Oliemagnaat Thomas Boone Pickens: ‘Je moet gek zijn om schaliegas te laten zitten’

Thomas Boone Pickens is met zijn 86 jaar de onbetwiste nestor van de Amerikaanse energiewereld. In een gesprek op zijn kantoor in Dallas voorspelt de oliemagnaat dat de olieprijs weer snel zal stijgen.

Met zijn priemende vinger, hoge witte hoed, blauwe jasje en rode strikje heet Uncle Sam de bezoeker in Dallas welkom. ‘I Want You For Pickens’ Army’ staat op de parodie van de cartoon uit de Eerste Wereldoorlog bij de ingang van het kantoor van Boone Pickens in een welvarende wijk in de oliestad. ‘The War for American Energy Independence Needs You!’

In 2008 was de patriot uit Texas zo bezorgd over de afhankelijkheid van Amerika van het buitenland voor zijn olie, dat hij alarmistische televisiespotjes de wereld instuurde. Amerika moest op zoek naar alternatieven. “Ik was mijn hele leven een olieman, maar tegen deze noodsituatie valt niet op te boren”, waarschuwde hij met krakende stem. Inmiddels is de olieproductie in Amerika verdubbeld. Het grootste deel wordt nota bene in zijn eigen staat gewonnen uit schaliegesteente.

Had u dat niet zien aankomen?

Pickens: “Nee. Die schalierevolutie zag ik niet aankomen. Ik wist natuurlijk dat er gas en olie in de grond zat. Niet veel mensen dachten dat het te winnen was uit schaliegesteente. Ik geloofde het nauwelijks toen het gebeurde.”

Was het een zakelijke misstap van u?

Pickens: “Ik was onwetend. Onwetendheid is niet hetzelfde als domheid. Ik had niet verwacht dat je door horizontaal te boren zo diep gas kon winnen in schaliegesteente. Ik had toen zelf alleen nog indirect beleggingen in de oliewinning. Als ik mijn bedrijf Mesa Petroleum toen nog had gehad, was het ronduit stom geweest als ik het niet had ingezien.”

Hoe belangrijk is Wall Street voor de enorme opleving in de olie- en gasindustrie van de afgelopen zes jaar?

Pickens: “Op Wall Street lopen ze anderen achterna. Het goedkope geld van de laatste tijd was niet alleen beschikbaar voor de energiewereld, maar ook voor andere sectoren. Het geld heeft is in deze richting gevloeid omdat er zo goed aan verdiend kon worden. Het idee was de magneet. Wall Street heeft nauwelijks het risico genomen. Op Wall Street willen ze geld verdienen met geld. Het maakte ze echt niet uit waarin ze investeren en wie ze financieren. Ze promoten de olie en gaswereld niet, ze promoten het verdienen van geld. Dat is hun functie.”

Wie verdient het meest erkenning voor de opleving?

Pickens: “De lokale independents in de olie-industrie. De grote oliemaatschappijen kunnen het niet. Ze zijn te bureaucratisch. Shell heeft zich ook grotendeels teruggetrokken omdat het niet in staat is de putten rendabel uit te winnen.”

Nu breken andere tijden aan. De olieprijs is gehalveerd. Zag u dat aankomen?

Pickens: “Natuurlijk. Ik heb zoveel cycli gezien. Ik zit al 65 jaar in oliezaken. We hebben de markt overspoeld met olie. Dat is natuurlijk uitzonderlijk. Amerika maakte al sinds 1970 een neergang mee. Dat is 45 jaar!”

Bent u bezorgd dat de industrie ineenklapt?

Pickens: “Nee. De Amerikaanse energiesector doet gewoon wat ze altijd doet: ze past zich aan en gaat door. Ik kan moeilijk klagen. Dit is marktwerking. Een correctie kan uiteindelijk ook goed uitpakken. We zullen weer een efficiëntieslag zien. De prijzen van dienstverleners zullen onder druk komen.

Schaliegas in Europa

De instorting van de olieprijs heeft in de VS de discussie over de machtsverhoudingen tussen olieproducerende landen op scherp gezet. Onlangs verklaarde de machtige ondernemer Richard Kinder dat het oliekartel OPEC feitelijk afstand heeft gedaan van zijn rol als prijszetter. Anderen opperen dat de VS lid moeten worden van de OPEC. Dat laatste vindt Thomas Boone Pickens nergens op slaan. Hij wijst erop dat elk lid van het kartel een nationale oliemaatschappij heeft. “In de VS bestaat de sector uit zelfstandigen en grote oliemaatschappijen die niet worden gecontroleerd door de regering.” Pickens meent wel dat de macht van het kartel sterk is afgenomen. “Het is een soort branchevereniging. Veel praten, weinig macht. De enige macht zit bij de Saoedi’s.”

Denkt u dat de Saoedi’s de Amerikaanse schalierevolutie kapot willen maken?

Pickens: “Ik denk eigenlijk niet dat ze de VS pijn willen doen. Ze willen dat wij onze productie terugschroeven. En hun aanpak is succesvol. Je ziet nu dat olieboorinstallaties in de VS op stal gaan.”

Ziet u de Verenigde Staten nu als een zogenoemde swingproducer?

Pickens: “Zonder twijfel. We waren ook een swingproducer tot 1972. De VS hebben de Saoedi’s vervangen. Amerika heeft de olie toegevoegd aan het wereldwijde aanbod. De Saoedi’s houden hun productie op peil. Ze willen hun marktaandeel niet verliezen.”

Wat kan Europa leren van de Amerikaanse ervaring?

Pickens: “Europa wil dat wij gas naar daar exporteren. Ik denk dat Europa voldoende eigen gasreserves heeft in schaliegesteente. Laat het daar vooral zelf boren. We moeten de economie van Amerika opbouwen met onze eigen goedkope energie. We moeten ze niet gebruiken om Europa of Azië te redden.”

Er zijn veel bezwaren vanuit de milieubeweging. Bovendien is het boren naar gas waarschijnlijk niet rendabel.

Pickens: “Nou prima, laat Europa dan maar afhankelijk blijven van Rusland voor zijn aardgas.”

Er is ook veel onrust over aardbevingen, bijvoorbeeld rond de Nederlandse gasbel in Groningen.

Pickens: “Aardgas is het beste deel in de gehele waardeketen van koolwaterstof. Vergelijk het met diamant. Als je dat in overvloed hebt, is het fantastisch voor de burgers van je land. Dat moet je koesteren. Je bent knettergek als je dat niet doet. Wat is het alternatief? Afhankelijk zijn van Rusland. Daarom zet Duitsand ook al die windmolenparken neer.”

Gerben van der Marel in Dallas