Een studie van de Lancaster University Management School toont dat in het Verenigd Koninkrijk de lonen van CEO’s fors gestegen zijn, terwijl de bedrijven niet beter presteren. In België is dat niet het geval, zegt professor Xavier Baeten (Vlerick). “Bestuurders moeten niettemin een debat voeren over wat redelijk is.”
Het loon van een CEO in het Verenigd Koninkrijk is in tien jaar met 80 procent gestegen, het rendement op de investeringen maar met 1 procent. Zien we die evolutie ook bij ons?
XAVIER BAETEN. “België valt niet te vergelijken met het VK. Daar is het aandeelhouderschap vaak meer versnipperd, wat meer vrijheid geeft om hoge lonen vast te leggen. In ons land is het mediaanloon van een CEO de voorbije jaren nauwelijks gestegen. Die hebben vaak een referentieaandeelhouder, die op de centen let.”
De conclusie van het Britse onderzoek is dat het verband tussen het loon van de CEO en de prestaties van een bedrijf verwaarloosbaar is. Geldt dat ook bij ons?
BAETEN. “De winstgevendheid van een bedrijf speelt ook hier nauwelijks een rol in de omvang van het loon. Eigenlijk speelt maar één factor echt, en dat is de grootte van het bedrijf. De CEO van een klein bedrijf krijgt gemiddeld 300.000 euro per jaar, bij een groot bedrijf is dat 5 miljoen. Dat verschil is te groot. Ook de nationaliteit speelt een rol: een buitenlandse CEO krijgt opmerkelijk meer dan een lokale topman. De prestaties van een bedrijf maken weinig uit. Soms wel voor een bonus, maar dat effect is gering in het totale loonpakket.”
Moeten toplonen aan banden gelegd worden?
BAETEN. “Nu geldt de dictatuur van de markt. De raden van bestuur argumenteren dat ze niet minder kunnen betalen dan de concurrentie. Daartegenover staat de maatschappelijke discussie over wat fair is. Bij de meerderheid van de bedrijven levert dat geen enkel probleem op. Maar wat als een bedrijf tientallen miljoenen betaalt? Als de waarde van de onderneming veel meer toeneemt, hoeft dat voor de aandeelhouder geen probleem te zijn. Maar de maatschappij kan wel principieel vinden dat niemand zoveel waard is.
“Ik pleit vooral voor zelfregulering. De raad van bestuur moet het debat voeren over wat redelijk is. Ik ben er geen voorstander van dat de overheid grenzen stelt, bijvoorbeeld aan de loonspanning tussen de CEO en de slechtst betaalde werknemer. Daar zijn bedrijven en sectoren te verschillend voor, en dat zou tot perverse effecten leiden zoals de outsourcing van de laagst betaalde banen.”
Hoe ziet een ideale verloning van een CEO eruit?
BAETEN. “Dat is een interessante vraag, waarover de raden van bestuur nog onvoldoende nadenken. Het lijkt me niet aangewezen dat maar een derde van het loon vast is en de rest bestaat uit bonussen en aandelenopties op basis van financiële parameters zoals de winst. Het zou al iets gezonder zijn om zoals het Nederlandse DSM het variabele deel ook afhankelijk te maken van pakweg de lancering van nieuwe producten met een kleinere ecologische voetafdruk. De ideale verloning verschilt natuurlijk van bedrijf tot bedrijf, maar 60 procent vast, 20 procent incentives op korte termijn en 20 procent op langere termijn lijkt me een goed uitgangspunt.”
JASPER VEKEMAN
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier