3D-printing is de hype op de beurs. Fried Vancraen, de oprichter van Materialise, werd vorig jaar verkozen tot de invloedrijkste CEO in die sector. Maar dat Materialise naar de beurs gaat, staat nog niet vast.
In 1989 zag Fried Vancraen als jonge ingenieur elektromechanica op een beurs in Bremen voor het eerst een prototype van een 3D-printer in actie. Naar eigen zeggen besefte hij meteen dat de 3D-technologie de wereld zou veranderen. Toen hij in 1990 Materialise oprichtte rond zijn technologie om met een laserstraal kunststofpartikels laag na laag aan elkaar lassen, was hij een van de pioniers in de sector.
In de opstartfase kon Materialise steunen op contracten met Agfa en Alcatel, om hun prototypes te printen. De eerste jaren was het 3D-bedrijf een joint venture met de KU Leuven. Die samenwerking leidde ertoe dat ‘s werelds tweeëndertigste 3D-printer in Leuven stond en werd gedeeld door Materialise en de universiteit. Sinds de familie Vancraen in 1997 de KU Leuven heeft uitgekocht, bezit ze het gros van de aandelen van het bedrijf. Al jaren trekken bankiers en investeerders Vancraen aan de mouw om zijn bedrijf te verkopen. Tot op heden was hij daarin nooit geïnteresseerd.
Nuchtere pionier
Bijna 25 jaar later telt het Leuvense technologiebedrijf ruim 900 werknemers. Het draait een omzet van 63 miljoen euro en het boekte vorig jaar een winst van 1,4 miljoen euro. Op de beurs is 3D-printing een hype. Bedrijven als 3D Systems, Stratasys en het Duitse VoxelJet zijn dit jaar al minstens in waarde verdubbeld. Het ideale moment om te cashen? Zo denkt Vancraen niet. “Ik run mijn bedrijf niet om mijn vermogen te optimaliseren, maar om met onze producten de wereld beter en gezonder te maken”, stelde hij vorig jaar in De Standaard.
Maar het bedrijf wil wel sneller groeien. Daarom kan het extra kapitaal gebruiken. Volgens De Tijd zou Materialise daarvoor naar de Amerikaanse technologiebeurs Nasdaq trekken. Maar het bedrijf benadrukt dat een beursgang nog niet vaststaat. Er zijn nog andere opties om groeikapitaal aan te trekken.
3D-printing, ook wel bekend als additive manufacturing, is zo populair op de beurs omdat het de volgende industriële revolutie zou inluiden. Dat is mogelijk, maar de technologie heeft nog veel beperkingen. Zo ligt de printsnelheid vrij laag, is het aantal beschikbare grondstoffen om mee te printen beperkt en zijn er grenzen aan de schaal van de producten. Vancraen mag dan een pionier zijn, hij is altijd de nuchtere ingenieur gebleven die de reële mogelijkheden van de technologie kon onderscheiden van de hype. Dat verklaart ook waarom het businessmodel van Materialise stap voor stap kon meegroeien met de technologische evolutie.
Drieledig businessmodel
Met de 3D-printer die Vancraen in Bremen zag staan, kon je wel dingen maken, maar die waren zo breekbaar dat prototypes printen aanvankelijk de enige optie was. Eerst profileerde Materialise zich daarom als leverancier van prototypes. Door het printen van prototypes als een dienst aan te bieden, kon Vancraen onmiddellijk inkomsten genereren om de twee andere takken van zijn businessmodel uit te bouwen: het ontwerpen van goede software en de ontwikkeling van medische toepassingen zoals boormallen voor operaties, dentale producten en hoorapparaten.
In de medische sector staat de reputatie van Materialise als een huis. Zo kwam het bedrijf onlangs in het nieuws omdat het een luchtpijpversteviging had geprint, die werd ingeplant bij een baby. En toen de zoon van Vancraen streed tegen botkanker, was Materialise betrokken bij het ontwerp van een implantaat.
Naar Afrika
In 2011 kreeg Vancraen voor zijn bijdrage aan de sector de prestigieuze Industry Achievement Award van de Amerikaanse Society of Manufacturing Engineers (SME). Bij innovatie wordt te vaak gefocust op de technologie, vindt de pionier. Het wisselen van businessmodel en het uitbouwen van een ecosysteem dat de klassieke productcategorieën op zijn kop zet, zijn minstens zo belangrijk. Geëngageerd is Vancraen ook. Zo werkt hij naar verluidt aan een project om 3D-technologie ook naar Afrika te brengen.
En hij is niet bang om een kritische mening te uiten. Zo ergert hij zich aan de alom bejubelde biotechnologiesector. Onze economie wordt er niet beter van dat biotechbedrijven hier innoveren, om vervolgens te worden opgekocht door multinationals die met de winst gaan lopen, is zijn redenering.
