Louis Michel heeft nog niets bewezen

Welk gewicht kan Louis Michel ( MR) in de weegschaal leggen, nu hij mee het buitenlandbeleid van de Europese Unie ( EU) kan beïnvloeden? Wat heeft Michel in Congo bereikt? Het land weer op de internationale agenda plaatsen, maar verder? De voorbije vier jaar hebben de machthebbers een paar miljard dollar uit het land gepompt. Waar gaat dat naartoe als ze, zoals Mobutu, 32 jaar de tijd krijgen? Dáártegen heeft Michel niets gedaan, hij heeft het Belgische parlement in deze materie zelfs belogen (in de zogenaamde ‘Telexgate’ zou de BZ-minister het parket om een onderzoek gevraagd hebben, maar dat wordt daar tegengesproken).

De ‘ontwikkelingsmachine’ US Aid dient hoofdzakelijk om graanoverschotten van Amerikaanse boeren te evacueren. En de 5 miljard euro die Louis Michel vanaf november als nieuwe EU-commissaris mag beheren, dient om dure jobs te garanderen voor een grotendeels inefficiënte bureaucratie. Of verzekert de grootste lidstaten van een verlengde politieke lobbyarm.

De ontwikkelingen in Irak schijnen de gewezen BZ-minister gelijk te geven, maar dat Amerika in zijn hoogmoed tot falen was gedoemd, was voorspelbaar. Na het debacle met de ‘New African Leaders’ onder Bill Clinton voltrekt zich het fiasco van de ‘New Arab Leaders’. Bij het begin van de Irak-oorlog bestond de kunst er minder in om de mislukking te voorspellen, dan wel om de enige grootmacht te behoeden voor avonturen. Die rol was in het Atlantische bondgenootschap op maat geschreven van een bescheiden Belgische diplomatie, maar Michel gedroeg zich als een muis die op de olifant ging schieten. Met als gevolg dat de Belgische diplomatie gemarginaliseerd raakte.

Wie behoedt Michel (en de reputatie van ons land) voor dezelfde blunders op Europees niveau? Want ook als John Kerry het Witte Huis intrekt, zal een Democratisch buitenlandbeleid neerkomen op een Bush light-versie, zonder wezenlijke verschillen.

De oplossing voor de instabiliteit van het Midden-Oosten en Afrika ligt niet in illusoire regimewissels of in de hoop dat machthebbers ontwikkelingsgelden efficiënt aanwenden en dat ze democratiseren en mensenrechten zouden eerbiedigen. Het enige wat na veertig à vijftig jaar ‘onafhankelijkheid’ kan werken, is het stopzetten van een perverse miljardenstroom ‘ontwikkelingsgelden’ – een infuus dat ginds een corrupte bovenlaag en hier een ontwikkelingsbureaucratie instandhoudt.

Een efficiënt beleid zou zijn dat Louis Michel machthebbers dwingt hun roofbouw te stoppen en potentiële ontwikkelingsgelden uit eigen bodemrijkdommen te gebruiken om duurzame ontwikkeling tot stand te brengen. Op dat vlak heeft Michel niets bereikt in Centraal-Afrika, wat nochtans “wegens zijn alom geprezen kennis en ervaring” het opstapje was voor zijn carrièresprong tot Europees commissaris voor Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Zaken.

De nieuwe commissaris kondigde al aan dat steun aan kleine bedrijven in ACP-landen (Afrika, Caraïben en Pacific, waarmee de EU bevoorrechte relaties heeft) een prioriteit wordt. Maakt hij van zijn positie gebruik om precies daar het verschil te maken door voor meer transparantie te zorgen? Het Europese Ontwikkelingsfonds voor de ACP-landen is immers onttrokken aan de controle van het Europees Parlement, want niet opgenomen in de gewone EU-begroting.

Erik Bruyland