Koeiencornflakes

De tomaten die onze grootouders in hun jonge jaren aten, horen in het museum thuis. En dat is niet alleen het gevolg van het genenkanon dat plantenbiotechnologen gebruiken. Ook de rassenveredeling die zaadkwekers al decennialang toepassen, zit daar voor iets tussen. Parallel met de technologische vooruitgang in de voedingssector, groeit de nood aan een strengere, al even hoogtechnologische voedselcontrole.

De Verenigde Staten is daarbij meestal het lichtende voorbeeld. Een van de drie overheidsdiensten die er zich met voedselcontrole bezighouden, is het Environmental Protection Agency (EPA). Dat agentschap wordt momenteel zwaar onder vuur genomen door de biotechlobby. De sector zet alle zeilen bij om het EPA te overtuigen het tijdelijke verbod op voedingswaren met Starlink-maïs op te heffen. Starlink is een genetisch gewijzigde maïssoort die nog werd ontwikkeld door het Gentse Plant Genetic Systems, nu een onderdeel van Aventis Crop Science. De soort mocht alleen in veevoeder gebruikt worden.

Dat liep dus even anders. Het EPA liet enkele weken geleden een rist Kellogg’s Cornflakes uit de rekken halen, nadat er sporen van Starlink in waren teruggevonden.

Dat nu ook cornflakes ‘besmet’ raakten, speelt in de kaart van de groene lobby. Tegenstanders van biotechnologie zagen in de Starlink-kwestie de zoveelste bevestiging van hun rampscenario’s. Vreemd is wel dat ze niet meteen Kellogg’s of de landbouwers die Starlink met andere maïs mengden, met de vinger wezen. Nee, ze viseren de biotechindustrie.

Dat is geen toeval, want het nieuwste agendapunt van Greenpeace is de totale ban op Genetisch Gewijzigde Organismen, ook in dierenvoeding. Producent Aventis krijgt de volle laag en probeert nu de volledige oogst Starlink in kaart te brengen. Het Frans-Duitse concern presenteerde intussen ook gegevens die moeten aantonen dat Starlink ook bij mensen geen gezondheidsproblemen oplevert.

Het voorval bewijst dat het nulrisico niet bestaat. Maar dat ontkent de industrie ook niet. Als Starlink was gebruikt zoals het hoort, dan zou er geen probleem geweest zijn. Dat er toch een deel van de productie in de voedselketen sloop, heeft weinig met de aard van de technologie te maken. Het risico is hier extern en is dus wellicht aan menselijke nonchalance of een gevestigde oogstpraktijk te wijten.

Het heeft weinig zin om hysterisch te doen over een lot besmette cornflakes. Roep ze terug, dwing de producent tot een betere controle en klaar. Fietsen leer je ook met vallen en opstaan?

Heeft het EPA gefaald? Heeft Aventis gefaald? Is dit slechte technologie? Driewerf nee. Het wordt tijd dat believers en non-believers eindelijk hun loopgravenoorlog beëindigen en inzien dat de soep nooit zo heet gegeten wordt als ze wordt opgediend. Biotechnologie is een schitterende wetenschap. Het gaat om kennis van onschatbare waarde. Hoever de wetenschap daarin mag gaan, is een vraag die met culturele en ethische argumenten moet worden beantwoord. Maar het heeft geen zin om kennis over genetische manipulatie angstvallig als occult, verkeerd en ongewenst af te schilderen. Het zou een grote maatschappelijke vergissing zijn: de toepassing bestaat nog niet, maar biotechnologie kan het voedselprobleem in de wereld helpen verkleinen. De tijd dat heksen verketterd werden om hun kruidendagboek, ligt gelukkig achter ons. Maar is het geen tijd om ons af te vragen of biotechnologen verslijten voor dokter Frankenstein wel de juiste religie is?

ROELAND BYL