Lelijk eendje

Met een koersverlies van 18 % vorig jaar tegenover een klim van de brede markt is het aandeel van de Amerikaanse technologiegroep IBM een zware achterblijver. Voor het tweede jaar op rij de rode lantaarn in de Dow Jones-index, dat is niet meer gebeurd sinds Bethlehem Steel in 1993 en 1994. Daarvoor zijn er natuurlijk redenen. Toch is het zaak op vinkenslag te blijven liggen, want Big Blue weet nu eindelijk waar het strategisch naartoe wil, en dat was in het recente verleden wel even anders. In het vierde kwartaal van 2014 (drie maanden tot eind december) daalde de omzet opnieuw met 12 % op jaarbasis, tot 24,11 miljard USD, een stuk onder de consensusprognose van 24,77 miljard USD. Het was al de elfde opeenvolgende omzetdaling voor de groep.

IBM realiseerde in 2011 nog een omzetcijfer van 107 miljard USD. Vorig jaar was dit nog maar 92,8 miljard USD, 6 % minder dan een jaar eerder. Net als andere grote, klassieke IT-bedrijven als Oracle, SAP, Cisco en Hewlett-Packard heeft IBM het moeilijk met de overgang naar de cloudomgeving, waarbij software via het internet wordt aangeboden en minder behoefte is aan eigen hardware, updates en ondersteuning. IBM streeft ernaar de marges te verhogen door de activiteiten met de laagste winstgevendheid van de hand te doen. Zo werd de serverafdeling System X vorig jaar voor 2,1 miljard USD verkocht aan het Chinese Lenovo. Ook het afstoten van de afdeling micro-elektronica past in die strategie.

IBM definieerde een aantal strategische activiteiten die op termijn weer voor winstgroei moeten zorgen. Omzet genereren is daarbij niet langer prioritair. Het management selecteerde, naast cloudcomputing, ook mobiele diensten, sociale media, internetbeveiliging en geavanceerde analyse van gegevens tot de nieuwe prioriteiten. IBM pakte ermee uit dat die strategische divisies vorig jaar met 16 % groeiden. De cloudinkomsten groeiden met 60 % en bij beveiliging en analytische software was er een vooruitgang met respectievelijk 19 en 7 %. Het probleem is echter dat die activiteiten gezamenlijk voor slechts iets meer dan een kwart van de groepsomzet instaan. Vorig boekjaar steeg de brutomarge op jaarbasis wel met 50 basispunten (0,5 %), tot 50 %, en ook in het vierde kwartaal zette de verbetering zich verder door. De duurdere dollar speelt natuurlijk een negatieve rol.

De lancering van een nieuwe mainframeproductlijn moet beterschap brengen. Dat type computer is uitermate goed geschikt voor de analyse en de opslag van grote hoeveelheden gegevens. IBM plant ook negen bijkomende datacenters voor lokale gegevensopslag. De winstevolutie is een ander heikel punt bij IBM. De daling van de omzet en de stagnerende marges werden tot nog toe gecompenseerd door de inkoop van eigen aandelen, en wel in die mate dat een groot deel van de vrije kasstroom eraan werd opgeofferd. Die strategie is allesbehalve duurzaam en IBM nam vorig jaar de moedige beslissing om van de winstprognose van 20 USD per aandeel voor 2015 af te stappen. Dat leidde tot een schok bij investeerders. IBM verwacht voor het lopende boekjaar een winstcijfer tussen 15,75 en 16,5 USD per aandeel, een fractie onder de consensusprognose.

In het vierde kwartaal daalden de nettowinst en de operationele winst met respectievelijk 6 en 13 %. Over het volledige boekjaar 2014 kwam die operationele winst 9 % lager uit, op 16,53 USD per aandeel. Dit betekent dat er ook in het meest optimistische scenario dit jaar geen winstgroei in zit.

Conclusie

Tegen minder dan 10 keer de verwachte winst is IBM goedkoop. De nieuwe strategie is duidelijker, maar IBM vraagt wat geduld voor die vruchten zal afwerpen. Na de nieuwe tegenvallende cijfers ondergaat de koers een nieuwe bodemtest. IBM staat bovenaan op onze watchlist.

Advies: koopwaardig

Risico: gemiddeld

Rating: 1B