Wereldwijd breiden steden hun autovrije en autoluwe straten uit. Telraam ontwikkelde software met artificiële intelligentie om objectieve verkeersdata te verzamelen. Jeremy Stoppelman, de CEO van Yelp, maakt er gebruik van om zijn wijk in San Francisco autoluw te maken.
Voor- en tegenstanders van autoluwe straten gaan geregeld met elkaar in de clinch. Terwijl de ene groepering aanvoert dat het bannen van auto’s positief is voor buurten, voeren de anderen aan dat de autovrije straten leeg zijn, buurtwinkels hun omzet zien kelderen en de files elders toenemen. Ook in de Amerikaanse stad San Francisco ging het er hevig aan toe. Voor- en tegenstanders van slow streets bestookten elkaar met foto’s en indrukken die hun gelijk moesten aantonen. “Het hele debat was erg dataloos”, vertelt een aanhanger van Slow Lake, een organisatie die de veiligheid in de buurt wil verhogen, aan Streetsblog SF. “Wij zeiden dat honderden voetgangers en fietsers de autovrije straten goed gebruiken. De andere kant zei dat dat niet zo was.”
Wij willen de discussies oplossen met objectieve data en hopen stellingenoorlogen tussen burgers en lokale besturen te ontmijnen’ Kris Vanherle, Rear Window
De aanhangers van Slow Lake beseften dat ze een manier moesten vinden om te meten wat er gebeurde in Lake Street, California Street en andere straten. Ze gingen op zoek naar iets wat leek op PurpleAir, een leverancier van informatie over de luchtkwaliteit op basis van crowdsourcing – het brede publiek dus. De groep ontdekte de oplossing van Telraam, het opensource-product van verkeersonderzoekers van de KU Leuven.
Het bedrijf achter Telraam is Rear Window. Medeoprichter en CEO Kris Vanherle kadert de Amerikaanse doorbraak: “Nadat onze data gebruikt waren in een lokale meeting, kregen we veel vragen en kwamen we in contact met Jeremy Stoppelman.” Hij werkte voor de betaaldienst PayPal en is de CEO van het beursgenoteerde restaurantrecensieplatform Yelp, dat hij mee oprichtte. “Stoppelman woont in de buurt en investeert 30.000 euro om het stadsbestuur met data te overtuigen dat de straten ook aan fietsers en voetgangers toebehoren”, zegt Kris Vanherle.
Burgerparticipatie
Vijftig telramen tellen vanaf midden mei hoeveel auto’s, vrachtwagens, fietsen en voetgangers door de wijk passeren. Het is best opmerkelijk dat er Vlaamse technologie wordt ingeroepen op een boogscheut van Silicon Valley, en dat zonder één euro aan marketing of investering in de Verenigde Staten. “Ik werk al vijftien jaar als transportbeleidsadviseur in een spin-off van KU Leuven”, zegt Vanherle. “We zijn een heel intensieve gebruiker van verkeersdata, maar we waren het beu dat we ons daar blauw aan moesten betalen. Toen burgerparticipatie sterk opkwam, dachten we: wat als we nu eens een toestel maken dat burgers helpt om het verkeer te tellen?”
Dankzij Smart Mobility Belgium van de federale overheid Mobiliteit en Vervoer en steun van het innovatieagentschap Vlaio kon het prototype worden ontwikkeld, inclusief de beeldverwerkende artificiële intelligentie (AI). Sinds begin 2023 is een eenvoudigere tweede versie op de markt. Ook daarvoor kon Rear Window op Vlaamse subsidies rekenen.
“Eigenlijk was het niet zo moeilijk om Telraam te maken, maar nog niemand deed het”, zegt Vanherle. “We hebben een zo eenvoudig mogelijk toestel ontwikkeld. Mensen moeten het zelf kunnen installeren op een raam op de eerste verdieping met zicht op straat. Het nieuwe toestel heeft zelfs geen wifi meer nodig, enkel een geschikt raam en elektriciteit. Zo sparen we veel kosten uit. We besparen nog meer door oudere componenten en camera’s te gebruiken.”
Moeilijk evenwicht
Om zo weinig mogelijk data naar de servers te hoeven sturen, gebeurt de verwerking van de beelden op het toestel zelf. Voor het toestelontwerp en de software werd de hulp ingeroepen van respectievelijk Verhaert Digital en Kapernikov. “We trainden een AI-model om verschillende vervoermiddelen te onderscheiden”, zegt Vanherle. “Doordat nummerplaten en personen niet herkend of opgeslagen worden, vermijden we privacyproblemen. De hoeveelheid bytes is minimaal. Al die inspanningen lonen ook in het energieverbruik. Het toestel verbruikt slechts 1 watt per uur.”
Lees verder onder de foto
Telraam zou een nauwkeurigheid van 90 tot 95 procent hebben voor auto’s en twee tot drie keer goedkoper zijn dan de bekende telslangen die op wegen en fietspaden worden aangebracht. Terwijl de ene stad of gemeente het toestel omarmt (Brussel, Genk, Ranst, Aalst, Turnhout, Halle, Bornem, Luik, de provincie Utrecht), zijn sommige steden terughoudend om samen te werken met Telraam, omdat ze dan gebombardeerd worden met accurate data van burgers die vinden dat ze aan een te drukke straat wonen.
“Het is een moeilijk evenwicht”, erkent Kris Vanherle. “Aan de ene kant ondersteunen we burgerbewegingen die lokale overheden onder druk zetten. Aan de andere kant helpen we steden en gemeenten het verkeer in kaart te brengen en adviseren we hen over mobiliteitsplannen. Voor sommige overheden botsen die belangen, terwijl wij de discussies vooral willen oplossen met objectieve data en stellingenoorlogen tussen burgers en lokale besturen hopen te ontmijnen.”
De wereld veroveren
De afgelopen jaren vonden 1.900 toestellen hun weg naar ramen in België, Nederland en een paar andere Europese landen. Het jonge bedrijf kon tot nu niet ingaan op grotere vragen uit het buitenland, voornamelijk uit de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. De eerste 2.000 stuks van de tweede versie worden nu verdeeld. Het bedrijf wil opschalen naar 5.000 tot 10.000 nieuwe verkeerstellers per jaar. Ook de mogelijkheden van de verzamelde data worden uitgebreid. “Als we heel ver in de toekomst kijken, zouden de burgers kunnen verdienen aan de data die ze verzamelen. Wij, als platform, werpen ons dan op als een soort facilitator tussen dataverzamelaars en commerciële ondernemingen die de data gebruiken.”
Om die groei te realiseren, zoekt het bedrijf van acht mensen en een verwachte omzet van 800.000 euro in 2023 een netwerk van lokale partners en kapitaal. Een miljoen euro of meer acht Vanherle realistisch: “Door mijn eerste contacten met durfkapitaalinvesteerders voel ik aan dat er mogelijkheden zijn in Silicon Valley. Maar ik wil geen stappen overslaan. We hebben nog veel werk voor we de wereld kunnen veroveren.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier