Jong, getalenteerd en futloos

De auteur is associate partner bij het internationale consultancybedrijf Axialent.

Een van de grootste problemen waarmee de wereld in 2013 geconfronteerd wordt, is de aanhoudende jeugdwerkloosheid. Om het eenvoudig te zeggen: te weinig jongeren beschikken over bruikbare vaardigheden in een wereld die te weinig geschoolde arbeidskrachten telt. Het resultaat is, dat de jeugdwerkloosheid in delen van het Midden-Oosten en Noord-Afrika ongeveer 25 procent bedraagt. In Spanje en Zuid-Afrika is zowat de helft van de jonge potentiële werknemers werkloos. Over heel de wereld zitten 75 miljoen mensen tussen 15 en 24 jaar zonder job en de Internationale Arbeidsorganisatie verwacht dat de verbijsterende werkloosheidsgraad van 13 procent nog toeneemt.

Dat is duidelijk een cruciaal probleem voor de ondernemingen. In een recente enquête van McKinsey in de Verenigde Staten, Brazilië, Groot-Brittannië, Duitsland, India, Mexico, Marokko, Saudi-Arabië en Turkije antwoordt 40 procent van de werkgevers dat ze moeite hebben om instapfuncties in te vullen. Bijna 45 procent van de jongeren zegt dan weer dat hun huidige baan niet gerelateerd is aan hun studies, en meer dan de helft van hen kijkt uit naar ander werk. Zonder oplossing voor de wanverhouding tussen vraag en aanbod, voorspellen we dat er tegen 2020 wereldwijd een tekort ontstaat van 85 miljoen hoog- en gemiddeld geschoolde werknemers.

Dat ondernemingsprobleem is echter ook een politiek probleem. Als jonge mensen almaar minder kansen krijgen om zich te verzekeren van een fatsoenlijke baan en het gevoel van respect dat daarmee gepaard gaat, dan moet de maatschappij zich voorbereiden op uitbarstingen van woede en zelfs geweld. Dat was het voorbije jaar al in verschillende landen het geval. De werkloze jongeren wijzen er verontwaardigd op dat het verschil tussen de haves en de havenots in de OESO-landen op het hoogste peil staat in dertig jaar. Het inkomen van de bovenste 10 procent is negen keer hoger dan dat van de onderste 10 procent.

Onder de myriade van factoren die bijdragen tot de mislukking van de arbeidsmarkt, steekt er één bovenuit: de totaal verschillende percepties die werkgevers, leerkrachten en de jongeren hanteren.

In onze enquête schrijft 70 procent van de werkgevers het tekort aan geschoolde arbeidskrachten toe aan een gebrekkige opleiding, maar tegelijk is 70 procent van de onderwijsinstellingen van oordeel dat ze leerlingen en studenten adequaat voorbereiden op de arbeidsmarkt. De werkgevers klagen erover dat minder dan de helft van de jongeren die ze aanwerven over voldoende bekwaamheid beschikt om problemen op te lossen, terwijl bijna twee derde van de jongeren geloven dat ze die bekwaamheid wel degelijk hebben.

Wat moet er gebeuren? De kern van de zaak is dat de jongeren geholpen moeten worden om de relevante vaardigheden efficiënter aan te leren. Dat vereist samenwerking tussen ondernemingen, overheden en onderwijsinstellingen. Een van de veelbelovende benaderingen, die trouwens door de leerlingen verkozen wordt, is het ‘practicum’, een praktische cursus die ofwel hands-onlessen in de klas ofwel opleiding op het werk omvat. Jammer genoeg maakt slechts een kwart van de onderwijsinstellingen gebruik van zulke methoden, die nochtans het 21ste-eeuwse equivalent kunnen zijn van het 20ste-eeuwse leerlingschap.

Dat kan worden gebruikt door iedereen, van autobouwers in China tot verpleegsters in Miami. In de China Vocational Training Holdings, een opleidingscentrum voor de autosector, brengen de studenten meer dan de helft van de leertijd door met simulaties in het labo. De school beschikt bovendien over een netwerk van 1800 partnerbedrijven die stages en jobs garanderen. De studenten van de IL&FS Skills School in Coimbature, India, bootsen het werk in een textielfabriek na, compleet met achturenshifts en naaimachines die opgesteld staan als in een echte werkplaats. Het Miami Dade College in de Verenigde Staten beschikt over tientallen geavanceerde ‘menselijke simulators’ om de leerling-verplegers voor te bereiden op het werk in het ziekenhuis.

Zulke oplossingen zijn noodzakelijk om een talentenkloof te dichten die de grootste ondernemingsuitdaging van het volgende decennium wordt. Het heeft geen enkele zin dat in 2013 mensen die afgestudeerd zijn nog altijd ondergeschikte, deeltijdse jobs moeten aannemen omdat ze niet over de nodige bekwaamheden beschikken voor de loopbaan die ze gekozen hebben.

Te weinig jongeren beschikken over bruikbare vaardigheden in een wereld die te weinig geschoolde arbeidskrachten telt.