De 7 tools voor het leven volgens Arnold Schwarzenegger: ‘Iedereen kan doen wat ik gedaan heb’

Hij was ’s werelds succesvolste bodybuilder, filmster en gouverneur van Californië. Op zijn 75ste heeft Arnold Schwarzenegger de recepten van zijn succes op papier gezet, zodat anderen er hun voordeel mee kunnen doen. De kern van zijn betoog: kies een levensproject en blijf doorzetten, ook als het tegenzit. “Rust is voor baby’s en ontspanning is voor gepensioneerden.”

Lichtelijk verweerd en met een onkraakbare zelfverzekerdheid kijkt Arnold Schwarzenegger de lezer aan vanaf de cover van zijn zopas verschenen zelfhulpboek. In Be useful reikt hij zeven tools aan om een leven te leiden dat “gelukkiger, succesvol, en nuttiger” is, met het zijne als leidraad. Dat succesverhaal is genoegzaam bekend. Eerst was hij een internationaal gevierd bodybuilder (de ‘Oostenrijkse eik’), daarna een wereldvermaard acteur (denk aan Conan the Barbarian en Terminator) en vervolgens gouverneur van Californië (van 2003 tot 2011, twee keer verkozen). Nu hij 75 is, wil hij de wijsheden die hij heeft opgestoken doorgeven.

Niets maakt me zo gek als het systeem dat probeert elk kind naar een vierjarige universitaire opleiding te krijgen

De grondtoon van zijn betoog luidt: kies een levensproject en maak het waar. De stijl waarin hij dat verkondigt, is zoals Schwarzenegger zelf: hij ziet alles in termen van groot-groots-grootst. We zijn het aan onszelf verplicht ambitieus te zijn. “Mik op de maan, zelfs als je mist, zit je toch tussen de sterren.” Als naar de maan reiken een overweldigend karwei lijkt, deel dan je levensdoel op in dagdoelen, maanddoelen, jaardoelen, dan haal je het wél, raadt hij aan. Vergeet niet dat je je hoe dan ook uit de naad zult moeten werken. “Rust is voor baby’s en ontspanning is voor gepensioneerden.” En ten slotte: je moet je project kunnen verkopen aan wie je ervoor nodig hebt, “of je nu een boerderij wilt aanschaffen, een bedrijf opzetten, een imperium opbouwen of bij het leger wilt”.

Lees verder onder de lijst

Het minste wat je kunt zeggen, is dat Schwarzenegger een groots traject heeft afgelegd. Zijn jeugdjaren bracht hij door in het Oostenrijkse dorpje Thal bei Graz (waar nu een alleraardigst Schwarzenegger Geburtshaus te bezoeken is). Als kind had hij twee fascinaties: Amerika en bodybuilding. De pijn van het trainen en de geneugten van het resultaat leerde hij al vroeg kennen. Zijn vader, de lokale politiechef, verplichtte hem dagelijks tweehonderd kniebuigingen te doen voor hij zijn ontbijt had ‘verdiend’. Als adolescent en beginnend bodybuilder legde hij zich een bovenmenselijk programma op, kaapte nationale en vervolgens internationale prijzen weg en belandde zo in Amerika, het land van zijn dromen.

Arnold Strong

Laat niks je afbrengen van je pad naar succes, is Schwarzeneggers raad. Ja, je zult neezeggers tegenkomen. “Ze zijn van weinig nut voor iemand als jij. Waarom zou je naar hen luisteren?” Zo raadde iedereen hem af de overstap naar de film te maken. Met zijn stuntelige Engels en een imago van dommekracht zou hij maar een modderfiguur slaan. Hij deed het toch. Castingdirecteuren en producers suggereerden zijn naam in te korten (onder meer tot het potsierlijke ‘Arnold Strong’). Waarom zou hij? “Schwarzenegger in grote letters boven een filmtitel ziet er geweldig uit.” Bijrolletjes sloeg hij af, alleen een hoofdrol was goed genoeg. Het lukte nog ook: Conan the Barbarian (1982) werd een wereldwijde hit en het begin van zijn zegetocht als acteur.

