Volkswagen heeft in de afgelopen 25 jaar een themapark ontwikkeld in de buurt van zijn hoofdkantoor in het Duitse Wolfsburg. Duitse klanten kunnen er met het hele gezin hun nieuwe auto afhalen.
Je auto ophalen bij de fabriek is in Duitsland een traditie. Bij Volkswagen haalt ruim een kwart van de klanten hun auto met het hele gezin op in Wolfsburg, de stad waar de historische fabriek van de groep staat. Bij andere Duitse autofabrikanten kan dat ook. BMW heeft bijvoorbeeld BMW Welt in München, vlak bij het hoofdkantoor van de Beierse groep en het bijbehorende museum. Maar VW heeft het concept nog verder uitgebouwd door in 2000 een heus pretpark te bouwen. Intussen is Autostadt een van de populairste pretparken van het land.
Hét symbool van Autostadt zijn twee glazen torens, de Car Towers (Autotürme in het Duits), die 48 meter hoog zijn. Klanten kunnen daar hun auto bekijken enkele uren voordat ze ermee wegrijden. De voertuigen worden via ondergrondse tunnels op geautomatiseerde karren aangevoerd en vervolgens hoog in hun vakken opgeslagen. Het ballet van gerobotiseerde liften is een populaire attractie. Beelden van het interieur van de torens – cirkelvormige rekken vol auto’s – worden vaak als illustratie bij persartikelen over de autosector gebruikt. In een nabijgelegen aflevercentrum kunnen klanten vervolgens hun nieuwe wagen ophalen en uitleg krijgen, nadat de auto een laatste inspectie heeft ondergaan en de kentekenplaten zijn aangebracht.
Autostadt is het resultaat van een plan om Wolfsburg uit een zekere malaise te halen. De stad van meer dan 125.000 inwoners was te afhankelijk van de autofabrikant.
300 leveringen per dag
De kopers komen uit alle hoeken van het land. “Je herkent ze: kleine groepjes die meestal met de trein komen, gezinnen die kentekenplaten bij zich hebben”, legt Blanche de Béarn uit, die de rondleiding op het terrein en achter de schermen verzorgt. “Ze blijven vaak een of twee dagen om Autostadt en de stad te bezoeken.” Dagelijks worden zo’n 300 auto’s afgeleverd.
Wolfsburg is de hoofdzetel van de Volkswagen-groep en daar staat ook haar belangrijkste autofabriek, een van de grootste ter wereld. VW heeft er 60.000 mensen in dienst. De stad is gebouwd rond de fabriek met een maximale productiecapaciteit van ongeveer 4.000 auto’s per dag. Momenteel rollen er dagelijks meer dan 2.000 auto’s van de band. In de fabriek worden de Golf, de Touran en de Tiguan geassembleerd. Een deel van de modellen die aan Autostadt worden geleverd, komt uit andere fabrieken. De elektrische ID.3 en ID.4 komen voornamelijk uit Zwickau, vlak bij Leipzig, 300 kilometer ten zuidoosten van Wolfsburg.
Enkel voor Duitse klanten
Voor Belgische klanten is een levering in Autostadt vrijwel onmogelijk. “Het is te ingewikkeld om dat te organiseren”, zegt Jean-Marc Ponteville, de woordvoerder van D’Ieteren Automotive, de verdeler van de merken van Volkswagen in België. “Een nieuwe auto moet in België worden ingeschreven, wat een levering in Duitsland erg moeilijk maakt.” Porsche organiseert hooguit leveringen aan de fabriek in Zuffenhausen voor klanten van het Sonderwunsch-programma, waarmee auto’s kunnen worden gepersonaliseerd met een unieke kleur, bekleding of uitrusting. De hoge prijs van die voertuigen vangt de extra kosten van de formaliteiten op.
Volkswagen heeft het concept van levering in de fabriek tot het uiterste doorgetrokken. Ze vindt plaats in een recreatiepark van 28 hectare, dat is aangelegd rond lagunes. Autostadt bestaat uit paviljoenen. Elk merk van de groep heeft er een: VW, Audi, Seat/Cupra, Bentley en Lamborghini. Daarnaast is er nog het paviljoen van Porsche, dat niet langer tot de groep behoort, en het Zeithaus (het tijdhuis), dat de geschiedenis van de auto vertelt aan de hand van modellen die innovatief waren of hun stempel op hun tijd hebben gedrukt: de Kever, maar ook de Ford T, de DS, de R16 enzovoort.
Het park heeft ook waterpretparken, met een achttien meter hoge glijbaan, die in de zomer erg populair is, en tal van attracties en spelletjes voor kinderen. Ten slotte zijn er een vijfsterrenhotel, het Ritz Carlton, en het restaurant Aqua, met drie Michelinsterren.
Will Smith, Zaz en Tom Jones in concert
In het park worden vaak evenementen georganiseerd. Zo is er het Summer Festival. Op de voorbije editie traden onder meer toppers als Will Smith, Katie Melua, Ray Dalton, Tom Jones, Samu Haber en Zaz op. In de winter kun je er schaatsen en rondwandelen op een kerstmarkt.
Voor de oprichting van Autostadt in 2000 waren er enkel een parkeerterrein, brandstofopslagplaatsen en loodsen. De ‘autostad’ is het resultaat van een plan om Wolfsburg uit een zekere malaise te halen. De stad van meer dan 125.000 inwoners was te afhankelijk van de autoproductie. Als het minder goed ging met de autobouwer, steeg de werkloosheid. Daarom zetten de gemeente en Volkswagen, waarvan de deelstaat Nedersaksen een belangrijke aandeelhouder is (11,8%), in de jaren negentig een publiek-privaat partnerschap op met projecten om andere bedrijven aan te trekken en de stad aantrekkelijker te maken. De toenmalige CEO van de VW-groep, Ferdinand Piëch, kwam met het idee van Autostadt. Hij oefende druk uit om alles klaar te hebben voor de Wereldtentoonstelling in Hannover in 2000, na slechts twee jaar bouwen.
