De federale regering heeft maandag, na een onderhandelingsronde van zowat 20 uur, een akkoord bereikt over een begrotingsinspanning van 9,2 miljard euro tegen 2029. Een van de maatregelen is om een ‘centenindex’ door te voeren in 2026 en 2028, waarbij alle lonen slechts geïndexeerd zullen worden tot 4.000 euro. De accijnzen op aardgas gaan omhoog, die op elektriciteit omlaag. We verzamelden ook de eerste reacties op het akkoord.
De Wever zei tijdens een persconferentie maandagochtend dat het “een bijzonder pittige oefening” is geweest. Maar de regering vond na zowat 20 uur onderhandelingen zondag en maandagnacht toch een akkoord van 9,2 miljard euro tegen 2029. Gezien de omvang, sprak De Wever van een “soort tweede regeerakkoord”. (lees verder onder de video)
De regering vond voor 2,7 miljard euro aan besparingen. Een belangrijke maatregel is de invoering van een ‘centenindex’ in 2026 en 2028. Zo zullen alle lonen geïndexeerd worden tot een brutobedrag van 4.000 euro. Het gedeelte boven 4.000 wordt niet geïndexeerd.
De maatregel levert een budgettaire winst van 800 miljoen euro op, maar ook 800 miljoen euro aan competitiviteitswinst voor de bedrijven. Bedrijven moeten de loonindexering voor werknemers met een brutoloon boven 4.000 euro voor de helft doorvoeren – geld dat naar de staatskas vloeit. Maar de andere helft moeten ze niet uitbetalen, waardoor ze tegen 2029 zo’n 800 miljoen euro besparen op hun loonkosten.
De lonen van ministers en parlementsleden zullen de rest van de legislatuur niet geïndexeerd worden.
Terug naar werk en duurder aardgas
De ‘terug naar werk’-maatregelen van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke voor langdurig zieken moeten 1,9 miljard euro opleveren. De plannen van Vandenbroucke worden grotendeels uitgevoerd, maar er zijn wel aanpassingen rond de bijdrage van de werkgevers voor hun langdurig zieke werknemers.
Daarnaast is 1,3 miljard euro gevonden in consumptie. Een echte btw-verhoging op aardgas komt er niet, wel zullen de accijnzen op gas verhoogd worden. Voor elektriciteit gaan de accijnzen omlaag. Er komt ook geen algemene btw-verhoging, wel gaan de belastingen van bepaalde producten omhoog. Voor hotels en campings, sport- en ontspanningsactiviteiten, niet-alcoholische dranken en afhaalmaaltijden stijgt het btw-tarief van 6 naar 12 procent, goed voor samen 600 miljoen euro extra inkomsten tegen 2029. De btw op pesticiden gaat omhoog naar 21 procent, wat nog eens 50 miljoen euro oplevert.
Aan inkomstenzijde vindt de regering-De Wever 2,1 miljard euro. De belangrijkste maatregel is de verdubbeling van de effectentaks voor wie meer dan 1 miljoen euro op zijn rekening heeft staan. Die belasting wordt verdubbeld naar 0,3 procent (462 miljoen euro). Er komt ook een bankentaks die 150 miljoen euro moet opbrengen en een extra bijdrage van managementvennootschappen.
Zoals aangekondigd, wordt de strijd tegen het oneigenlijke gebruik van managementvennootschappen opgevoerd, goed voor 300 miljoen euro tegen 2029. Daarnaast richt de overheid zich ook op mensen die via een managementvennootschap ten onrechte sociale voordelen proberen op te strijken (50 miljoen euro).
Daarnaast voert de regering ook een ‘pakjestaks’ van 2 euro in voor pakjes van buiten Europa (300 miljoen euro). En ook vliegtickets voor korte afstanden worden duurder, want de belasting wordt van 5 naar 10 euro verhoogd.
Michel Maus: ‘Dit gaat niet ver genoeg’
Fiscaal advocaat en professor fiscaal recht Michel Maus (VUB) ziet nuttige elementen in het akkoord, maar vindt het onvoldoende. “Witte rook in zwarte tijden!” schrijft hij op X. “In totaal 9,2 miljard euro besparing en euforie bij de regeringspartijen. Mooi en er zitten interessante voorstellen in. Alleen… dit gaat niet ver genoeg. Zelfs met deze besparing blijven we in de rode cijfers hangen.”
