‘In diversiteit ligt sterkte’

Françoise Chombar scoort bij Melexis op vele assen van goed bestuur: een diep geloof in gelijkberechtiging, een langetermijnstrategie en producten die de kosten van een van onze grootse energieverslinders beperken, de auto.

Beursanalisten zaten die ochtend sceptisch te kijken naar Françoise Chombar, de chief executive officer van Melexis. Hoe ze slide na slide illustreerde dat de halvering van haar omzet een overreactie was van haar klanten en dat zij een snelle ommekeer verwachtte. Het was juli 2009. Crisis. Autofabrikanten bouwden voorraden af, bevroren orders, schraapten werkkapitaal bijeen. Op hun beurt draaiden de toeleveranciers de bestellingskraan dicht. Elke acteur in de keten bouwde veiligheidsmarges in, de volgende nog pessimistischer dan de vorige. Bijna helemaal onderaan zat Melexis met zijn halfgeleiders voor systeemleveranciers zoals Continental en Bosch. Wat aan de top een terugval was van minder dan 8 procent, was beneden een abrupte stop.

Als reactie had Melexis 10 procent van zijn jobs geschrapt. Desalniettemin beloofde Chombar daar, in de middeleeuwse rust van de Leuvense Faculty Club, dat Melexis hoge voorraden zou blijven aanhouden om zijn klanten te kunnen bedienen en marktaandeel te winnen wanneer de vraag aantrok. Chombar: “In plaats van zich, zoals de Duitsers zeggen, op Daten Zahlen Fakten te steunen, heeft hier heel veel emotionaliteit gespeeld. Wij hebben geprobeerd daar niet emotioneel in te zijn.”

De geschiedenis gaf het Melexis-management gelijk. Al in de tweede helft van 2009 trok de vraag weer aan. 2010 werd een recordjaar voor Melexis. De omzetstijging bedroeg 70 procent, de nettowinstmarge schoot met 22 procent omhoog.

Sinds 2004 had Melexis een duo van CEO’s. Rudi De Winter, een ingenieur, was verantwoordelijk voor ontwikkeling en verkoop. Françoise Chombar, zijn echtgenote, deed productie en kwaliteit, personeelsbeleid, financiën en informatica. Dat noemde zijzelf met een understatement de “ondersteunende rol”. Toen de eclatante jaarresultaten van 2010 werden aangekondigd, werd meteen ook gezegd dat Rudi De Winter zou vertrekken naar zusterbedrijf X-FAB, de belangrijkste fabrikant van de halfgeleiders van Melexis. Sindsdien heeft Françoise Chombar de verantwoordelijkheid over de hele lijn.

Keuzes

Chombar gelooft in de stelling van Stephen Covey, de auteur van het boek ‘ The 7 Habits of Highly Effective People‘. Hij poneert dat je zelf bepaalt wat er met je leven gebeurt. Het is een aanrader van haar coach Jef Brouwers. “Je kan niet bepalen wát er gebeurt in je leven, maar wel hoe je daarop reageert. Die keuze heb je altijd. Dat schept een grote vrijheid. Je bent vrij én verantwoordelijk voor je daden”, zegt Chombar.

Behalve CEO is ze ook een moeder van drie kinderen, mentor bij het vrouwennetwerk Sofia en sinds mei bestuurder bij de Waalse videoserverfabrikant EVS. “Ik maak goede afspraken met de mensen in mijn leven. En ik maak keuzes. Ik kies zeer bewust voor wat echt belangrijk is en dat probeer ik dan zo goed mogelijk te doen”, vertelde ze de Krant van West-Vlaanderen in 2009. Aan vrouwen die zoals zij een veel-eisende job met een gezin combineren, adviseerde ze in FemiStyle: “Probeer niet alles perfect in orde te hebben (met name huisje, tuintje, kindje, kleedje). Dat lukt toch niet en je wordt er alleen maar ongelukkig van (en dus je gezin ook). Neem jezelf niet te ernstig, stel jezelf voldoende ter discussie, maar ga er ook voor als je innerlijke overtuiging je dat zegt.”