Piëch wilde een communicatieplatform voor de groep bouwen in een familiale recreatieve omgeving. Hij richtte het park in rond de levering van auto’s van de merken VW en Seat (momenteel Cupra). Hoewel er geen voertuigen van andere merken worden geleverd, vond hij het belangrijk dat elk merk van de groep vertegenwoordigd was met een paviljoen, net zoals elk land op de Wereldtentoonstelling van Hannover.
Twee dagen
Het meest spectaculaire paviljoen is ongetwijfeld dat van Porsche. Het onderscheidt zich door de afwezigheid van een zichtbaar gebouw, omdat de zalen ondergronds zijn. De bezoeker daalt via een spiraalvormige gang af naar de nieuwste modellen (een elektrische Macan, een Taycan en een 911), in een zwart decor dat als een schatkist voor de auto’s fungeert.
De enige zichtbare structuur is symbolisch: een openluchtconcertzaal, overdekt door een gebogen uitkragende constructie, boven een podium dat tegenover een waterpartij is opgesteld. De Porsche Bühne, het Porsche-podium, met een capaciteit van enkele honderden personen, biedt in de zomer plaats aan kleine concerten, terwijl een tijdelijk podium voor concerten die een groter publiek trekken, de Lagune Bühne, plaats biedt aan maximaal 10.000 personen.
Het duurt wel twee dagen om Autostadt te verkennen en te beleven. Auto’s zijn overal, maar de attracties en activiteiten bestrijken bredere onderwerpen. De Mobiversum-ruimte is geschikt voor kinderen van alle leeftijden: ze kunnen er knutselen, wetenschappelijke experimenten doen en zelfs koken. Er is zelfs een designstudio, waar tieners hun eigen automodel kunnen ontwerpen. Er worden tijdelijke tentoonstellingen georganiseerd, onder andere over kunstmatige intelligentie.
Duitse VW-klanten die hun auto komen ophalen, genieten van speciale voorwaarden: gratis toegangskaarten voor Autostadt voor hen en hun gezin (normaal 20 euro per persoon), korting in het Ritz Carlton-hotel voor wie zich een extraatje wil gunnen. Ze kunnen rondleidingen volgen en deelnemen aan rijcursussen, onder meer op een offroad parcours.
Citytrip in een industriestad
Autostadt is er niet alleen voor Duitse VW-kopers. Het publiek is veel breder. En andere projecten hebben de aantrekkelijkheid van de Duitse industriestad Wolfsburg vergroot. Het meest spectaculaire is Phaeno. Het wetenschapsmuseum is geopend in 2005 en ligt tussen het station en Autostadt. Het is een bijzonder origineel architecturaal werk van de hand van wijlen Zaha Hadid, dat wordt vergeleken met het Guggenheim in Bilbao en het Centre Pompidou in Parijs. Het gebouw lijkt op een ruimteschip en rust op tien schuine betonnen kegels, die het gevoel geven dat het gebouw in de lucht zweeft. Het zit vol experimenten die bezoekers kennis laten maken met de wetenschap. Een soort Technopolis, het wetenschapscentrum van Mechelen, maar dan groter en nog gedurfder. Phaeno zorgt voor diversificatie van de attracties van de stad, want niet iedereen is nu eenmaal gepassioneerd door auto’s.
Een ander onderdeel van het plan om de aantrekkelijkheid van de stad te vergroten, is de bouw van een merkendorp, naast het Phaeno-museum en Autostadt. Het gaat om het grootste outletcenter van Duitsland. Al die projecten bewijzen dat een industriestad en haar vlaggenschipbedrijf de handen in elkaar kunnen slaan, om van de stad Wolfsburg een citytripbestemming te maken. z
Wolfsburg ligt op ongeveer 550 km van België. De stad is met de trein bereikbaar via Keulen. Informatie op Autostadt.de (in het Engels en het Duits).
Een complexe geschiedenis
• Opgericht in 1938. Adolf Hitler, kanselier van Duitsland, huldigt de fabriek in. Hij wil een volksauto laten produceren, ontworpen door Ferdinand Porsche: de Kever. Het is een overheidsproject. De fabriek ligt tussen Berlijn en Hannover, vlak bij een kanaal en een spoorlijn. Er wordt een woonwijk gebouwd om de arbeiders te huisvesten. De naam Wolfsburg is afkomstig van een nabijgelegen kasteel.
• Wapenfabriek tijdens de oorlog. De fabriek levert een bijdrage aan de Duitse oorlogsinspanningen door er met dwangarbeiders Kübelwagens (Duitse jeeps) te produceren.
• Britse renaissance. Na de oorlog ligt de fabriek in de Britse bezettingszone. Majoor Ivan Hirst blaast de site nieuw leven in. Hij probeert tevergeefs Britse autofabrikanten te interesseren. Met moeite hervat hij de productie van de Kever, in eerste instantie voor de geallieerden. In 1948 komt de site in handen van de deelstaat Nedersaksen. In datzelfde jaar wordt het bedrijf D’Ieteren importeur in België.
• Nummer één van de wereld. De Kever wordt een succes in de jaren vijftig. Hij legt de basis voor de groei van de VW-groep, die tussen 2016 en 2018 wereldwijd het nummer één van de wereld is met een jaarlijkse verkoop van 9 tot 10 miljoen voertuigen, dankzij fabrieken over de hele wereld. Die leidersplaats heeft VW intussen moeten afstaan aan Toyota.