Hij wijst ook op de plannen rond fraudebestrijding, maar plaatst daar een vraagteken bij. “Begrotingsakkoord: Strijd tegen fiscale en sociale fraude: er worden 337 extra inspecteurs aangeworven en komt er een nationaal fiscaal parket. Ik stel mij oprecht de vraag hoe men aan het exacte aantal van 337 inspecteurs komt? Waarom geen 336 of 338?”
Geert Noels: ‘Over 20 jaar is er een kleinere middenklasse’
Econoom Geert Noels (Econopolis) is erg kritisch over het akkoord. “Blijkbaar aanvaardt Bart De Wever veel extra belastingen en transfers zonder diepgaande hervormingen en afbouw van overheidsuitgaven”, schreef hij op X. Het begrotingsprobleem is helaas hiermee niet opgelost. Binnen 20 jaar is er hier een kleinere middenklasse en gaan we een stap achteruit qua welvaart vergeleken met de rest van de wereld.”
Noels reageert ook verontwaardigd over de bijdragen van “de sterkste schouders” aan de begroting.
Bekijk hieronder de toelichting van Head of Business News Jan De Meulemeester (en lees verder onder de video)
Energiespecialist Joannes Laveyne (UGent) over gasfactuur: ‘Uiteindelijke impact zal nog hoger zijn’
“Als ik goed reken, komt het in stapjes neer op een verschuiving tegen 2029: elektriciteit wordt voor een gemiddeld gezin ongeveer 30 tot 40 euro goedkoper, en verwarmen op aardgas wordt 40 à 60 euro duurder”, zegt energiespecialist Joannes Laveyne (UGent). “Nu betaal je ongeveer 1 euro per megawattuur aan federale accijnzen op aardgas. Op zich valt dat mee, maar de totale impact op de energierekening bedraagt zo’n 40 tot 50 euro: elektriciteit wordt steeds goedkoper en aardgas duurder.”
Volgens Laveyne is de timing logisch, gezien de gedaalde groothandelsprijzen. “Ik zou aannemen dat dit het juiste moment is om gas duurder te maken, omdat de impact dan kleiner is.” Tegelijk wijst hij op het bredere Europese kader dat nu al op de achtergrond meespeelt. “Er komen ook nog hervormingen aan die Europa ons oplegt: ETS2 (vanaf 2027 legt Europa een CO2-prijs op verwarmings- en transportbrandstoffen op, waardoor gas, stookolie, benzine en diesel automatisch duurder worden, nvdr), maar ook de btw op aardgas staat nu op 6 procent, terwijl uitzonderingen voor fossiele brandstoffen in de Europese energietaksrichtlijn moeten worden uitgefaseerd. Fossiel zal duurder worden en elektriciteit goedkoper. De federale taxshift komt erbij, de Vlaamse taxshift komt erbij, ETS2 komt erbij, en ook de btw zal blijven stijgen. De uiteindelijke impact zal dus nog hoger zijn.”
Ook voor andere brandstoffen verandert er wat. “Op stookolie komen ook accijnsverhogingen, elk jaar stijgend”, merkt hij op.
Update – berekeningen van Ruben Baetens (KU Leuven)
Energie-expert Ruben Baetens berekende dat de accijnsaanpassingen voor een gemiddeld Vlaams gezin neer zouden komen op een daling van de elektriciteitsfactuur met 34 euro per jaar, goed voor ongeveer 3 procent minder. Aanvankelijk ging hij uit van een stijging van 45 euro op de jaarlijkse aardgasfactuur (+3 procent), maar dat cijfer heeft hij intussen aangepast. Omdat de accijnsverhoging enkel geldt voor niet-zakelijk verbruik — dus volledig bij huishoudens en overheidsgebouwen terechtkomt — stijgt de gemiddelde gasfactuur volgens Baetens met 75 euro per jaar.
Vlaamse Federatie van Beleggers: ‘We zijn niet blij met effectentaks’
De taks op effectenrekeningen boven 1 miljoen euro wordt verdubbeld tot 0,3 procent, goed voor ruim 400 miljoen euro extra inkomsten. Volgens de Vlaamse Federatie van Beleggers dreigt die verhoging het beleggersgedrag te verstoren en economische schade te veroorzaken. Gedelegeerd bestuurder Ben Granjé reageert scherp. “Het heffen van taksen aan het begin van de rit is enorm schadelijk voor het potentiële rendement”, klinkt het. “Hoe meer je aan het begin belast, hoe minder rendement er op het einde zal zijn.” Dat de effectentaks stijgt terwijl de vermogenstaks blijft bestaan, vindt hij incoherent: “Dan kun je toch niet anders dan besluiten dat het meer wordt?”
