In alle eenvoud bewezen

Geld, effecten en andere waardevolle roerende goederen kunt u schenken zonder schenkingsrechten af te dragen. Belangrijk is dat u een correct bewijs opstelt van die hand- of bankgift.

Het grote voordeel van de hand- en de bankgift is dat u er snel mee kunt schenken, en dat er geen schenkingsrechten verschuldigd zijn. Als de schenker meer dan drie jaar na de hand- of bankgift overlijdt, hoeven de begiftigden geen successierechten te betalen. Maar het is essentieel dat ze dan aan de hand van een schriftelijk document kunnen aantonen wanneer de schenking precies plaatsvond.

De klassieke aangetekende brieven

Bij een bankgift schrijft de schenker een som geld of effecten over naar een rekening van de begiftigde. Bij een handgift wordt de overhandiging van hand tot hand doorgegeven. Tot voor enkele jaren werden bijna altijd de klassieke aangetekende brieven gebruikt om een bewijs van de hand- of bankgift te creëren.

Ofwel stuurde de schenker vóór de schenking een aangetekende brief naar de begiftigde, waarin hij de hand- of de bankgift aankondigde; ofwel stuurde de schenker een aangetekend schrijven onmiddellijk na de gift. Daarna verzond de begiftigde een aangetekende dankbrief naar de schenker.

Bij een bankgift kunt u bewijzen wanneer de schenking plaatsvond aan de hand van de rekeninguittreksels en de aangetekende brieven. De datum van een bankgift is die waarop de rekening van de begiftigde wordt gecrediteerd — dus niet de datum op de eerste of op de tweede aangetekende brief. Vanaf die datum loopt de termijn van drie jaar.

Een eenvoudiger alternatief

De aangetekende brieven worden steeds meer vervangen door één gezamenlijk document — het zogenoemde pacte adjoint. Dat is een stuk handiger. Het volstaat dat de schenker en de begiftigde na de hand- of bankgift die pacte adjoint ondertekenen. Het is belangrijk — maar dat geldt ook voor de aangetekende brieven — dat in het document de juiste formulering wordt gebruikt (zie model).

Voor eenvoudige bankgiften kunt u een beroep doen op uw bankier. Hij zorgt voor de documenten en regelt de overschrijvingen. Uit de praktijk blijkt dat de kans op fouten bij een pacte adjoint veel kleiner is dan bij aangetekende brieven. Zo kan het gebeuren dat de aangetekende dankbrief te vroeg wordt verstuurd, omdat de overschrijving van een aantal effecten wat meer tijd in beslag nam.

Schenken met een pacte adjoint

Stel dat u een effectenportefeuille met een waarde van ongeveer 400.000 euro wilt schenken aan uw vier kinderen, die de effecten daarna inbrengen in een maatschap. Via die constructie behoudt u toch de volledige controle over de schenking tot u overlijdt. Als u die bankgift op de klassieke manier met de aangetekende brieven afhandelt, is dat heel omslachtig. Eerst moet u aan elk kind een aangetekende brief sturen, dus vier in totaal. Daarna moet u de effecten overschrijven, bijvoorbeeld naar een gezamenlijke rekening die uw kinderen hebben geopend. Vervolgens moet u wachten tot alle effecten zijn overgeschreven — gecrediteerd op de rekening van de kinderen — en moeten de kinderen ieder een aangetekende brief — nog eens vier brieven — naar u sturen om u te bedanken.

In de praktijk neemt dat vaak tot drie weken in beslag. Het is veel eenvoudiger de effecten over te schrijven en één bewijsdocument op te maken, zodra de rekening van de kinderen gecrediteerd is. Het bewijsdocument moet in dit voorbeeld wel in vijf exemplaren worden opgesteld, maar dat is toch veel eenvoudiger en sneller dan acht aangetekende brieven versturen, waarbij u de timing goed in het oog moet houden.

Discretie en timing

Werken met een pacte adjoint maakt ook een grotere discretie mogelijk. Stel dat u een deel van uw beleggingsportefeuille wilt schenken aan uw dochter. U wilt liever niet dat uw schoonzoon dat weet. Een pacte adjoint is dan een goede oplossing. U hoeft dat document niet op te sturen, u bewaart het exemplaar van uw dochter thuis.

Een enkel bewijsdocument biedt ook het voordeel dat u een ondertekend exemplaar kunt geven aan uw private banker of vermogensplanner. Die kan eventueel met zijn exemplaar voor de registratie zorgen, als dat nodig zou zijn. Als u de bankgift binnen de drie jaar alsnog wilt registreren, is dat een stuk eenvoudiger met een pacte adjoint dan dat u eerst alle verzonden aangetekende brieven bij elkaar moet zoeken, vooraleer u naar het registratiekantoor trekt.

JOHAN STEENACKERS

Eén enkel bewijsdocument is handiger, sneller, discreter en verlaagt de kans op fouten.