespecialiseerd in vrachtverkeer.
Lees verder onder tabel
“De Waalse subsidies hebben als uitdrukkelijk doel de bevordering van de economische groei en de werkgelegenheid”, zegt Wouter Dewulf, professor luchtvaarteconomie aan de Universiteit van Antwerpen. “De toegevoegde waarde en de werkgelegenheid bij de luchthavens van Luik en Charleroi zijn significant hoger dan in Oostende en Antwerpen. De subsidies voor de Vlaamse luchthavens hebben er niet geleid tot meer werkgelegenheid en meer economische groei”.
TUI bleef aan de grond
Er schort ook wat aan het commerciële beleid van Antwerp City Airport, zoals de luchthaven van Deurne officieel heet. Dat gebeurt door Egis. De Franse groep is de eigenaar van de eigenlijke luchthavenuitbater, de nv LEM Antwerpen. Deurne zag het aantal passagiers vorig jaar met bijna een vijfde dalen, terwijl de luchtvaart elders duchtig opveerde. Voor een groot deel was daar pech mee gemoeid. De vakantiemaker TUI zou vanuit Deurne met milieuvriendelijke en gloednieuwe Embraer 190 E2-toestellen naar Tenerife en Gran Canaria vliegen. De luchthaven van Deurne is, ondanks zijn korte startbaan van circa 1.500 meter, gewild door luchtvaartmaatschappijen. De inchecktijden zijn zeer kort, de passagiers stappen uit de inkomhal naar de startbaan en in het toestel. Voor mensen uit Antwerpen en omgeving, de belangrijkste economische groeipool van België, is Deurne voor korte vluchten aantrekkelijker dan Zaventem.
Maar de gloednieuwe Embraers kwamen maar niet van de grond. “Hoe dichter we het zomerseizoen naderden, hoe meer van deze nieuwe toestellen door technische pannes uitvielen”, staat in het verslag van de raad van bestuur van de nv LEM Antwerpen. TUI moest zijn activiteiten midden in het zomerseizoen vorig jaar enkele weken stopzetten. Dat leidde tot een fiks “verlies aan omzet tijdens de drukste periode van het jaar”. Voor de nv TUI Airlines Belgium is de schade nog erger. Ze leed in het jongste boekjaar een bedrijfsverlies van 90 miljoen euro. Het overgedragen verlies ging daarmee naar 643 miljoen euro. Ruim 10 miljoen euro van het bedrijfsverlies is te wijten aan de perikelen met de Embrears. Door motorproblemen bleven die aan de grond genageld. TUI moest in allerijl extra vliegtuigen inhuren en vliegcapaciteit naar Zaventem verschuiven.
‘Deurne betaalt niet te veel taksen’
Maar dat is niet de enige reden voor de slechte cijfers van Antwerp City Airport. “De almaar toenemende en hogere kosten voor studies en diensten voor de verlenging van onze milieuvergunning, de extra milieuonderzoeken en de buitenproportionele milieubelastingen, bleken onevenredig hoog en zorgden voor een negatief resultaat”, moppert het jaarverslag van de raad van bestuur ook. Daarnaast betaalt de luchthavenuitbater ook nog eens “buitenproportionele lokale en regionale belastingen”, in vergelijking met andere Belgische luchthavens. Ook voor 2025 werd opnieuw verlies verwacht.
Het probleem bij Antwerp City Airport zijn niet de kosten, maar het tekort aan opbrengsten”
“Ik denk niet dat de luchthaven van Antwerpen zoveel meer taksen betaalt”, oordeelt Wouter Dewulf. “Ze betaalt weliswaar meer onroerende voorheffing in vergelijking met de Waalse luchthavens. Die genieten vrijstelling voor de publiekedienstdelen van de luchthaven, zoals politiezones, douane/immigratie, brandweer, navigatie- en veiligheidsinstallaties. Niet vrijgesteld zijn de commerciële delen van de luchthaven (bijvoorbeeld verhuurde magazijnen, winkels en horeca, commercieel uitgebate parkings). Dus zoveel meer taksen betaalt de luchthavenuitbater van Deurne vermoedelijk niet. Het probleem van Antwerp City Airport zijn niet de kosten, maar het tekort aan opbrengsten”.
Voorlopig blijft de balansstructuur van de nv LEM Antwerpen redelijk gezond, als tenminste de achtergestelde leningen en de overige schulden worden meegeteld bij het eigen vermogen. Dat is geld dat de aandeelhouder, het Franse Egis, het bedrijf toestopt. “De operationele cashflow is negatief”, waarschuwt professor Dewulf. “De liquiditeitspositie oogt voorlopig solide, mits de openstaande handelsvorderingen effectief inbaar zijn. Voor de continuïteit op de lange termijn is een snelle terugkeer naar winstgevendheid en positieve cashflow noodzakelijk”.
‘Potentieel wordt onderbenut’
Er schort ook wat aan de slagkracht van de luchthavenuitbater. Dat zegt Bernard Van Milders, de gedelegeerd bestuurder van The Flying Group, die onder meer zakenvluchten doet in diverse luchthavens. De consoliderende vennootschap nv The Flying Group Holding haalde vorig jaar bedrijfsopbrengsten voor 160 miljoen euro, en een bedrijfswinst van 1,1 miljoen euro. “Egis heeft de luchthaven tot nu niet rendabel kunnen maken. Dat was nochtans de bedoeling. De Franse groep moet meer trafiek en lijnvluchten kunnen aantrekken. Het potentieel is er. Als dat niet lukt, zal de luchthavenuitbater verlieslatend blijven. Wij hebben een zware kostenstructuur, onder meer voor veiligheid. Die moet uiteraard rendabel worden gemaakt”. De activiteiten van The Flying Group in Antwerpen, naast zakenvluchten onder meer ook vliegtuigonderhoud, zijn rendabel. De te betalen tarieven zijn ook vergelijkbaar met die van andere luchthavens in West-Europa.
De luchthavenuitbater moet meer trafiek en lijnvluchten kunnen aantrekken
Ook The Aviation Factory vindt de tarieven in Antwerpen vergelijkbaar met die van andere Europese luchthavens. De onderneming verzorgt vluchten op maat, eender waar in de wereld. Ze haalde het voorbije boekjaar een omzet van 40 miljoen euro en een bedrijfswinst van 134 duizend euro.
De enige uitbater van lijnvluchten in Deurne is Sky Alps uit het Italiaanse Zuid-Tirol. Het vliegt drie keer per week naar de regionale hoofdstad Bolzano.