Een sterke mentor

Haar carrière is bepaald door die dag in 1985, toen Roland Duchâtelet haar vroeg voor hem te komen werken bij de opstartende Duitse halfgeleiderfabrikant Elmos. Op dat moment had de Wevelgemse licentiate tolk Engels-Spaans een baan als verkoopassistente bij de weefgetouwenfabrikant Vande Wiele in Marke. Ze was 23. Met haar school-Duits startte ze bij Elmos de productieplanning en de klantendienst op. Ze noemt zich “ook een beetje een product van het geloof van Roland Duchâtelet in het managementtalent van vrouwen”. Vandaag zijn Duchâtelet, De Winter en Chombar coaandeelhouders in Xtrion, de holding die 53,6 procent van de aandelen van Melexis bezit.

Bij Melexis werken 19 nationaliteiten. Het is het enige Belgische beursgenoteerde bedrijf dat al jaren evenveel vrouwen als mannen in de raad van bestuur heeft. Vier van de elf leden van het directiecomité zijn vrouwen. Dat is allemaal een gevolg van een doelbewuste politiek. “In diversiteit ligt sterkte. Dat wordt vaak niet voldoende naar waarde geschat”, vindt Chombar.

De CEO heeft een werkplek op de tweede verdieping in het open landschapskantoor in Tessenderlo, maar eigenlijk is ze bijna de helft van de tijd onderweg en managet ze voor een stuk vanaf haar laptop en smartphone. Haar aanpak verpersoonlijkt de weinig hiërarchische werkomgeving van Melexis. Hoewel ze nu vermogend is, is een – zuinige – cabrio haar bekendste buitenissigheid. Yoga is een van haar vrijetijdsbestedingen.

Roland Duchâtelet vindt het een van haar sterktes dat ze duidelijke rapporteringslijnen weet te organiseren en aan de juiste informatie geraakt. Ze wordt ervaren als secuur, resultaatgericht en zonder franje. Haar lichtjes provocatieve uitspraak “ik ben een vrouw, dus efficiënt” is ondertussen welbekend. Van de weeromstuit heeft Chombar haar bedenkingen als ze bericht krijgt dat de jury haar uitkoos als genomineerde voor de titel Manager van het Jaar. “Die verkiezing zet één enkele persoon in de verf. Bij Melexis is leiderschap een doorgedreven vorm van mens- en resultaatgeoriënteerd teamwerk”, reageert ze.

Niet immuun

Intussen daalt de Europese autoverkoop alweer twaalf maanden op rij. Is er geleerd uit de crisis van 2008-2009? “Volgens mij onvoldoende, maar dat vergt tijd”, reageert Chombar. “Gelukkig zitten onze klanten verspreid over de wereld. We zijn voor ongeveer 40 procent afhankelijk van Europa. In de VS, Azië en veel nieuwe economieën trekt de vraag aan. Wereldwijd groeit de autoproductie nog met 4 procent. Tegelijk neemt de waarde van halfgeleiders in auto’s nog jarenlang toe, volgens analisten met ongeveer 8 procent. Onze druk- en magnetische sensoren of onze motorsturingen helpen zuiniger auto’s te bouwen. De hogere veiligheidseisen stuwen dan weer onze visiesystemen vooruit. Wij zijn niet immuun voor tijdelijke verlagingen. Onze omzet in het vierde kwartaal zal terugvallen. Maar wij blijven bij onze verwachting van 5 tot 9 procent groei over het hele jaar. Voor 2013 verwachten wij 4 tot 9 procent.”

BRUNO LEIJNSE

“Bij Melexis is leiderschap een doorgedreven vorm van mens- en resultaatgeoriënteerd teamwerk.”