“Ik vind dat iedereen kan doen wat ik gedaan heb”, stelt Schwarzenegger. Het komt aan op doorzetten, ook als het tegenzit: “Zowel U2 als Madonna werd door meerdere platenlabels geweigerd voordat ze een contract kregen.” Schwarzenegger erkent dat mislukkingen onvermijdelijk zijn. Daarin blijft hij trouw aan het citaat van de filosoof Friedrich Nietzsche dat aan het begin van Conan the Barbarian het scherm vult: “Wat mij niet doodt, maakt me sterker”, of in Schwarzeneggers eigen woorden: “Als ik verloor of faalde, klaagde ik niet. Ik beschouwde het als een leermoment.” Blijf jezelf verbeteren door meer te oefenen, is de boodschap, of het nu gaat om strakkere kuitspieren of de realisatie van je levensplan. Hij vertelt het verhaal van het smeermiddel WD-40. Dat heet zo, aldus Schwarzenegger, omdat de 39 vorige formules niet werkten. Maar de veertigste was bingo!

In 2003 kondigde Schwarzenegger aan dat hij gouverneur van Californië wilde worden. Opnieuw mikte hij hoog: de leerschool van gemeenteraadslid of burgemeester sloeg hij over. Hij won overtuigend en ontpopte zich tot een Republikeins politicus met een progressieve agenda. In zijn beleid ging aandacht naar milieu, homorechten, het recht op abortus en een strengere wapenwetgeving, ook als hij daarvoor moest ingaan tegen de lobby van de National Rifle Association. Zijn hele gouverneurschap lang heeft hij het bijbehorende salaris geweigerd. Het bedrag ging rechtstreeks naar goede doelen. Wat Schwarzenegger uit die periode heeft geleerd, is “leren luisteren” en “kennis absorberen”. “We hebben twee oren en één mond, zodat we tweemaal meer kunnen horen dan dat we praten.”

In 2011, het jaar dat zijn ambtstermijn eindigde, viel de hemel op zijn hoofd. Schwarzenegger beleefde zijn “absolute dieptepunt”, geeft hij toe. Hij gaat er in het boek niet op in, maar we mogen aannemen dat hij doelt op zijn echtscheiding na 25 jaar huwelijk, toen bekend raakte dat hij een vijftienjarige zoon had bij de huishoudster van huize Schwarzenegger. “Ik lag met mijn gezicht in de modder”, maar het zal niemand verbazen dat hij “de uitdaging aanging om opnieuw op te krabbelen”.

Vierde akte

Vandaag zit hij naar eigen zeggen in “de vierde akte” van zijn leven, die in het verlengde ligt van zijn politieke engagement. Hij wil zich nuttig maken voor de medemens en iets terugdoen voor de samenleving die zijn triomfen mogelijk heeft gemaakt. Zijn laatste tool is – atypisch voor een bodybuilder – het motto: “Weg met je spiegels”. Kijk minder naar jezelf en meer naar elkaar. “Verbeter je wijk, je stad, je land en je medemensen.” Dat bepleit hij niet alleen in zijn boek, maar ook met initiatieven die hij de voorbije jaren op poten heeft gezet. Het jaarlijkse Arnold Sports Festival wil mensen aan het bewegen krijgen, het USC Schwarzenegger Institute for State and Global Policy is een denktank voor politieke ideeën over de partijgrenzen heen. Het Schwarzenegger Climate Initiative, met zetel in Wenen, steunt projecten in Afrika, India en Brazilië.

Ten slotte is er het After School All Stars-programma, dat hij al oprichtte als gouverneur, en dat in bijna tachtig Amerikaanse steden naschoolse opleidingen verzorgt voor kansarme kinderen. Schwarzenegger vindt dat beroepsonderwijs aan een opwaardering toe is. “Niets maakt me zo gek als het systeem dat probeert elk kind naar een vierjarige universitaire opleiding te krijgen. Je kunt een gelukkig, succesvol leven leiden buiten het hoger onderwijs om”, vindt hij, per slot van rekening vormen “loodgieters en elektriciens en meubelrestaurateurs en tapijtreinigers de lijm die de economie bij elkaar houdt.”