Kies uw beste operator

België telt in totaal meer dan veertig telecomoperators, maar de liberalisering ten spijt waren eind augustus amper 30.000 lijnen permanent omgeleid naar een concurrent van Belgacom. Belgacom zit comfortabel op zijn 90% marktaandeel. De concurrentie investeert zich gek en krijgt forse klappen. Wie zijn deze spelers en waarom zou u ze kiezen?

Telecommanager Tom Casaer van Xylos is veranderd. Hij heeft begin dit jaar de markt afgetast, de offertes doorploegd en ten slotte gekozen voor een nieuwe operator: Versatel. “Je moet een operator kiezen die bij je past, je hebt echt telecomaanbieders voor elke markt,” adviseert hij.

Ook Test-Aankoop adviseerde in maart 2000 te veranderen. “Wees Belgacom ontrouw!” titelde de verbruikersunie. Telecommanager Camille Janssens van DHL Aviation op de nationale luchthaven veranderde niet. Hij nam er Telenet gewoon bij. “Wegens het jaar tweeduizend. Met Belgacom alleen was het risico te groot,” legt hij uit. DHL Aviation werkt ook met Worldcom, Sita en BT.

Met de liberalisering

is de telecomklant koning geworden. Hij kiest en keurt. Een resem start-ups ijlt om hem van dienst te zijn. Schrijft gedelegeerd bestuurder Bert Maes van Armada, de Mechelse adviseur in informatie- en communicatietechnologie (ICT): “Het voorbije jaar legden pan-Europese operators 6 miljoen kilometer glasvezel aan. Ongeveer evenveel is voorzien voor 2000. Dat is een verhoging van 300% tegenover 1997. In de voorbije twee jaar hebben meer dan twintig firma’s plannen voor glasvezelnetwerken aangekondigd. Dat verdubbelt het aantal actieve carriers.”

Armada heeft samen met de Belgian Telecommunications Users Group, de vereniging van grote telecomgebruikers, zopas The Belgian Telecoms Market Overview gepubliceerd. De studie bevat portretten van meer dan veertig telecomoperators die actief zijn in België, zowel vast als mobiel (zie kader: Belgian Telecoms Market Overview). Daarin wordt ook aangestipt dat de groei in aantal operators ook een consolidatie verbergt. Viatel nam Destia over, dat nog maar net was samengegaan met Econophone (dat op het consumentensegment mikte). Global TeleSystems kocht InTouch en Esprit Telecom.

Armada ziet de telecommarkt momenteel volop evolueren naar gespecialiseerde actoren, “net zoals de computerindustrie in de jaren tachtig.”

Voorbeelden zijn het beheer van de interface met de klant ( AOL, Yahoo!), het leveren van diensten om de prestaties van het netwerk te optimaliseren (de caching-servers van Akamai Technologies), het leveren van backbone-capaciteit ( Level3, Qwest) of van breedbandtoegang (kabelmaatschappijen).

Maar er is tegelijk de trend naar convergentie. Kabel-tv-aanbieders zoals UPC, Brutélé of de Vlaamse kabelmaatschappijen worden telecomleveranciers, telecombedrijven ogen naar video-op-aanvraag en andere ‘tv’-toepassingen. Uitbaters van vaste netwerken zoals Telenet, BT en Versatel hebben ambities voor een UMTS-licentie (de nieuwste generatie gsm’s).

France Telecom kocht de Britse gsm-operator Orange. Haar 50,8%-filiaal Mobistar, de gsm-operator, investeert dan weer zwaar in diensten voor vaste telefonie en data. Een ander France Telecom-filiaal, Wanadoo/Euronet, levert dan weer internettoegang.

Het Nederlandse KPN heeft een gelijkaardige triootje met als vaste operator KPN Belgium, mobiele operator KPN Orange en internet service providers Planet Internet, X4ALL en Eunet.

Het summum van convergentie is het ‘eengemaakte netwerk’, waar data en spraak over dezelfde – op het internetprotocol (IP) gebaseerde – infrastructuur worden gestuurd. Cisco, dat geen belangen heeft in de ‘oude’ telecomwereld, duwt hier hard aan de kar en een aantal organisaties, waaronder BBL, hebben dankzij Cisco een dergelijke infrastructuur klaarstaan.

