Langere celstraffen

De auteur is advocaat en hoofdredacteur van Fiscoloog.

www.fiscoloog.be

De regering wil fiscale fraude harder bestraffen. Ook de antiwitwaswetging wordt strenger. Dat staat in enkele wetsontwerpen die de regering voorbereidt. Dat het de regering menens is met de aanpak van fiscale fraude, bleek enkele maanden geleden nog. Toen voerde zij een drastische verhoging door van de geldstraffen die bij fiscale fraude kunnen worden opgelegd. Niet enkel het nominale bedrag van de maximale boetes ging omhoog. Ook het stelsel van de ‘opdeciemen’ werd van toepassing verklaard.

Als een strafrechter iemand veroordeelt tot een boete wegens een misdrijf van gemeen recht (diefstal bijvoorbeeld), zijn boven op het nominale bedrag van de boete opdeciemen verschuldigd. Het tarief bedraagt op dit ogenblik 50. Per schijf van 10 euro aan nominale geldboete moet bijgevolg nog eens 50 euro aan opdeciemen worden betaald. Bij een strafrechtelijke veroordeling tot een geldboete van 100 euro, bedraagt zij in werkelijkheid dus 600 euro (100 + 500). De opdeciemen hebben, anders gezegd, tot gevolg dat het te betalen bedrag van een strafrechtelijke geldboete zes keer hoger is dan het nominale bedrag.

Dit stelsel gold tot voor kort niet voor fiscale strafrechtelijke boetes. Sinds het ook op fiscaal gebied van toepassing is verklaard, zijn deze boetes in een klap zes keer duurder geworden.

De plannen die de regering nu smeedt, houden geen verdere verhoging in van de boetes die op fiscaal gebied van toepassing zijn, maar wel van de gevangenisstraf. Tot nog toe riskeert men bij belastingontduiking een celstraf van maximaal twee jaar. Die stijgt naar vijf jaar als men gebruik heeft gemaakt van valse stukken.

De regering wil die verlenging naar vijf jaar nu uitbreiden naar alle gevallen van ‘ernstige’ fiscale fraude, ongeacht of er gebruik is gemaakt van valse stukken. Of er sprake is van ‘ernstige’ fraude zal op verschillende manieren kunnen blijken. Het gebruik van valse stukken kan een aanwijzing zijn. Dat het bedrag van de fraude abnormaal hoog is, gelet op de activiteiten of het eigen vermogen van de betrokkene, zal eveneens in de richting van ‘ernstige’ fraude kunnen wijzen.

De verhoging van de gevangenisstraffen gaat gepaard met een wijziging van de antiwitwaswetgeving. Die bestaat uit een repressief deel (bestraffen van witwasmisdrijven) en een preventief deel (voorkomen ervan). Krachtens dat preventieve deel is een hele reeks personen en ondernemingen verplicht de witwascel te contacteren wanneer zij vermoeden dat een cliënt zich schuldig maakt aan het witwassen van sommen die afkomstig zijn van bepaalde misdrijven. Tot die meldingsplichtigen behoren bijvoorbeeld alle banken en financiële instellingen.

Op de lijst van geviseerde misdrijven staan bijvoorbeeld drugshandel en terrorisme, maar ook misbruik van vennootschapsgoederen, oplichting, enzovoort. Ook fiscale fraude komt op die lijst voor, maar tot nog toe enkel wanneer het gaat om ‘ernstige en georganiseerde fiscale fraude waarbij bijzonder ingewikkelde mechanismen of procedés van internationale omvang worden aangewend’.

De regering is van plan deze laatste omschrijving te vervangen. Zodra het wetsontwerp is goedgekeurd, zal de meldingsplicht ook bestaan zodra witwas vermoed wordt van sommen afkomstig van ‘ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd’. De meldingsplicht wordt daardoor aanzienlijk verruimd. De fraude hoeft niet langer ‘georganiseerd’ te zijn. Er hoeft bovendien geen sprake meer te zijn van ‘bijzonder ingewikkelde mechanismen of procedés van internationale omvang’. Dat bijvoorbeeld de omvang van de fiscale fraude abnormaal hoog is, zal volstaan voor de meldingsplicht.

Zodra er een melding gebeurt bij de witwascel, onderzoekt die of er ernstige aanwijzingen zijn voor het witwassen van misdaadgeld (hier: afkomstig van ernstige fiscale fraude). Als dat het geval is, brengt de witwascel het parket op de hoogte, maar ook de minister van Financiën. Daarmee is de cirkel rond, en staat de poort open om de vermoedelijke fraudeur strafrechtelijk of administratief te vervolgen.

JAN VAN DYCK

Bij ernstige fiscale fraude kan de celstraf oplopen tot vijf jaar.