‘Daar komen ze: de postmillennials’

Wie zijn ze, de postmillennials? Wat drijft hen? Wat zoeken ze? Marc Buelens, professor-emeritus aan de Vlerick Business School, legt het uit.

Hoe vaker consultants ons waarschuwen dat je de toekomst al lang niet meer kunt voorspellen, hoe meer studies ze ondernemen die dat wel doen. Wie zullen je toekomstige werknemers zijn? Wie zijn ze, de postmillennials? Wat drijft hen? Wat zoeken ze?

Het marktonderzoeksbureau The Source van Saatchi M & C bevroeg in Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Duitsland de generatie Z, de mensen die geboren zijn in deze eeuw en over een aantal jaren uw kantoren en fabrieken zullen bestormen. Fout: zij zullen thuis werken en in de fabrieken zullen bijna alleen robots werken. En zullen ze wel stormen naar de door u aangeboden werkplek?

Risico’s vermijden

Die generatie is opgegroeid in een permanente crisissfeer. Ze hebben gehoord hoe hun ouders plots de banken niet meer vertrouwden, hoe de ijskappen smelten, hoe vluchtelingen onze landen overspoelen, hoe politici machteloos toekijken, hoe terrorisme en terreur steeds driester tekeergaan en sinds enkele tijd horen ze steeds meer over de mogelijkheid tot een atoomoorlog. Als je zestien bent, dan neem je graag gekke risico’s. Het deel van ons brein dat ons wijs maakt, is nog onvoldoende ontwikkeld. Maar de nieuwste generatie gedraagt zich alsof dat wél ontwikkeld is, en handelt omzichtig. Ze willen te allen prijze risico’s vermijden. De wereld is zo al gevaarlijk genoeg. Ze drinken minder, ze gebruiken minder drugs. Ze slikken wel ritalin. Vandaar, volgens Saatchi M & C, de drie r’en voor die generatie: risico, realisme en ritalin. Dat laatste hoeft ons niet te verbazen. Als je die drug aan lagereschoolkinderen geeft om ze binnen de paden te houden, zul je later vaststellen dat ze niet meer zonder kunnen.

Ze focussen op het meest waarschijnlijke en haalbare. Ze zijn jong-realistisch. Ze weten nu eenmaal dat ze hard en lang zullen moeten werken en dat drie keer vakantie per jaar niet voor hun generatie is weggelegd. Als ze al werk vinden. Want het kussen van lage inflatie én lage werkloosheid is een tijdelijk kussen. Wat zal er met de economie gebeuren als ook die stabiliteit wegvalt? De lonen zijn nu al relatief laag.

De overgrote meerderheid denkt dat ze het niet beter zullen hebben dan hun ouders. Ze zullen langer, harder en in grotere onzekerheid moeten werken. De generatie Z is angstig. De basiszekerheid (nooit hebben we het zo goed gehad en morgen wordt het nog beter) is er al lang niet meer. Dat maakt hen in hoge mate risicoafkerig. Ze beginnen vroeg voor hun pensioen te sparen.

Ze proberen te overleven in een grootschalige, onzekere, complexe, volatiele, dubbelzinnige wereld door de dingen klein en eenvoudig te houden. Het ideaal keert terug naar huisje-tuintje. Niet te groot overigens, want ze zullen het zelf moeten onderhouden. Kleinschaligheid is troef. Want daar kunnen ze zekerheid mee opbouwen. In hun eigen kleine huisje en misschien zonder auto.

Leiders van de toekomst

Wat zijn de basiskenmerken van die leiders van de toekomst? Slecht geïnformeerd, angstig, uitgesproken risicoavers en niet bereid groots te dromen. Niet bepaald een patroon waar ondernemers uit zullen groeien.

Saatchi is een marketingbureau. Het vraagt zich uiteraard af hoe het die doelgroep kan bereiken. Zeker niet door je producten te koppelen aan vage idealistische beloftes. Hou je beloftes klein en je performantie hoog.

Je kunt voor de economie alleen maar hopen dat die generatie haar attitude niet meeneemt zodra ze volledig participeert aan de economie. Zo’n generatie sluit geen gedurfde hypothecaire leningen af, zal zeker geen eigen bedrijf opstarten, zal niet op krediet kopen. Uit de cijfers over deelname aan verkiezingen blijkt dat de jeugd massaal afhaakt. Zou het kunnen dat ze politiek vooral zien als ‘grote dromen nastreven’ of ‘mensen oplichten’ en niet als ‘samen een groots maatschappelijk project realiseren’?

Het rapport beschrijft de generatie Z als zuinig, pragmatisch en achterdochtig. Ze dreigt erg in zichzelf gekeerd te zijn. Want er is wel altijd iemand klaar om de stukjes vlees van je bord te pikken, als het tenminste nog politiek correct is vlees te eten.

Die generatie heeft ook geleerd dat het verleden geen goed richtsnoer is. Rationaliteit, economische groei, democratie die mensen verkiest die het volk dienen. Steeds minder gelooft men zulke verhalen. Gelooft u, waarschijnlijk geen postmillennial, dergelijke alarmerende studies?