Belgische maakt kwaliteitswijn in Hongarije: ‘Een goed verhaal is belangrijk’

Ondanks een eeuwenoude wijnbouwtraditie is Hongarije onbekend als wijnland. Dat wil Valérie Bostoen-Bourdeau veranderen. De rode wijn van haar domein Artor werd al drie jaar op rij met een gouden medaille bekroond. Het levert de ondernemer een nominatie tot Wine Lady of the Year op.

“Ons verhaal vertellen, de wijn aanprijzen, sommeliers en klanten overtuigen: ik doe dat enorm graag. Ik moet mijn flessen verkopen aan een publiek dat de keuze heeft uit alle andere wijnen van de wereld. Het is allemaal erg spannend.”

De zuidelijke Hongaarse wijnstreek Villány, nabij de grens met Kroatië, kleurt een beetje Belgisch. Daar kochten Valérie Bourdeau en haar echtgenoot Alain Bostoen, de CEO van het chemiebedrijf Christeyns, drie wijngaarden die ze samenvoegden tot het wijndomein Artor. Zo vervulden ze hun jarenlange droom om een eigen wijnmakerij te bezitten. “De eerste maanden was het behoorlijk moeilijk om naam te maken en stelde ik Artor schoorvoetend voor”, zegt Bourdeau. “Bij een rode wijn uit Hongarije denken mensen spontaan aan een zware wijn die niet elegant kan zijn. Het is mijn taak om hen van het tegendeel te overtuigen.”

Het koppel kwam eerder toevallig in het Oost-Europese land terecht. Bourdeau en Bostoen wilden een rode wijn maken, omdat ze daar het meeste van genieten. Een wijndomein in België viel daarom uit de boot, omdat de nadruk hier op witte wijn ligt. Tijdens vakanties in Frankrijk, Spanje en Portugal hielden ze hun oren en ogen open. Maar daar zou het moeilijk worden om een nieuw verhaal te vertellen. Toen vennoot Peter Somodí over de wijncultuur in Hongarije vertelde, was hun nieuwsgierigheid meteen geprikkeld. Enkele dagen later had Somodí al een lijst opgesteld met wijngaarden die te koop werden aangeboden.

Bekroonde wijnmaker

Toch is Hongarije geen vanzelfsprekende keuze. De Hongaarse wijnmakercultuur is onbekend en dus onbemind. Nochtans kent het land een eeuwenoude traditie die is terug te brengen tot de tijd van de Romeinen. De kennis en de vaardigheden van het metier verdwenen tijdens de hoogdagen van het communisme, waar geen ruimte was voor kleine oplages. De kwalitatieve wijnen ruimden plaats voor kwantiteit. Sindsdien hebben oude wijnmakers de ambacht weer opgepikt. Het terroir wordt gerespecteerd, de druivenranken worden minutieus verzorgd en opgewaardeerd en de wijndomeinen worden in hun oude glorie hersteld.

Hongarije heeft elf wijnstreken, waarvan de noordelijke regio Tokaj de bekendste is. Daar wordt een zoete witte wijn op basis van edele rotting gemaakt. Bostoen en Bourdeau lieten hun oog vallen op Villány, ook het Bordeaux van Hongarije genoemd. De streek is uitermate geschikt om verschillende Franse druiven te telen, zoals merlot, cabernet sauvignon en cabernet franc. “Die wordt ook wel eens de villány franc genoemd”, zegt Bourdeau.

De dagelijkse leiding van Artor is in handen van de bekroonde lokale wijnmaker István Ipacs Szabó. Hij experimenteerde met fermenteerprocessen, eikenvaten en rijptijden. Uiteindelijk vond hij de perfecte mix. Bourdeau omschrijft die als een volle, krachtige en elegante rode wijn die niet moet onderdoen voor zijn Franse concurrenten uit Bordeaux. Die zijn tegenwoordig heel duur, waardoor de Hongaarse variant een meer betaalbaar alternatief is. “Artor, een samentrekking van de namen van onze zonen Arthur en Hector, is de perfecte blend van die druivensoorten. Onze wijn past bij een avond met vrienden en warme gesprekken. Hij creëert gezellige momenten.”

Omdat het wijndomein amper vijf hectare groot is en de druiven erg secuur geselecteerd worden, kunnen jaarlijks ongeveer 13.000 flessen worden gevuld. Dat geeft de wijn een exclusief karakter. Met resultaat: de eerste vintage Artor 2019 kaapte meteen een gouden medaille weg op het Concours de Bruxelles en kon die titel al twee keer verlengen. Om ook een meer toegankelijke wijn aan te bieden, zag vorig jaar klein broertje Alter het levenslicht. Die wordt gemaakt van dezelfde druiven, maar in een licht aangepaste samenstelling.

Op de etiketten van de flessen staan tekeningen van Alain Bostoen. “Tijdens vergaderingen of aan de telefoon krabbelt hij erop los”, zegt Bourdeau. “De tekeningen hebben een unieke, abstracte of soms Japanse stijl. Elke jaargang krijgt een nieuwe tekening, met een terugkerend element, waardoor de flessen hopelijk een verzamelobject worden. Werknemers van Christeyns redden de droedels van de vuilbak, zodat ik voldoende opties heb om uit te kiezen.”

Opleiding tot sommelier

Valérie Bourdeau startte haar carrière als productontwikkelaar en was nadien freelancedesigner en consultant. Haar wijndomein noemt ze evengoed een bedrijf dat moet investeren en balansen neerleggen, dat break-even en nog liever winst draait. Alleen in het commerciële proces ziet ze verschillen met haar vorige ondernemersleven: “Als consultant had de klant een specifiek probleem en vroeg die aan mij de oplossingen. Nu bied ik een fles wijn aan tussen alle andere wijnen ter wereld. De nood aan een goed verhaal is daarom groter.”

Daarom volgt Bourdeau ook een gerenommeerde opleiding tot sommelier. Zo kan ze naast de ontstaansgeschiedenis van Artor nog meer over de wijnen vertellen aan klanten en verdelers. “En ik kan van andere wijnen genieten. (lacht) Misschien zelfs meer dan vroeger. De rijkdom aan druivensoorten en de diversiteit aan wijnen is prachtig. Alle omgevingsfactoren, zoals regen of droogte, warmte of koude, hebben een invloed op het resultaat. Een wijn is geen twee jaargangen dezelfde. De veelheid ervan verveelt nooit.”

Daarom is de kleinste tegenslag ook meteen een drama. Een mislukte oogst, zeker voor de beperkte oplage van Artor, kan een financiële aderlating zijn. “Het kan altijd fout lopen, zelfs nog in de fles”, zegt Bourdeau. “Ik heb enorm veel respect voor wijnboeren en bij uitbreiding voor alle landbouwers. Het is een risicoberoep.”

Het wijnverhaal van Artor is nog niet rond, zegt Bourdeau. Het koppel droomt ervan de naam te laten groeien. Daarvoor kijkt het naar verschillende opties. Een witte wijn uit de noordelijke Tokaj-streek behoort tot de mogelijkheden, om met een echt Hongaars druivenras te werken en het land eer aan te doen. Ook andere domeinen binnen en buiten Europa die onder de Artor-vlag opereren, zijn een optie.

Door haar harde werk om Artor op de wijnkaart te zetten is Bourdeau genomineerd voor Wine Lady of the Year 2025. “Ik was enorm gecharmeerd, want het is een kleine gemeenschap. Het heeft even geduurd alvorens ik me als ‘wijnprofessional’ durfde te profileren, maar nu staat hier een wijnbouwer met een eigen wijnhuis.”