John Cryan: bulldozer van dienst bij Deutsche Bank

De Brit John Cryan gaat als een bulldozer door Deutsche Bank. Net als bij UBS doet hij zijn reputatie van no-nonsensebankier en saneerder alle eer aan.

Zijn eerste conferencecall als CEO van Deutsche Bank was nog geen twee minuten bezig en John Cryan had de beursanalisten al duidelijk gemaakt waarom de bank in de problemen zit. “De slechte uitvoering van de strategie” en “de onacceptabel hoge kosten” zijn de boosdoeners. Het waren harde woorden van de man die pas een paar weken eerder de leiding had overgenomen van het duo Anshu Jain en Jürgen Fitschen.

Maar ze typeren Cryan, die bekendstaat als een man die geen blad voor de mond neemt. De 54-jarige Brit wilde meteen te kennen geven dat een nieuwe wind door de bank waait. Van het vorige bewind laat hij weinig heel. Hij is de nieuwe topman, hij durft te zeggen wat er misgaat en hij is vast van plan daar iets aan te doen.

Vandaag (donderdag 29 oktober) maakt Cryan een nieuw vijfjarenplan voor de bank bekend. Enkele zaken zijn al uitgelekt. Zo wil Deutsche Bank haar filiaal Postbank verkopen of naar de beurs brengen. De overname van Postbank (een gewone spaarbank van miljoenen Duitsers) was het laatste huzarenstukje van de legendarische Deutsche Bank-topman Joseph Ackermann. Die legde in 2008 6,6 miljard euro op tafel omdat hij het geld van de spaarbank wilde aanwenden voor de financiering van zijn zakenbank.

Na de financiële crisis maakten regulatoren brandhout van dat model. Spaargeld van particulieren moest worden afgeschermd van risicovolle investeringen door zakenbanken. De kans is groot dat Deutsche Bank Postbank met verlies van de hand doet. Er zijn niet veel overnamekandidaten voor een weinig rendabele bank met een duur kantorennetwerk. Naar verluidt zijn enkel Santander en BNP Paribas geïnteresseerd. Een beursintroductie kan een beter alternatief zijn.

Deutsche Bank, de enige Europese partij die zich als zakenbank nog kan meten met de Amerikanen, zit al enkele jaren in slechte papieren. De bank heeft een tekort aan kapitaal en een groot kostenprobleem. De cost/income-ratio bedraagt 85 procent. Voor een man als John Cryan, die graag op de kleintjes let, moet dat onverteerbaar zijn.

Cryan staat bekend als een cijferman die geen detail uit het oog verliest. “Een koele kikker die niet houdt van grote woorden en uiterlijk vertoon, en blijk geeft van een angstaanjagende werkethos”, omschrijven oud-medewerkers hem in de Financial Times. De Brit is geboren in Harrogate bij Leeds, studeerde in Cambridge en ging in München werken voor Warburg, een zakenbank die in 1995 werd overgenomen door UBS. Hij leerde er Duits praten en schrijven, en leerde er Mary kennen, de vrouw met wie hij later zou trouwen.

Toen hij in 2011 in Somerset House in Londen aanwezig was op een uitbundig feest voor de 150ste verjaardag van UBS, de bank die hij enkele maanden eerder had verlaten, gromde Cryan tegen een oud-collega: “Wat een geldverspilling.” Tussen 2008 en 2011 had Cryan als financieel directeur van UBS een zware sanering doorgevoerd. Duizenden medewerkers werden ontslagen, de balans werd bijna gehalveerd en de handel voor eigen rekening fors afgebouwd. Onder zijn bewind plooide de bank zich terug op het vermogensbeheer en werden de kapitaalbuffers versterkt. Met resultaat: de Zwitserse bank is er nu veel beter aan toe en mag zich een lieveling van investeerders en toezichthouders noemen.

Beleggers hopen dat Cryan bij Deutsche Bank even krachtdadig optreedt. Jaren van schandalen, miljardenboetes en tegenvallende resultaten hebben de reputatie van de bank ernstig beschadigd. Op de beurs noteert Deutsche Bank tegen amper de helft van haar boekwaarde. Als signaal van een slecht beleid kan dat tellen.

Cryan wil de structuur van de bank vereenvoudigen. Zo gaat hij de zakenbank in tweeën splitsen, waardoor de tradingactiviteit een aparte entiteit wordt. Het vermogensbeheer voor particulieren wordt dan weer samengebracht met de consumentenbank. Voor de Belgische activiteit van Deutsche Bank moet dat goed nieuws zijn. Deutsche Bank is in ons land vooral actief als retailbank, met een focus op vermogende klanten. Strategisch lijkt dat in het nieuwe plaatje te passen.

Voor de rest valt er weinig goed nieuws te verwachten van de aankondigingen die Cryan zal doen. Er zullen zware afschrijvingen (circa 6 miljard euro) gemaakt worden, waardoor de bank diep in het rood kan zakken. Duizenden banen zullen verdwijnen, niet enkel door de desinvestering van Postbank, maar ook bij Deutsche Bank zelf. Wellicht wordt dit jaar het dividend geschrapt. Dat zou Cryan een miljard euro opleveren. Een kapitaalverhoging zoals bij Crédit Suisse zal de nieuwe CEO willen vermijden, maar dan moet de capaciteit voor winstreservering voldoende hoog zijn.

Wat meteen de cruciale vraag opwerpt hoe de bank de komende jaren haar businessmodel zal omvormen om een winstgevende en kapitaalkrachtige bank te worden. Traditioneel waren obligatiehandel en zakenbankieren de cashkoeien van Deutsche Bank. Het ziet er naar uit dat die activiteiten afgebouwd worden. Andere Europese banken, zoals UBS en Barclays, zijn daarin voorgegaan. Maar UBS kon terugvallen op vermogensbeheer en Barclays op zijn retailbank in het VK. Deutsche Bank heeft niet meteen een alternatieve winstmotor achter de hand.