Granjé plaatst de hervorming in een bredere kritiek op het beleid. “Het getuigt van een gebrek aan inzicht in hoe beleggen werkt. Deze beslissing is eerder ideologisch en symbolisch dan dat ze realistisch of praktisch nuttig is.” Ook eerdere voorstellen die gunstiger waren voor beleggers ziet hij intussen verdwijnen. “Het is niet langer een hervorming, het is een platte belastingverhoging.”
Daarnaast wijst hij op een verschuivend beleggersgedrag en de gevolgen voor de Belgische markt. “Men zoekt naar rendement op plaatsen waar dat haalbaar is.” Dat leidt volgens hem naar minder gereguleerde alternatieven met hogere risico’s. De impact op de beurs baart hem zorgen. “Wat is in godsnaam de toekomst van de Belgische beurs wanneer het beleggen op de beurs steeds minder interessant is?” Zijn conclusie: “Wij zijn hier niet blij mee. Het is symbolisch en ideologisch en niet gestoeld op ratio en bewijslast.”
Conner Rousseau (Vooruit): ‘Jammer dat we als enige een miljonairstaks vroegen’
“In moeilijke tijden nemen we onze verantwoordelijkheid.” Dat zegt Vooruit-voorzitter Conner Rousseau op Instagram in een eerste reactie op het begrotingsakkoord. Hij meldt dat “Vooruit heel wat sociale dingen heeft kunnen redden”. Rousseau geeft toe dat duurder aardgas moeilijk ligt voor zijn partij, maar als je de slechtste begroting van Europa hebt en de welvaartstaat wil redden, dan kun je niet alleen met goed nieuws komen, luidde het. Het gaat volgens hem om “een lichte impact” die vooral in Vlaanderen voelbaar wordt.
Daarnaast wijst Rousseau op 3,7 miljard euro extra boven de index voor investeringen in zorg, met een apart budget van honderden miljoenen euro’s voor het zorgpersoneel. Ook benadrukt hij dat ziekte in de toekomst blijft meetellen in de pensioenen, ook in de pensioenmalus. “Daar hebben we heel hard voor gevochten.” Van de sterkste schouders komt 2 miljard euro extra. “Het is jammer dat we de enige partij waren die een echte miljonairstaks vroegen. Die is er niet doorgekomen”, aldus de socialistische voorzitter.
Politicoloog Dave Sinardet (VUB) is minder onder de indruk van de trofee van Vooruit, blijk uit onderstaand bericht op X.
Georges-Louis Bouchez (MR): ‘100.000 langdurig zieken weer aan het werk krijgen’
“Er is naar de MR geluisterd.” Dat zegt MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez maandag op X. “Er komt geen verhoging van de btw-tarieven. De winkelkar blijft volledig beschermd. De loonindexering blijft sociaal gecorrigeerd behouden voor 100 procent van de werknemers, en de fiscale hervorming wordt vooruitgeschoven”, aldus Bouchez “Met meer koopkracht als resultaat.”
Hij voegt ook toe dat de regering zich ertoe verbindt “100.000 mensen die momenteel ziek zijn, maar misbruik maken van het systeem of gedeeltelijke arbeidscapaciteit hebben, weer aan het werk te krijgen”. Daarnaast zullen de energienorm en de daling van de elektriciteitsprijs “troeven zijn om de transitie te ondersteunen, zonder het kmo-plan voor meer concurrentievermogen te vergeten”.
Sammy Mahdi (cd&v): ‘Zonder te raken aan uw spaarcenten, uw pensioensparen of uw groepsverzekering’
“We nemen onze verantwoordelijkheid en schuiven de schulden niet door naar een volgende generatie.” Dat schrijft voorzitter Sammy Mahdi maandagochtend op Instagram. Volgens Mahdi waren de onderhandelingen van de afgelopen 20 uur “stevig”. Maar zijn partij is haar beloftes wel nagekomen.
Zo zullen dagen van ziekte meetellen voor de berekening van het pensioen, “zoals het hoort”. Dat was voor cd&v “superbelangrijk”, aldus Mahdi. Daarnaast zal werken meer lonen. “We versnellen de verlaging van de lasten op arbeid.”