Maar in het algemeen hebben bedrijven nog altijd twee verschillende netwerken en hun dure infrastructuur is doorgaans niet afgeschreven. “De meeste organisaties zullen mettertijd hun netwerken migreren,” meent Armada. Het grote probleem voor de aanbieders van eengemaakte netwerkinfrastructuur, zit aan de ‘pull’-kant van de markt: de klant verleiden met aantrekkelijke voordelen. Het is duidelijk dat gebruikers over een eengemaakt netwerk hun spraak, fax en e-mailboodschappen over één infrastructuur kunnen beheren. Maar Armada stipt aan dat “het gebrek aan enig voordeel voor de gebruiker zorgwekkend is. Er is een gamma nieuwe toepassingen beloofd, maar wat naar voren wordt geschoven, is niet inspirerend.”

Armada verwacht trouwens dat de IP-netwerken nog twee tot drie jaar nodig zullen hebben vooraleer ze de performantie en schaalbaarheid zullen hebben om grootschalig op een betrouwbare manier real time informatie – zoals spraak – te verwerken.

Tegen die tijd

willen de nieuwe operators er staan. Zij hebben daarbij een aanzienlijk kostenvoordeel, meent Bert Maes. “Een bit informatie versturen over een IP-netwerk is vier keer goedkoper dan die te versturen over een circuit-geschakeld netwerk ( nvdr – bijvoorbeeld een telefoonnetwerk). En de capaciteit van IP-netwerken verdubbelt elke achttien maanden, vier keer zo snel als circuit-geschakelde netwerken.”

Managing director Jo Van Gorp van carrier Level 3 Communications in Brussel levert diensten aan Application Service Providers als TeleRelay en EurASP. Hij ziet geen nakend overschot. “De vraag is zeer elastisch. Voor elke percent prijsdaling stijgt de vraag met 2,5% tot 3%.”

Met zoveel investeringen in backbone-infrastructuur zou het interessant zijn die ook te kunnen vullen met trafiek. En daar wringt het schoentje. De brede pijpen die de Belgische telecomoperators aanleggen, hebben een dunne teut. Belgacom heeft de toegang nog altijd stevig in zijn greep.

De nieuwe operators staan te dringen om de sluizen open te gooien. De sfeer is grimmig, zoals afgelopen vrijdag nog maar eens bleek toen BT, Versatel en Worldcom naar de rechtbank trokken om de opschorting van een tariefmaatregel van Belgacom te vragen.

Belgacom wordt een ‘wurggreep’ verweten. omdat haar nieuwe ‘interzonale’ tarieven – die normaal ingaan vanaf 1 oktober – nauwelijks of niet hoger liggen dan de interconnectietarieven. Terwijl data en internet een forse groei kennen, krimpt het internationale verkeer zelfs omdat de prijsdalingen de toename van de trafiek overtreffen.

“Mijn telefoniebudget gaat omlaag,” zegt Camille Janssens, die 18 miljoen frank per jaar besteedt aan telefonie en bij Telenet sinds december 1999 zijn derde prijsverlaging heeft gekregen. “De prijzen op datanetwerken daarentegen zie ik nog niet dalen,” zegt hij.

Ongeveer 35% van de bedrijven die het voorbije jaar werden ondervraagd, dacht erover om van operator te veranderen of minstens een operator erbij te nemen. Daarvan zou 6% zeker overschakelen in het volgende jaar. In bijna 90% van de gevallen is de reden: prijs.

Iets waar Belgacom

met zijn tariefherziening voor het interzonaal en internationaal verkeer iets aan heeft gedaan. “De nieuwe tarieven van Belgacom zorgen voor heel veel zenuwachtigheid onder de operators. Vooral voor wie met resellers werkt, wordt het moeilijk: zij nemen ook nog hun marge,” zegt Danielle Jacobs, directeur van Beltug. Nu de banken de knip op de portemonnee beginnen te houden, wordt de bottom-line stilaan ook voor nieuwe telecomoperators belangrijk. Maar voor zwarte cijfers moet in de eerste plaats de trafiek omhoog.

bruno leijnse