Last call

Effecten aan toonder moeten uiterlijk 31 december 2013 worden omgeruild in effecten op naam.

De zogenoemde dematerialisatie van Belgische effecten aan toonder is al enkele jaren aan de gang. “Dematerialisatie betekent dat de stukken aan toonder moeten worden omgezet in stukken op naam. Het is een onderdeel van de modernisering van het effectenverkeer en het sluit aan bij de strijd tegen de fiscale fraude”, zegt Dirk Berckmans, vennoot Monard D’Hulst Advocaten.

De deadline nadert

Sinds 1 januari 2008 is het niet meer mogelijk effecten op naam of gedematerialiseerde effecten, die zijn ingeschreven op een effectenrekening, te laten leveren. De maatregel geldt zowel voor aandelen van beursgenoteerde als van niet-beursgenoteerde bedrijven en voor alle andere effecten die in het verleden fysiek werden overhandigd aan spaarders, zoals kasbons en staatsbons.

Effecten aan toonder die vóór 1 januari 2008 werden gekocht, moeten uiterlijk 31 december 2013 worden omgeruild. Dat betekent dat ze uiterlijk op die datum moeten worden gedeponeerd op een effectenrekening. Vanaf 1 januari 2014 worden de rechten op die effecten — zoals het innen van een dividend — bevroren, totdat de stukken aan de bank worden bezorgd om ze op een effectenrekening te zetten.

Is dat tegen 1 januari 2015 nog niet gebeurd, dan worden ze verkocht door de emittent — de bank of het bedrijf dat de obligatie of het aandeel heeft uitgegeven. De opbrengst wordt na afhouding van de kosten gestort bij de Deposito- en Consignatiekas. De eigenaar kan de opbrengst nog wel afhalen, maar vanaf 2016 betaalt hij 10 procent boete voor elk jaar vertraging. Buitenlandse stukken zoals Luxemburgse kasbons vallen niet onder de wetgeving en hoeven dus niet te worden omgezet.

Statuten aanpassen

Ook wie nog aandelen aan toonder van een vennootschap bezit, bijvoorbeeld van een nv, moet voor 31 december actie ondernemen. Dirk Berckmans: “Voor de omzetting in effecten op naam ligt het initiatief bij de houder, die daartoe een aanvraag richt aan de vennootschap die de aandelen aan toonder heeft uitgegeven. De aanvraag is alleen ontvankelijk als de stukken materieel aan de vennootschap worden overhandigd. De reële omzetting gebeurt door de effecten in te schrijven in het aandelenregister.”

Zodra die omzetting is gebeurd, is er nog een belangrijk aandachtspunt. “De vennootschappen moeten hun statuten aanpassen en vermelden vanaf wanneer de uitgegeven effecten aan toonder die zijn ingeschreven op een effectenrekening, in gedematerialiseerde vorm zullen bestaan”, aldus Dirk Berckmans. “Nog tot 31 december 2013 kan de vennootschap daarvoor gebruikmaken van een versoepelde procedure. De bevoegdheid om de statuten te wijzigen, wordt tijdelijk verleend aan het bestuursorgaan van de vennootschap door een authentieke akte te verlijden. Als de statuten van de vennootschap niet zouden voorzien in een mogelijke uitgifte van gedematerialiseerde aandelen, gebeurt de omzetting automatisch — ‘van rechtswege’ — in effecten op naam van de emittent. Voor de houder van effecten impliceert die regeling dat al zijn rechten die verbonden zijn aan die effecten — waaronder stemrechten en rechten op een dividend — van rechtswege worden geschorst totdat de houder zich aandient bij de betrokken emittent”.

Vennootschappen die nog willen gebruikmaken van de vereenvoudigde procedure van statutenwijziging door het bestuursorgaan via een authentieke akte, reppen zich dus het beste nog voor de jaarwisseling naar de notaris.

JOHAN STEENACKERS