De first lady van Facebook staat voor haar grootste uitdaging

Sheryl Sandberg transformeerde eerst Google en later Facebook tot de dominante winstmachines. Nu staat de operationeel directeur van Facebook voor haar grootste uitdaging: de netwerksite niet doen bezwijken onder het privacyschandaal rond Cambridge Analytica.

‘ Only Good News’ heet de vaste vergaderzaal van Sheryl Sandberg op het hoofdkantoor van Facebook. Veel goed nieuws valt er nu niet te rapen. Het schandaal rond Cambridge Analytica berokkent het sociaalnetwerkbedrijf grote schade. Er hangt Facebook in de Verenigde Staten een miljardenboete boven het hoofd. Ook in Europa wetten de toezichthouders de messen.

Vorige week onthulde een klokkenluider hoe Facebook veel te laks optrad tegen Cambridge Analytica. Dat bedrijf werkte voor de presidentscampagne van Donald Trump in 2016 en misbruikte de soepele regels van Facebook voor het verwerken van data van gebruikers.

Via een wetenschapper kon het de hand leggen op de data van ongeveer 50 miljoen Facebook-gebruikers: hun naam, adres, interesses, vrienden, enzovoort. Nadat het die heimelijke verwerking van data ontdekt had, had Facebook de politieke consultants direct kunnen verbannen van zijn netwerk.

Maar het bleef bij een tandeloze brief om de data te verwijderen. Facebook hield zich bovendien afzijdig toen Cambridge Analytica tijdens de presidentiële verkiezingscampagne van 2016 gepersonaliseerde propaganda begon te pushen naar die Facebook-profielen.

Het is de zoveelste keer dat Facebook in opspraak komt in een zaak over privacy. Bij grote schandalen speelt Sheryl Sandberg een belangrijke rol om de brand te blussen, intern en publiek. Maar deze keer bleef het dagen stil. In plaats van Sandberg leidde de hoofdjurist van Facebook de briefing voor het personeel. CEO Mark Zuckerberg deed dan weer alle mediaoptredens. Sandberg hield het bij een korte commentaar op Facebook.

Achter de schermen zou ze wel samen met Zuckerberg de verdedigingsstrategie opstellen. Wellicht komt de afzijdigheid omdat Zuckerberg het als zijn persoonlijke verantwoordelijkheid ziet de zaak recht te trekken. Nochtans komt Sandberg veel vlotter over voor de camera of voor een publiek.

Weg bij Google

Sandberg wordt vaak omschreven als de ‘first lady’ van Facebook. Zoals de vrouw van een president de scherpe kanten van diens imago moet afvijlen, geeft Sandberg Facebook een warme en menselijke uitstraling.

De bijnaam verwijst ook naar de vele geruchten over een overstap naar de politiek. Sandberg had een topfunctie tijdens het presidentschap van Bill Clinton.

Ze studeerde in het midden van de jaren negentig af aan het prestigieuze Harvard met de hoogste onderscheiding. Kort daarna werd ze de stafchef van Larry Summers, destijds de minister van Financiën. Sandberg steunt nog altijd de Democraten en daarom circuleert haar naam als presidentskandidate. Maar ze houdt de boot af.

Sandberg is veel meer dan het publieke gezicht van Facebook. Ze speelde een cruciale rol in het fenomenale commerciële succes van Facebook en Google. In 2001 trok Sandberg naar Google, toen nog een beloftevolle, maar studentikoze startup. Ze bouwde er de onlinereclametak uit van vier werknemers naar vierduizend.

In 2007 zag Zuckerberg in haar de ideale chief operating officer (COO) om de enorme populariteit van Facebook te commercialiseren en orde te scheppen in een chaotisch bedrijf. Zuckerberg had geluk. Sandberg was klaar voor een nieuwe uitdaging en hij kon haar in enkele maanden tijd losweken van Google.

Sandberg is ongetwijfeld een van de beste aanwervingen die Zuckerberg ooit gedaan heeft. Ze bouwde Facebook in tien jaar uit tot een goed geoliede winstmachine. Toen ze bij Facebook begon, waren er nog veel twijfels of de vaak autoritaire Zuckerberg wel een COO zou tolereren. Maar ondanks het verschil in leeftijd en karakter is er een zeer goede verstandhouding.

Toen Sandbergs man in 2015 overleed na een plots hartfalen, liet Zuckerberg alles vallen om samen met enkele vrienden van Sandberg de begrafenis te regelen. Over het verwerkingsproces schreef Sandberg samen met een professor Option B, met tips om recht te krabbelen na het verlies van geliefden of andere zware tegenslagen.

Sandberg bracht eerder al Lean In uit, een boek over hoe vrouwen hun professionele ambities kunnen waarmaken. In dat boek wijst Sandberg ook mannen op hun verantwoordelijkheid. Een veeleisende job mag geen excuus zijn in een relatie om de opvoeding van de kinderen of andere familiale taken grotendeels op de vrouw af te schuiven.