Kanker bij de keel gevat

In België sterft een op de drie inwoners aan kanker. Tijd voor een actieplan.

Elf vooraanstaande specialisten van enkele Belgische universiteiten hebben zopas een witboek uitgebracht over de aanpak van kanker in België. Zo’n witboek, met een stand van zaken, knelpunten en voorstellen voor de toekomst, is welgekomen, want het kankerprobleem in België groeit met de dag. Door de vergrijzing neemt ook de incidentie van de meeste kwaadaardige tumoren toe. Bovendien overleven steeds meer mensen hun kanker, dankzij innovatieve therapieën. Op zich een geweldige zaak, maar die therapieën zijn bijzonder duur.

U herinnert zich wellicht de heisa rond herceptine, het geneesmiddel voor de behandeling van gevorderde borstkanker dat ongeveer 25.000 euro per jaar kost. Herceptine is niet het enige dure kankermedicijn. Zowat alle nieuwe geneesmiddelen voor de behandeling van gevorderde kanker zijn vergelijkbaar duur. De druk op het gezondheidszorgbudget wordt groot. Als we het systeem van solidariteit overeind willen houden, dan moeten er keuzes worden gemaakt. Anders vervallen we snel in een geneeskunde met twee snelheden, waarbij de beste behandelingen alleen nog beschikbaar zijn voor zij die ze kunnen betalen.

Professor Eric Van Cutsem, medeauteur van het witboek en kankerspecialist in UZ Leuven: “We moeten de bestaande middelen beter gebruiken. Er is nood aan een langetermijnvisie en een meer gestructureerde aanpak van kanker. In veel ons omringende landen, waaronder Frankrijk, Engeland en Denemarken, bestaat dergelijk kankerplan al. Wij staan nu klaar met een voorstel.”

Screenen

Kanker is de tweede doodsoorzaak in het Westen. In Europa worden ieder jaar 3,2 miljoen nieuwe diagnoses gesteld en sterven 1,7 miljoen mensen aan kanker. In België sterft een op de drie inwoners aan de ziekte. Ons land scoort zeer hoog op prostaatkanker, longkanker en borstkanker.

Veertig procent van alle kankers kunnen vermeden worden, door preventieve maatregelen zoals stoppen met roken, gezond eten, blootstelling aan fel zonlicht vermijden en vervuiling tegengaan. Preventie is de belangrijkste troef om het kankerprobleem tegen te gaan, maar slechts 0,5 procent van het gezondheidsbudget wordt eraan besteed. Dat is peanuts. Bovendien is er een betere coördinatie nodig. Niet alleen tussen de bevoegde overheden, maar ook tussen de diverse lokale acties op het terrein. Professor Paul Germonpré, UZ Antwerpen en medeauteur van het witboek: “Op dit moment bestaat er slechts één georganiseerde screening, namelijk de vroegtijdige opsporing van borstkanker.” Vrouwen tussen 50 en 69 jaar worden tweejaarlijks uitgenodigd voor een gratis mammografie. Voor alle andere kankers bestaat op dit moment geen dergelijke georganiseerde screening. “Er zijn er wel twee in ontwikkeling: de vroegtijdige opsporing van baarmoederhalskanker en van darmkanker,” zegt Germonpré.

Vroegtijdige opsporing van kanker is nodig omdat zoiets de kans op definitieve genezing vergroot en omdat op die manier zware en dure therapieën vermeden worden. Sinds de invoer van de georganiseerde borstkankerscreening is de sterfte met 30 procent verminderd. “Dat kan nog beter. Nu bereiken we 60 procent van de vrouwen uit de doelgroep.”

Voor baarmoederhalskanker bereikt men via lokale acties vandaag slechts een deel van de bevolking. Dat deel laat zich bovendien overscreenen (een jaarlijks uitstrijkje is namelijk overbodig, één om de drie jaar volstaat), terwijl een groot deel van de doelgroep zelden of nooit een uitstrijkje laat nemen. Blijven informeren is de boodschap.

marleen.finoulst@trends.be

Marleen Finoulst