LAAT DE GENEESMIDDELEN-PRIJS VRIJ

De twist in de slotact, zo noemen scenaristen het. Het is een wat ongelukkige omschrijving, maar veel Hollywoodfilms bevatten zo’n sleutelmoment. Alle problemen van de held lijken opgelost tot plots de bad guy nog een laatste keer opduikt. Of omgekeerd: de held ligt uitgeteld op de vloer en verzamelt een allerlaatste keer zijn krachten om het verhaal alsnog tot een happy end te dwingen. Dit vaak groteske moment van ondraaglijke spanning, komt ook voor in politieke soaps. Dat zal minister van Sociale Zaken Rudy Demotte (PS) binnenkort wel merken.

De jongste tijd krijgt de PS’er bijna uitsluitend lof toegezwaaid. Terecht overigens, het budget op Sociale Zaken zag er in geen jaren zo goed uit. De minister rookt de vredespijp met weerbarstige artsen en houdt de gulzige geneesmiddelenindustrie glimlachend in bedwang. Maar zelfs een bewierookte minister kan niet veranderen dat een Hollywoodmoment nadert.

Vorige week lekte in De Morgen een lijst met geneesmiddelen uit die vanaf 1 juli spectaculair goedkoper worden. Van vijftig medicijnen zal de prijs met meer dan de helft dalen en meer dan honderd geneesmiddelen zullen ongeveer 30 % goedkoper over de toonbank gaan. Die spectaculaire prijsdalingen zijn het gevolg van het huiswerk dat minister Demotte vorig jaar in november meegaf aan de farmaceutische nijverheid. In totaal moest de kostprijs van vijfhonderd ‘oude’ geneesmiddelen dalen met 2 %. Hoe dat moest gebeuren, liet de minister volledig over aan de industrie; maar niet aan de volledige industrie. Bij de voorgestelde maatregelen zat de generische industrie – goed voor 210 miljoen euro omzet in een markt van 2,7 miljard – niet mee aan tafel. Die industrietak voelt zich dan ook gepasseerd en probeert alsnog het voorstel bij te sturen voor het in zijn definitieve versie in het Staatsblad verschijnt.

Dat de generische-geneesmiddelenindustrie zich behoorlijk gepakt voelt, komt niet alleen omdat de sector bij de uitwerking van het voorstel niet mee aan tafel zat. In onze ziekteverzekering gebruikten de opeenvolgende regeringen de generische geneesmiddelen als hefboom om de kostprijs van het geneesmiddelenverbruik te drukken. Daartoe waren de generische producenten bij wet verplicht om met kleinere marges te werken. De verkoopprijs voor de patiënt moest eerst 16 % goedkoper zijn dan het origineel, later 20 % en intussen al 30 %. Het spreekt voor zich dat een spectaculaire prijsdaling van sommige originele producten ervoor zorgt dat generische producenten bepaalde markten links zullen moeten laten liggen. Immers: een product verkopen onder de productieprijs is niet toegestaan.

De minister straft nu de troepen die voor hem in de loopgraven vochten. De prijsdalingen die tot op heden werden opgetekend, kwamen er gedeeltelijk dankzij de generische industrie. Er bestaat voor deze situatie eigenlijk maar één remedie: de lijst van 500 geneesmiddelen moet onderworpen worden aan vrije prijsconcurrentie. Als er geen wettelijk vastgelegde prijzen meer zijn en geen wettelijk verplicht prijsverschil tussen generieken en originele middelen, komt de prijsdaling wel van de marktwerking. Tenminste als er concurrenten beschikbaar zijn. Toegegeven, de minister verliest een hefboom om soldaten naar het front te sturen, maar dat is wel beter dan de frontsoldaten zelf kwijt te spelen.

Roeland Byl