Kunst in huis

Maison Particulière in Elsene is een kunstencentrum met de allure van een privéwoning. Het hobbyproject van de Franse kunstverzamelaars Amaury en Myriam de Solages groeide uit tot een exporuimte die in Europa zijn gelijke niet heeft.

Eens en voor altijd: Maison Particulière is geen privémuseum, en het is ook geen privéwoning. De initiatiefnemers, Amaury en Myriam de Solages, zijn gepassioneerde kunstverzamelaars, maar hun collectie hangt niet in het herenhuis waar Maison Particulière is gevestigd. Ze wonen er ook niet. Vier jaar geleden opende het Franse koppel aan het Kasteleinsplein in hartje Elsene een non-profitkunstencentrum waarvan het concept in Europa zijn gelijke niet heeft. De thematentoonstellingen die er plaatsvinden, stelt het koppel samen met bruiklenen uit particuliere kunstcollecties uit binnen- en buitenland. “We zijn een plek waar verzamelaars hun passies en hun smaak kunnen delen met het publiek. Zonder dat mensen bij hen thuis de deur platlopen”, zegt Amaury de Solages. “Maison Particulière is geen etalage voor onze persoonlijke smaak. Het is een genereuze plek voor kunst en ontmoetingen.”

David-Weill

Obsession, de dertiende expo in Maison Particulière, opent op 22 januari. De titel is ambigu: hij slaat zowel op de koopdrift van verzamelaars als op de obsessies die kunstenaars drijven. Gérard Garouste is de centrale kunstenaar van de expo. Er is werk van vier privéverzamelaars te zien. Chris en Lieven Declerck, een verzamelaarskoppel uit Roeselare, zijn opnieuw van de partij. Ook voor States of Mind leenden ze vorig jaar al werken uit.

De show bevat daarnaast stukken uit The Ekard Collection en uit de verzameling van Hélène David-Weill, de Franse mecenas die tot 2013 voorzitter was van het Musée des Arts Décoratifs in Parijs. Ook Amaury de Solages is familie van de David-Weills, een vermogende bankiersfamilie die zeer actief is in de kunst. De Solages werkte dertien jaar voor de zakenbank Lazard Frères, daarna startte hij een eigen financiële consultancybedrijf. Voor zijn vrouw Myriam is Maison Particulière mettertijd een fulltime bezigheid geworden.

Geen winstoogmerk

Maison Particulière is in veel opzichten uniek in het Brusselse kunstlandschap. Een exporuimte waar werken uit privécollecties worden getoond, bestond er nog niet. “Het duurde wel even voor we op dat idee kwamen”, lacht Amaury de Solages. “Toen ik als kunstverzamelaar wat grotere werken begon te kopen, had ik stockageruimte nodig. Als ik in de immense hangars vol kunst van andere verzamelaars rondliep, dacht ik: hier zit potentieel in. Ik vond het zonde dat al die werken lagen te slapen in die ruimtes. Tijdens kunstbeurzen gaan Myriam en ik graag in het vip-programma op bezoek bij kunstverzamelaars thuis. Maar we zagen het niet zitten in ons huis zo veel volk te ontvangen. Dus bedachten we een oplossing.”

Eerst wilden hij en Myriam een selectie werken tonen die wekelijks zou veranderen. Maar ze beseften al snel dat zoiets logistiek onhaalbaar is. Ook thematentoonstellingen opzetten met een externe curator bleek onbetaalbaar. “Die curatoren vinden het leuk werken te laten overvliegen uit Singapore, Australië en New York voor een kleine tentoonstelling in Brussel. Zulke exuberante kosten wilden we vermijden. Uit de vele ideeën is in 2011 Maison Particulière gegroeid: een huis voor thematentoonstellingen met bruiklenen uit particuliere kunstcollecties.”

Myriam en Amaury de Solages leggen zich zo weinig mogelijk restricties op. De thema’s kiezen ze zelf, de centrale kunstenaars bepalen ze in overleg met de bruikleengevers. “Alleen op de deelnemende verzamelaars zijn we streng: die moeten authentiek en eerlijk zijn, en gepassioneerd door kunst. We willen niet samenwerken met collectioneurs die tegelijk kunsthandelaar zijn. Maison Particulière heeft geen winstoogmerk.”

“We tonen zowel figuratieve als conceptuele, en zowel oude als hedendaagse kunst. Er zit geen waardeoordeel in onze expo’s. We doen ook geregeld een beroep op verzamelaars die kunst hebben die je niet per se bij ons thuis zou zien. Die confrontatie maakt het net interessant”, zegt Myriam de Solages. “Vier jaar geleden werden we met enige argwaan onthaald in de kunstwereld, omdat er niets bestond zoals Maison Particulière. Maar al snel zijn we uitgegroeid tot een referentie.”

Huiselijke setting

Toch is lang niet iedereen even enthousiast over Maison Particulière. Er is kritiek op de vage passe-partoutthema’s van de expo’s, zoals Innerlijk reizen, Rood of States of Mind. En mensen uit de museum- en de galeriewereld nemen de artistieke keuzes niet altijd ernstig. Maar Maison Particulière meet zich geen museale ambities aan. Het is een uit de hand gelopen hobbyproject van twee gepassioneerde verzamelaars, die een genereus gebaar willen stellen. Net zoals veel bevriende collectioneurs willen ze hun kunstverzameling delen met een groot publiek, zonder dat ze honderden mensen over de vloer krijgen in hun privéwoning of privémuseum.

Dat verklaart meteen ook de naam en de huiselijke setting van Maison Particulière. Als bezoeker treed je binnen in een prachtig afgewerkte woning, die totaal niet galerie- of museumachtig aanvoelt. Er staan zetels, er liggen tapijten, er zijn kleine en grote kamers waar je vrij mag rondlopen. Naambordjes hangen er niet, maar op de bezoekersfolder kun je ontcijferen welke kunstwerken in de kamers hangen. In elke ruimte is een kleine zithoek met een map, waarin uitleg staat over de werken en de kunstenaars. Op de salontafels liggen catalogi van de geëxposeerde artiesten.

De achterliggende gedachte is slim: als ze voor hedendaagse kunst staan, zoeken veel mensen naar houvast. Die uitleg kunnen ze, in een huiselijke setting, rustig doornemen in de zithoek. “Maison Particulière is een naam die de lading perfect dekt: dit is een kunstencentrum met de allure van een privéwoning”, zegt Amaury de Solages. “Alleen ligt de drempel voor sommige bezoekers te hoog. Zouden ze wel durven binnen te stappen? Is dit geen privéhuis? Terwijl we toegankelijk willen zijn voor een zo groot mogelijk publiek. Nu komen zo’n drieduizend bezoekers op een tentoonstelling af. Dat is een mooi aantal, maar we hebben de ambitie te groeien tot vijfduizend. Maar verwacht niet dat we blockbustershows gaan organiseren. Het moet nog een beetje leuk en behapbaar blijven.”

Obsession loopt van 22 januari tot 29 maart in Maison Particulière, Kasteleinsstraat 49, Elsene.

www.maisonparticuliere.be

THIJS DEMEULEMEESTER

“Maison Particulière is geen etalage voor onze persoonlijke smaak. Het is een genereuze plek voor kunst en ontmoetingen”