De 64-jarige Jean Lemierre volgt Baudouin Prot op als voorzitter van de raad van bestuur van BNP Paribas. Lemierre is het perfecte voorbeeld van de Franse énarque: goed opgeleid, competent, maar ook elitair.
Een beter moment om het bestuur van BNP Paribas over te nemen is er wellicht niet, vindt de Wall Street Journal. Ontslagnemend bestuursvoorzitter Baudouin Prot heeft het in de ogen van de Amerikaanse krant helemaal verkorven. Hij wordt verantwoordelijk geacht voor het grootste kwartaalverlies in de geschiedenis van de Franse bankgroep. Slechter doen dan Prot lijkt onmogelijk.
Afgerekend
Baudouin Prot neemt afscheid van de Franse bank die hij meer dan dertig jaar trouw diende. Tussen 2003 en 2011 was hij de CEO van BNP Paribas, en was hij onder meer de drijvende kracht achter de overname van Fortis Bank. Hij transformeerde BNP Paribas in een internationale bankgroep die 70 procent van zijn personeel buiten Frankrijk heeft. In tien jaar tijd verdubbelde het aantal medewerkers en de omzet, en het eigen vermogen verdrievoudigde.
Maar het was ook in die bewuste periode dat BNP Paribas de Amerikaanse embargo’s tegen Soedan, Cuba en Iran schond, door dollartransacties met die landen te financieren. En daar wordt Prot nu op afgerekend. De overtreding van de Amerikaanse sancties leverde de Franse bank een monsterboete van 9 miljard dollar op.
De Amerikanen eisten dat er koppen zouden rollen en kregen die van Georges Chodron de Courcel, de man die jarenlang de zakenbankactiviteit leidde (en de directe verantwoordelijkheid voor de mistoestanden droeg). Ook het hoofd van compliance, Jean Clamon, stapt op. Maar omdat BNP Paribas gedwongen werd schuld te bekennen, vond de 63-jarige Prot dat hij in de gegeven omstandigheden niet langer als voorzitter kon aanblijven. Hij besliste de eer aan zichzelf te houden. Nochtans was zijn mandaat in mei nog met drie jaar verlengd tot 2017.
Tussenpaus
Lemierre, die Prot opvolgt, kwam in 2008 in dienst bij BNP Paribas. Hij had geen zitting in de beleidsorganen van de bank, maar trad op als rechtstreekse adviseur van de voorzitter. Het was ook Lemierre die samen met CEO Jean-Laurent Bonnafé de onderhandelingen met de Amerikaanse autoriteiten voerde.
Critici vinden dat hij te dicht bij Prot staat om van een echte wissel te kunnen spreken. De twee mannen kennen elkaar goed en frequenteren dezelfde milieus. Zijn leeftijd lijkt er bovendien op te wijzen dat Lemierre niet meer dan een tussenpaus is. Maar de opvolging garandeert wel de continuïteit van het beleid.
Geen topjobs
Als student politieke wetenschappen aan de École Nationale d’Administration was Lemierre voorbestemd om het te maken in de hoogste Franse politieke en financiële kringen. Hij was directeur-generaal van de Franse belastingen tussen 1989 en 1995 en werkte daarna vijf jaar als directeur bij de Schatkist. Hij fungeerde in die periode ook een korte tijd als kabinetschef van de minister van Financiën Alain Madelin (UDF) en diens opvolger Jean Arthuis.
Van 2000 tot 2008 was Lemierre voorzitter van de Europese Bank voor de Wederopbouw en Ontwikkeling (EBWO). Hij werd diverse keren genoemd toen er internationale topjobs voor een Fransman vrijkwamen, maar pakte er steevast naast. In 2007 bijvoorbeeld moest hij het hoofd buigen voor Dominique Strauss-Kahn die benoemd werd als topman van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Vijf jaar eerder ging Jean-Claude Trichet hem in de pikorde voor bij de benoeming tot voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB).
Op 1 september 2008, bij het uitbreken van de financiële crisis, haalde BNP Paribas zijn kennis en expertise binnen. Lemierre werd, in opvolging van Jacques de Larosière, benoemd tot persoonlijke adviseur van de voorzitter van de raad van bestuur. Op dat moment was dat nog Michel Pébereau. Die werd in 2011 opgevolgd door Baudouin Prot.
Lemierre was in 2012, namens de internationale bankenfederatie EFF, ook betrokken bij de onderhandelingen over de herschikking van de Griekse staatsschuld. Hij vertegenwoordigde er een groep van honderden private schuldeisers (vooral financiële instellingen). Lemierre wordt als een minzaam, toegankelijk en zeer competent man omschreven. Precies dezelfde kwaliteiten die Baudouin Prot werden toegedicht.
