Kwart Belgen eet minder groenten en fruit om te besparen: ‘Zo eet u goedkoper en toch gezond’

Een kwart van de Belgen zegt minder verse groenten en fruit in de winkelkar te leggen uit besparingsoverwegingen. Dat blijkt uit een rondvraag in opdracht van Aldi België. Sylvie Vanhout, retailexpert bij Gondola, erkent dat de prijzen van groenten en fruit zijn gestegen, maar “98 procent kan verse groenten en fruit gewoon betalen.”

Ook al daalde de inflatie de voorbije maanden wat, het leven blijft beduidend duurder dan een jaar geleden. Vooral voeding werd de voorbije maanden prijziger. Dat blijkt ook uit een peiling door iVOX in opdracht van de discounter Aldi, in april afgenomen bij duizend Belgen. Een kwart zegt minder verse groenten en fruit te kopen sinds de opstoot van de inflatie, uit budgetzorgen. De overgrote meerderheid zegt zich ook zorgen te maken over het stijgende prijskaartje van verse groenten en fruit. 

Nog uit de enquête blijkt dat we rekenen op promoties. Meer dan de helft van de ondervraagden koopt sommige soorten groenten en fruit enkel in promotie. Ook Aldi merkt dat. “De aankoop van verse producten, zoals groenten en fruit, wordt momenteel sterk gedreven door promoties”, klinkt het bij de supermarktketen. Er wordt ook meer gekozen voor losse stuks groenten en fruit, seizoensproducten én goedkopere artikelen. Zo zegt 10 procent van de ondervaagden vaker goedkoper fruit, zoals appels, peren en bananen, in de winkelkar te leggen.

Hoe komt het dat we uitgerekend besparen op groenten en fruit? Is het dan niet algemeen bekend dat die juist essentiële voedingsstoffen bevatten?

SYLVIE VANHOUT. “Dat is er bij veel mensen genoeg ingedramd en toch durven we dat te negeren, tegen beter weten in. In de supermarkt zien we de hoge prijzen voor groenten en fruit en besluiten we om die producten links te laten liggen. Het klopt natuurlijk dat de prijzen zijn gestegen en zeker tijdens de wintermaanden, wanneer veel groenten en fruit in serres worden gekweekt. Dat rekenen landbouwers en retailers door aan de consument. Daar komt bij dat veel mensen tot januari moesten wachten tot een indexering van de lonen. Mensen staren zich blind op de prijs en kopen dan veel liever ongezonde en goedkopere producten.”

‘Volgens het onderzoek True cost of food kan 2 procent van de Belgische bevolking geen verse groenten of fruit betalen. Bij de overige 98 procent leeft dus slechts de perceptie dat het noodzakelijk is om op groenten en fruit te besparen.’

Retailexpert Sylvie Vanhout, Gondola

De prijsstijgingen zijn één zaak, maar de koopkrachtsituatie is toch niet zo acuut bij de meeste Vlaamse gezinnen?

VANHOUT. “Nee, inderdaad. Veel mensen denken onterecht dat ze groenten en fruit niet meer kunnen betalen en daardoor besparen ze onterecht op die producten. Volgens het onderzoek True cost of food kan 2 procent van de Belgische bevolking geen verse groenten of fruit betalen. Bij de overige 98 procent leeft dus slechts de perceptie dat het noodzakelijk is om op groenten en fruit te besparen. Maar we mogen de kracht van perceptie zeker niet onderschatten, want in de hoofden van het kwart van de ondervraagden die volgens het onderzoek van Aldi bespaart op groenten en fruit, is die perceptie wel waarheid. Zij vinden dat hun budget te krap is om die producten aan te kopen in dezelfde mate als ze dat vroeger deden.”

“Anderzijds zal de 2 procent die het zich echt niet kan veroorloven, steeds meer leunen op voedselbanken. Daar zijn groenten en fruit dan weer steeds minder beschikbaar, omdat ze ook die prijsdruk ervaren. Gelukkig hebben ze daar goede handvatten om verspilling tegen te gaan, zodat hun aanbod aan verse groenten en fruit tenminste wel goed wordt benut.”

Zijn er manieren waarop mensen kunnen besparen op groenten en fruit zonder in te boeten op vitaminen?

VANHOUT. “Diepvriesgroenten en fruit winnen aan populariteit, dus mogelijk zien we daar een verschuiving in de vraag van de consument. De reden waarom diepvries scoort, is omdat consumenten zo op elk moment telkens precies de hoeveelheid kunnen nemen, die ze willen eten. De rest kan weer de diepvries in en bederft niet. Dat consumenten zo verspilling tegengaan, helpt in hun hoofden om de aankoop te rechtvaardigen.”

“De verkoop van groenten en fruit op markten heeft momentum. Daar zijn de prijzen lager dan in de supermarkt en de prijsbewuste Belg heeft dat begrepen.”

Retailexpert Sylvie Vanhout, Gondola

“Daarnaast heeft ook de verkoop van groenten en fruit op markten momentum. Daar zijn de prijzen lager dan in de supermarkt en de prijsbewuste Belg heeft dat begrepen. Wat ook in het voordeel van de marktkramers speelt, is dat ze groenten- en fruitpakketten aanbieden tegen ronde prijzen. Dat is natuurlijk spek naar de bek van de consument.”

Kunnen onze supermarkten een rol spelen, eventueel door zulke pakketten samen te stellen of met promoties?

VANHOUT. “Een supermarkt heeft maar een beperkte bewegingsvrijheid als het om promoties gaat, want die worden door de producent bepaald. De prijzen van verse producten staan voor producenten al erg onder druk. Anderzijds blijkt uit onderzoeken dat consumenten wel echt promo’s verwachten en in het bijzonder in de categorie van verse voeding. Ze veranderen met plezier van merk of supermarkt als ze maar een goede slag kunnen slaan.”

“Maar, zoals gezegd, is de bewegingsvrijheid van de supermarkt beperkt en kunnen ze ook niet zomaar pakketten samenstellen met fruit of groenten, zoals marktkramers dat doen. Wat ze wel kunnen doen, is gebruikmaken van toepassingen om voedselversplilling tegen te gaan, zoals de app Too Good To Go. Vers en rijp fruit die bijna in de container zou belanden, kan zo nog gauw mee in een pakket tegen een lagere prijs.”

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) wil de btw op onder andere groenten en fruit verminderen naar 0 procent. Kan dat mee de doorslag geven om weer meer van die gezonde producten te kopen?

VANHOUT. “Die stap kan zeker helpen, maar een btw-vermindering van 6 naar 0 procent is ook geen enorm verschil. Anderzijds blijft het voornamelijk een perceptieprobleem. Als de btw-vermindering in 2024 zou worden ingevoerd en dat komt ter sprake in gezinnen, zal dat dus een positief effect hebben.”

Wat brengen de prijzen voor groenten en fruit in de nabije toekomst?

VANHOUT. “Helaas niet veel goeds. We zijn in een soort van perfecte storm beland waarbij we afrekenen met hoge inflatie en ook nog eens lijden onder klimatologische problemen. Kijk naar de droogte in Spanje, de wateroverlast in Italië. Dat leidt tot mislukte oogsten die de prijs ook weer omhoog duwen. De prijzen zullen dus eerst nog stijgen voordat ze weer dalen.”