Kinderen toegelaten

Vrouwelijke sollicitanten die vragen krijgen over hun kinderwens, mannen die scheef bekeken worden omdat ze hun vaderschapsverlof opnemen, het komt nog vaker voor dan je zou verwachten. De campagne #KinderenToegelaten wil de discriminatie van ouders op de werkvloer tegengaan.

Amazone, het Kruispunt Gendergelijkheid dat de vrouwenbeweging in België ondersteunt, lanceert vandaag #KinderenToegelaten, een sensibiliserings- en informatiecampagne om de discriminatie van ouders op de werkvloer terug te dringen. Afgaand op de klachten die het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen verzamelt, is zo’n campagne geen overbodige luxe. “Een groot aantal klachten gaat over de discriminatie van vrouwen bij aanwervingen”, zegt Marleen Teugels, de directrice van Amazone. “Werkgevers die tijdens een sollicitatiegesprek polsen naar de kinderwens van vrouwelijke kandidaten, blijkt een courante praktijk. Zo was er een vrouw die botweg de vraag kreeg of ze anticonceptiva slikte. Volstrekt onwettig, uiteraard.” Andere vaak gehoorde klachten: vrouwen die tijdens hun zwangerschap ontslagen worden of hun arbeidscontract niet verlengd zien wanneer het ten einde loopt, vrouwen die na hun terugkeer promotiekansen aan hun neus voorbij zien gaan of genoegen moeten nemen met een minder interessante jobinhoud. Slechts weinig vrouwen durven een klacht in te dienen. Omdat ze vrezen voor hun baan, maar ook omdat ze hun rechten onvoldoende kennen.

De campagne richt zich ook op vaders en hun werkgevers, want ook daar komt discriminatie voor. Marleen Teugels: “Uit een studie van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen uit 2010 bleek dat 10,8 procent van de respondenten geconfronteerd werd met moeilijkheden bij de aanvraag van de tien dagen vaderschapsverlof waarop iedere vader recht heeft. In 43,8 procent van die gevallen was er zelfs sprake van een subtiele dreiging met ontslag.” Andere vaders durven het verlof dan weer niet aan te vragen uit angst om als softies of te weinig geëngageerd over te komen. “Jammer, niet alleen voor de jonge vaders en hun gezin, maar ook voor de volgende generaties. Want als we van het stereotiepe denken af willen, is het belangrijk dat kinderen ook mannen in een zorgende rol zien.”

Oudervriendelijke bedrijven

Maar Amazone wil vooral een positieve campagne brengen. “We willen weten wat er fout gaat, maar we gaan ook op zoek naar positieve ervaringen en naar bedrijven die respect tonen voor het ouderschap. Op de website www.kinderentoegelaten.org kunnen werknemers en bedrijven getuigen over hun ervaringen. Die getuigenissen nemen wij mee naar de focusgroepen die we over het onderwerp organiseren met werkgevers- en werknemersorganisaties, vakbonden, onderzoekers en vrouwenverenigingen. Die gesprekken moeten uitmonden in praktische tips die ouderschapsdiscriminatie op de werkvloer indijken. Die tips worden, samen met een aantal getuigenissen, gebundeld in een boekje dat werkgevers en werknemers kan inspireren.”

Amazone roept werkgevers ook op zich te outen als ‘oudervriendelijk’. Ze kunnen daarvoor het logo gebruiken dat voor de campagne werd ontwikkeld, met daarop de slogan ‘Happy parents = happy employees = happy employers‘.

Moeders coachen moeders

De grootbank BNP Paribas Fortis voert al langer een oudervriendelijke politiek, zegt Claire Godding, head of diversity & inclusion. “In 2011 deden we een bevraging bij alle 800 medewerkers die in 2010 mama of papa waren geworden. Zo bleek er een grote behoefte aan informatie over de administratieve verplichtingen die een zwangerschap meebrengt. Daarover maakten we twee infobrochures.” Er bleek ook bezorgdheid te bestaan over zaken als borstvoeding na de terugkeer op het werk.

Uit de enquête bleek ook dat jonge moeders bij hun terugkeer vaak worstelen met gevoelens van onzekerheid. “Sommigen hebben de indruk dat hun baan niet meer dezelfde is, anderen hebben het gevoel dat hun collega’s hen in de eerste plaats als een moeder zien, terwijl ze nog even ambitieus zijn als voor hun zwangerschap”, zegt Claire Godding. “Velen worstelen met een schuldgevoel, omdat ze bijvoorbeeld op tijd naar huis moeten om hun kind op te halen in de crèche. Daarom geven we vrouwen bij hun terugkeer uit zwangerschapsverlof de kans deel te nemen aan informele bijeenkomsten met andere jonge moeders. De groepen bestaan uit vrouwen van verschillende niveaus, functies en diensten. Het is een soort van peer coaching. De vrouwen leren van elkaar, en de deelnemers halen er positieve energie uit. Verder geven wij ook uitdrukkelijk de boodschap dat het moederschap niets negatiefs is, maar net extra competenties oplevert, die ook op het werk nuttig zijn. Als we het glazen plafond willen doorbreken, moeten we in de eerste plaats de vrouwen zelf overtuigen van hun capaciteiten.”

Niet alle managers zijn vertrouwd met de situatie van jonge tweeverdieners met kinderen. “Om alle peoplemanagers mee te krijgen in de bedrijfsfilosofie, werd voor hen een gids gemaakt met de do’s-and-don’ts”, zegt Godding. “Daarin staan vrij klassieke aanbevelingen, zoals flexibiliteit tonen ten opzichte van jonge ouders in verband met werkuren en thuiswerken, en geen vergaderingen organiseren voor 9 uur of na 17 uur. Maar er staan ook verrassender aanbevelingen in, die zich eerder in de emotionele sfeer bevinden. Als een medewerkster komt vertellen dat ze zwanger is, moet de eerste en enige reactie van de manager zijn: ‘Proficiat!’ Zelfs al is op dat moment de helft van het team zwanger en is dat niet makkelijk op te vangen. Die allereerste reactie kan later een groter schuldgevoel bij de vrouw oproepen.”

Iedereen vaderschapsverlof

Bij Savaco, een IT-dienstverlenend bedrijf met hoofdkantoor in Kortrijk, werken 20 vrouwen en 85 mannen. “Elke jonge vader neemt hier zijn vaderschapsverlof op”, zegt hr-manager Sigrid Van Belle. “Dat doen ze vaak in combinatie met gewone vakantiedagen, zodat ze de lange zomervakanties van hun kinderen kunnen overbruggen. Dat vraagt een goede planning, maar het is niet onmogelijk. En doordat we ons flexibel opstellen, krijgen we ook veel goodwill terug. Duikt er dan toch eens een probleempje op tijdens hun afwezigheid, dan zullen ze met plezier de telefoon opnemen. Verder hebben we glijdende werkuren en staan we open voor thuiswerk.”

“We doen alles wat we kunnen om de combinatie van het ouderschap en een carrière te vergemakkelijken voor onze medewerkers. We vinden het belangrijk dat ze goed in hun vel zitten en onbezorgd aan hun werkdag kunnen beginnen.”

Karin Eeckhout

“Als een medewerkster komt vertellen dat ze zwanger is, moet de eerste en enige reactie van de manager zijn: ‘Proficiat!’ Zelfs al is op dat moment de helft van het team zwanger”