Werner Baumann, de Duitse durfal

Werner Baumann beloofde na zijn benoeming tot CEO van Bayer “een evolutie, geen revolutie” bij het Duitse concern. Aan de term evolutie geeft hij echter een erg opmerkelijke invulling: enkele weken na zijn officiële start pakte hij uit met het grootste Duitse overnamebod ooit.

De bijna 54-jarige Werner Baumann kwam officieel op 1 mei aan het hoofd van Bayer, waar hij in 1988 zijn loopbaan ook was begonnen. Kort nadien lanceerde Bayer een overnamebod van 66 miljard dollar, volledig in contanten, op de beruchte Amerikaanse landbouwreus Monsanto. Vorige week woensdag bereikte Baumann, na vier maanden van slopende onderhandelingen, een overnameakkoord met Monsanto. Daardoor ontstaat mogelijk de grootste producent van zaden, meststoffen en pesticiden ter wereld. Mogelijk, omdat zowat 30 concurrentie-autoriteiten de deal nog uitgebreid onder de loep zullen nemen en heel wat waarnemers eraan twijfelen of Baumann het overnameakkoord ook goedgekeurd krijgt. Maar hoe dan ook heeft Baumann vriend en vijand verbaasd met zijn raid op Monsanto.

Imagoprobleem

De op het eerste gezicht terughoudende en voorzichtige bakkerszoon uit Krefeld neemt een gigantisch risico door het oerdegelijke Bayer zo zwaar in de schulden te steken. Vooral de vijanden van de operatie lijken voorlopig dan ook sterk in de meerderheid te zijn. Heel wat aandeelhouders hadden liever gehad dat Baumann vooral zou inzetten op een versterking van de farmadivisie, waarmee Bayer een wereldspeler is geworden. Anderen vrezen dan weer dat Baumann Bayer opzadelt met een fiks imagoprobleem. Monsanto is berucht voor zijn door milieuactivisten verketterde genetisch gewijzigde granen en de onkruidverdelger Roundup, die gevaarlijk heet te zijn voor de volksgezondheid. Dat Baumann overweegt de besmeurde naam Monsanto te schrappen na de overname, zal lang niet voor iedereen volstaan.

En toch gelooft niemand dat Baumann een kamikazepiloot is die een trots Duits instituut als Bayer in het verderf wil storten. Daarvoor is hij na bijna drie decennia te verknocht aan het huis. De econoom van opleiding werkte eerst drie jaar op de financiële dienst van Bayer, nadien vier jaar in Barcelona en zeven jaar in Tarrytown nabij New York. In 2002 keerde hij terug naar Duitsland en klom hij snel op de bedrijfsladder om in 2010 CFO te worden. In oktober 2014 kreeg hij de verantwoordelijkheid over Europa, het Midden-Oosten en Afrika, maar werd hij vooral ook benoemd tot chief strategy officer. Baumann zette met andere woorden mee zijn schouders onder de herstructurering van Bayer, ingeleid door de Nederlandse CEO Marijn Dekkers. Samen stootten ze de kunststoffentak, Bayer MaterialScience, af om het concern volledig te richten op farma en gewasbescherming.

Het lijdt amper twijfel dat Baumann als baas voor strategie al langer een grote deal in gewasbescherming op zijn verlanglijstje had staan. De recente allianties die de meeste grote rivalen in de sector van landbouwproducten hebben gevormd, zullen hem ongetwijfeld onder druk hebben gezet om in actie te komen. Zo nam ChemChina het Zwitserse Syngenta over en willen de Amerikaanse bedrijven Dow Chemical en DuPont fuseren.

Een lange weg

Baumann benadrukt intussen graag dat Bayer landbouwers dankzij Monsanto kan helpen hun productiviteit fors te verhogen. Want in 2050 moeten 10 miljard mensen worden gevoed, terwijl de voorraad landbouwgrond tegen die tijd met 17 procent gedaald zal zijn. Een argument dat de markten allicht beter in de oren klinkt, is dat Bayer ook zal kunnen profiteren van de winstmarge van Monsanto. Die was het voorbije decennium ieder jaar zowat dubbel zo hoog als die van Bayer. Baumann weet echter ook dat hij hoe dan ook nog een lange weg te gaan heeft om de concurrentie-autoriteiten en markten te overtuigen van het Monsanto-avontuur. Dat gooit wel zijn oorspronkelijke levensplanning helemaal overhoop. Ooit droomde Baumann er namelijk van net als zijn schoonvader op zijn 50ste vervroegd te stoppen met werken, om zich volop te wijden aan zijn hobby’s.