Koning dollar is dood

De oorlog in Irak heeft blijkbaar meer dan één regimeverandering veroorzaakt. In de financiële markten is het rijk van – vadsige – koning dollar ten einde. En dat heeft belangrijke gevolgen voor bedrijven, beleggers en de overheid.

De auteur is hoofdeconoom van Petercam Vermogensbeheer.

De recente zwakte van de dollar is vooral opgemerkt door de media omdat een aantal psychologische barrières werd doorbroken. Bij de volgende halte (deze week al?) zijn we weer aanbeland bij het startpunt van de nog jonge euro in 1999, namelijk 1,174 dollar voor een euro. Tegenover het dieptepunt heeft de dollar al 35 % verloren tegenover de Europese eenheidsmunt .

De technologiebeurs

bereikte haar hoogtepunt op 14 maart 2000. Het duurde evenwel nog tot februari 2001 voor de halfgoden van de technologie durfden toe te geven dat de gouden jaren voorbij waren. Het einde van de (techno) aandelengedreven sterkte van de dollar was meteen voorbij.

. De volgende mijlpaal kwam er op 21 november 2002. Gouverneur

gaf een speech die tot dan toe voor onmogelijk werd gehouden voor een lid van een centrale bank: “Net zoals goud heeft de Amerikaanse dollar maar waarde voor zover het aanbod strikt beperkt is. Maar de Amerikaanse overheid heeft een technologie – de drukpers genoemd – die haar in staat stelt om zoveel dollars te drukken als ze wil.”

” van

, de voorzitter van de Amerikaanse centrale bank

, aan de vooravond van de technobubbel (uitgesproken op 5 december 1996).

In dezelfde speech zegt Bernanke dat de Fed ook allerhande waardepapieren kan kopen, andere dan overheidsobligaties. Volgens de Bernanke-doctrine kan de Fed zelfs aandelen kopen om de economie te ondersteunen. Volgens sommigen is dat trouwens bij crisismomenten in het verleden gebeurd en bevestigt Bernanke alleen deze praktijk.

Uiteraard ondermijnt dit de geloofwaardigheid van de munt, en het is dan ook geen toeval dat de devaluatie van de dollar maar echt werd ingezet na deze speech.

. Tot 6 mei 2003 werd deflatie als een exotisch, ver afgelegen risico beschouwd. Volgens de Amerikaanse

stond ze op “plaats 63” van de zorgenlijst, net na “opgegeten worden door een haai”. Die wat arrogante houding werd na de vergadering van de Amerikaanse centrale bank op 6 mei 2003 bijgesteld. Toen luidde het plots dat “de probabiliteit van een onwelkome substantiële val van inflatie, alhoewel onbelangrijk, belangrijker is dan die van een stijging van de inflatie.” Sibillijnse taal die aanduidt dat Alan Greenspan een dreiging van deflatie ziet. Omdat de Amerikaanse centrale bank bijna zonder rentemunitie zit, is dit het sein om over te gaan naar “Plan B”. “B” staat ook hier voor Bernanke.

In dat opzicht is de politiek van de Fed niet anders die van een ontwikkelingsland met macroproblemen. De dollar gedraagt zich nu alsof het een Amerikaanse peso betreft.

Een trend stopt niet zomaar. Het tekort op de Amerikaanse financieringsrekening bedraagt meer dan 5 %. Een vuistregel stelt dat elke 10 % devaluatie een verbetering van 1 % meebrengt. Tegenover alle munten heeft de dollar gemiddeld 20 % verloren. Dit betekent dat er nog een goede 30 % zou moeten afgaan om een nieuw evenwicht te bereiken.

Maar dit zou uiteraard heel wat deflatie (lees: economische problemen) verschuiven naar vooral Europa. Kwatongen beweren dan ook dat het geen toeval is dat de depreciatie van de dollar versneld is ná de stugge houding van Frankrijk en Duitsland in het conflict met Irak. Het Duitse nieuwsmagazine Der Spiegel meldde een aantal weken geleden dat haar Amerikaanse bronnen dit als een vergelding zagen.

Onderstaande tabel toont de argumenten die pleiten voor een sterkere (of zwakkere) euro (of dollar). De sterkste argumenten bevinden zich volgens mij in de grijze blokken.

Dit betekent dat de depreciatie van de dollar nog een stuk verder kan gaan. De aankondiging afgelopen week van een nieuwe recessie in Nederland en Duitsland, en zwakke cijfers in de rest van Europa stopten de euro slechts lichtjes af.

Bedrijven vonden in 1999 het instapniveau van de euro tegenover de dollar redelijk interessant. Het is wellicht daarom dat de protesten vanuit die hoek tot nu toe beperkt waren. Als we de kaap van 1,20 ronden, zal de proteststorm echter toenemen.

ECB-voorzitter Wim Duisenberg heeft verleden week verklaard dat het huidige niveau van de euro redelijk is. Hij is niet gehaast om de rente te laten dalen. Maar de euro’s die hij in 2000 heeft gekocht tegen dollar, omdat hij de euro sterk ondergewaardeerd vond, zou hij nu als een volleerde trader kunnen beginnen verkopen tegen de Amerikaanse dollar. Het zou de dollardaling afstoppen en het blazoen van Duisenberg oppoetsen.

Want 35 % winst maken sinds november 2000 is niet iedereen gegeven. Duisenberg heeft het in die periode zelfs beter gedaan dan de Amerikaanse beursgoeroe Warren Buffett.

Geert Noels

De macht van de Amerikaanse munt is ondergraven door de excessen van de vorige tien jaar.

De belegger zal de deur een vijfde keer in het gezicht krijgen.