Ook bevat het akkoord een eerlijke bijdrage van de sterkste schouders, “zonder te raken aan uw spaarcenten, uw pensioensparen of uw groepsverzekering”. Dat was een “rode lijn” voor cd&v, zei Mahdi ook in De Ochtend op Radio 1.
Er komt ook een investering van bijna 1 miljard in veiligheid, aldus Mahdi. En er wordt gewerkt aan een betere work-lifebalance. “De woorden uit het familiekrediet worden eindelijk daden. Volgend jaar wordt een kaderwet gestemd”, schrijft hij.
Barbara Pas (Vlaams Belang): ‘Verkapte aanval op de loonindexering’
De oppositiepartij Vlaams Belang leest in het akkoord vooral een begroting die de modale Vlaming treft, maar ondertussen heilige huisjes overeind houdt. “Dit is geen orde op zaken stellen”, zegt voorzitter Tom Van Grieken. “Dit is blijven aanmodderen, maar dan met nieuwe belastingen die de Vlaming rechtstreeks raken.”
De uiterst rechtse partij maakt zich “grote zorgen” over de duurdere aardgas. “70 procent van de Vlamingen verwarmt zijn woning met gas”, benadrukt Van Grieken. “De Vlaamse regering heeft de lasten op gas al verhoogd om warmtepompen kunstmatig aantrekkelijk te maken, en op Europees niveau komt met er ETS2 nóg een zware taks bovenop. En nu komt er opnieuw een federale belastingverhoging bij.”
Vlaams Belang wijst op de pakjestaks van 2 euro op bestellingen van buiten de Europese Unie, een maatregel die volgens de partij vooral de modale consument treft. “Iedereen bestelt wel eens iets online”, zegt Van Grieken. “Deze pakjestaks is niets anders dan een platte belastingverhoging.”
De partij laakt voorts de indexsprong voor hogere lonen. “Dat is een verkapte aanval op de automatische loonindexering, een essentiële bescherming van onze koopkracht”, vervolgt Pas. “Voor duizenden Vlaamse werknemers betekent dit structureel verlies. Dit beleid straft wie werkt en vooruit wil.” Haar voorzitter hekelt dat intussen niets wordt gedaan met besparingen op de migratiefactuur, het politieke systeem en ontwikkelingshulp.
Stefaan Van Hecke (Groen): ‘Rijksten blijven opnieuw buiten schot’
Voor de oppositiepartij Groen bevestigt het begrotingsakkoord dat de gewone mensen opdraaien voor het grootste deel van de inspanning, terwijl van de rijksten amper iets wordt gevraagd. Kamerfractieleider Stefaan Van Hecke vindt dat de eerste stap is gezet in de afbraak van de index. Hij verwijst onder meer naar de verhoging van de btw op verschillende producten en de duurdere gezondheidszorg. “Het lijkt voor de Arizona-partijen een erezaak om mensen in armoede te duwen in plaats van hen eruit te tillen.”
Van Hecke ontkent meteen de stelling dat de index is gered. “Hij is voor een stuk ontmanteld. Vandaag is de eerste stap gezet in de afbraak van onze index”, luidt het. Volgens hem lagen er veel meer mogelijkheden om langs de inkomstenzijde miljarden te vinden. “De regering weigert een echte miljonairsbelasting in te voeren en drijft het flexibiliseren van de arbeidsmarkt steeds verder door. Als die zaken aangepakt waren, dan hadden gewone mensen nu niet de index door hun neus geboord gezien.”
Tot slot noemt de fractieleider het bizar dat de regering “geen enkele moeite doet” om de klimaatcrisis tegen te gaan. “Mensen doen vandaag al wat ze kunnen. Ze verdienen een regering die hen versterkt en daarbij helpt. Die regeringspartijen verhogen de gasprijzen, zonder mensen te helpen zich los te maken van gas. Zo jaag je mensen gewoon op kosten. Dat is geen groen beleid, dat is een asociaal en kortzichtig beleid”, aldus Van Hecke.
Beluister hieronder de podcast Centen & procenten, waarin Trends-redacteurs Ilse De Witte en Jef Poortmans en Trends-hoofdredacteur Stijn Fockedey de voornaamste maatregelen uit het begrotingsakkoord toelichten.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
