Industriële veteraan blaast Volvo tweede leven in

De Zweedse autoproducent Volvo kiest vanaf 2019 voluit voor elektrische en hybride wagens. Daarmee groeit zijn discrete CEO Håkan Samuelsson, een product van de Zweedse industrie, uit tot een van de trendsetters in de autowereld.

Abba, Ikea, Volvo. De hele wereld kent de meest in het oog springende exportproducten van Zweden. Al was het voor de autobouwer ruim een decennium aanmodderen. Sinds 2010 gaat het weer bergop met Volvo, nadat de Chinese zakenman Li Shufu het merk heeft gekocht van de Amerikaanse eigenaar Ford. “Volvo is als een gekooide tijger. We gaan hem weer tot leven wekken”, liet Li Shufu toen optekenen.

Ook voor de altijd breed glimlachende Li Shufu was het even zoeken. De stroomversnelling volgde half oktober 2012 met Håkan Samuelsson als nieuwe CEO. De industriële veteraan van de Zweedse autowereld kende in zijn veertigjarige loopbaan amper drie werkgevers. De ingenieur werd groot bij dat ander oersterk Zweedse merk, de vrachtwagenbouwer Scania. Samuelsson was er actief van 1977 tot 2000, vooral in technische functies. In 1996 werd hij het hoofd van de O&O-afdeling. Maar het klikte niet goed met de CEO Leif Östling. De Zweed trok naar Duitsland, bij de vrachtwagenconcurrent MAN.

Steekpenningenschandaal

Vijf jaar was hij hoofd van de commerciële voertuigen, in 2005 werd Samuelsson CEO. De aandeelhouders werden verblijd met een verdubbeling van de beurskoers, want hij verraste als een uitstekende manager. Met meer focus op de kernactiviteiten, een gestroomlijnde productie en verschuiving van die productie naar goedkopere landen.

Na vier jaar was het mooie verhaal abrupt voorbij. Samuelsson stapte einde 2009 op door een steekpenningenschandaal. Inkopers van belangrijke klanten hadden smeergeld gekregen, zodat ze meer bestellingen bij MAN plaatsten. Het gerechtelijk onderzoek zuiverde Samuelsson van alle blaam. Toch hield hij de eer aan zichzelf en stapte op als CEO. Het personeel reageerde verrast, maar insiders wisten wel beter. Achter de schermen had de voorzitter van de raad van bestuur, Ferdinand Piëch, druk uitgeoefend. De eigenaar van de controlerende aandeelhouder Volkswagen Group wou Samuelsson weg, omdat die een fusie met Scania in de weg zou staan. Het klikte na al die jaren nog steeds niet met de Scania-CEO Leif Östling.

Geen tafelspringer

Samuelsson was 58 bij zijn overhaaste vertrek. Dat iemand op die leeftijd toch kan terugkeren via de grote poort, zegt bijzonder veel over de Zweed. In 2011 werd hij opgevist als onafhankelijk bestuurder bij de autobouwer Volvo. In oktober 2012 was hij al CEO. “Dat was initieel zeker niet de bedoeling”, verklapte Samuelsson vorig jaar aan het vakblad Car Magazine. “Niet dat ik er spijt van heb. Ik wil mijn leven lang blijven leren. En dat doe je het best op de werkvloer, niet via geklets op de knusse zetels in een raad van bestuur.”

Car Magazine omschreef Samuelsson als een bijzonder goedlachse en ontspannen kerel. Hij liet zich de voorbije jaren evenmin opmerken door zware, spitante opmerkingen. Al zeker niet door egotripperij. In het autowereldje is de discrete Zweed daarmee veeleer de uitzondering. Wat een verschil met bijzonder mediagenieke figuren als Carlos Ghosn (Renault Nissan), Elon Musk (Tesla), het voormalige Volkswagen-zwaargewicht Ferdinand Piëch of Dieter Zetsche (de Daimler-baas met walrussnor). In mei werd Samuelsson door het enquêtebureau Owler uitgeroepen tot de populairste CEO in de autowereld. Vóór al die grote ego’s.

Dure Belgische lonen

Ook in België blijft Samuelsson grotendeels onbekend. Volvo heeft met Gent en een jaarproductie van een kwart miljoen wagens nochtans de grootste fabriek van de groep in huis. 5400 werknemers (van wie 800 uitzendkrachten) verdienen hun brood bij Volvo Gent. De Zweedse topman lijkt ook niet echt ingebed in ons politieke milieu. Begin oktober 2014 reageerde hij verrast, toen hij via een verslaggever van de krant De Tijd vernam dat Geert Bourgeois Kris Peeters had opgevolgd als Vlaams minister-president.

De voorbije jaren kwamen de politieke contacten weliswaar in een hogere versnelling. De Zweedse industriële veteraan merkte met genoegen de nodige luisterbereidheid. Want in zijn weinige interviews hamert Samuelsson steevast op de hoge Belgische lonen. Die mantra herhaalde hij begin april dit jaar, terwijl hij tegelijk het heuglijk nieuws verbreidde dat Gent alweer een nieuw model mag bouwen.