Is vrije software een aanrader?

Linux op de desktop blijft snel verbeteren, maar je leert er vooral Windows door appreciëren.

Volgende week: Hoe beschermt u zich tegen spyware?

Reacties: e-trends@trends.be

Zoals u weet, zijn er drie zekerheden in het leven: belastingen, dood en Microsoft. Hoe noem je mensen die dat ontkennen? Negationisten? Neen, gebruikers van Linux op de desktop. Genieters van vrije software, gratis geplukt van het internet of voor een prijsje gekocht in de betere handelszaak. Eén keer aanschaffen, op alle pc’s installeerbaar. Immuniteit tegen virussen is gegarandeerd – tenminste zolang Linux niet zo populair wordt dat men er virussen voor gaat schrijven.

Zelf werk ik met Suse Linux 9.0 Professional van de Duitse marktleider Suse, intussen een deel van Novell. Het laat zich even vlot installeren als Windows en vereist geen gehannes met activeringscodes of presentmeldingen bij Oom Bill. Zelfs op pc’s die al Windows draaien, kunt u Linux automatisch installeren. U kunt dan bij het heropstarten kiezen met welk besturingssysteem u wilt werken.

Allemaal zelf gedaan. Werkt. Bovendien kunt u het leeuwendeel van de Office-bestanden die u in het verleden onder Windows hebt aangemaakt, vanuit Linux blijven gebruiken. Enige caveats zijn op hun plaats. Ik ben er bijvoorbeeld nooit in geslaagd om automatisch mijn oude Alcatel ADSL-modem door de standaard Suse-software te laten herkennen. Ook mijn vijftien jaar oude Laserjet wordt niet vanzelf herkend (het dubieuze ‘configuratiecentrum’ van Suse, Yast, loopt daar trouwens op vast). Gebruik dus betrouwbare, courante hardware. Linux-producenten hebben allemaal lijsten van gewaarborgd compatibele hardware op hun site.

Zodra de computer op dreef is, komt u bij Suse in de Windows-omgeving KDE. Op details na oogt en werkt het systeem werkelijk zoals MS Windows. Het is wel wennen aan het bestandssysteem van Linux, waar schijven en partities takken vormen van één boom in plaats van zelfstandige blokjes te vormen, zoals in Windows. De inhoud van uw diskettelezer vindt u in Linux bijvoorbeeld in de map ‘/media/floppy’, niet ergens onder ‘A:/’.

Koop uw Linux-pakketten op cd

Net zoals Windows heeft KDE standaardtoepassingen voor alles en nog wat. In de praktijk gebruikt u vaak producten van anderen. Sinds een probleem met Kmail, zit ik voor elektronische post opnieuw bij Netscape/Mozilla, ook als browser. OpenOffice is mijn kantoortoepassing, maar dat is een verhaal apart. Al die alternatieve programma’s (en honderden meer) worden op schijf meegeleverd voor de 95 euro van de Suse Linux ‘Professional’ editie. Het is ook echt aan te raden uw Linux-distributies op cd te kopen. Als u programma’s van het net haalt, zult u ondervinden dat de installatie onder Linux vrijwel altijd ingewikkelder is dan onder Windows. Ander euvel: het is jaren geleden dat ik onder Windows nog bestandsassociaties (die allerhande formaten automatisch openen met de toegewezen toepassing) heb moeten instellen. Onder KDE doe ik dat meer dan me lief is. Windows Media Player is het enige courante formaat dat niet onder Linux bruikbaar is en dat is knap vervelend nu zoveel contentbedrijven Microsoft een absolute marktdominantie menen te moeten geven door dat formaat te gebruiken.

KDE mist soms nog de consistente ‘look and feel’ tussen de verschillende toepassingen. Een extreem voorbeeld is Acrobat Reader voor Linux, dat in mijn installatie een bug bevat en – krachttermen zouden hier niet misstaan – een voorhistorische interface gebruikt voor het opslaan van documenten. En dacht u ook dat leesbare letters even vanzelfsprekend waren als lucht? Probeer dan de Linux-substituten. Niet toevallig bevatten de Linux-uitbreidingspakketten van Novell, de nieuwe eigenaar van Suse, ‘hoogkwalitatieve’ lettertypes van Bitstream en Agfa. Zo zit trouwens het businessmodel van Linux-distributeurs in elkaar: een (nagenoeg) gratis basisuitvoering, een iets duurdere ‘Professional’ en bovenop voor een bescheiden bedrag gespecialiseerde pakketten voor wie het echt in orde wil hebben.

U voelt het. Linux op de desktop is mogelijk. Het helpt tegen onveiligheid en de dwang van Microsoft. Maar het brengt u vooral respect bij voor Bill. Zelfkastijding, dat is algemeen bekend, leidt tot inzicht.

Bruno Leijnse