“Iedere werknemer moet zijn mojo vinden”

Aan tevredenheids- en beloningsplannen geen gebrek, maar ze halen zelden de tevredenheid van werknemers echt naar boven. En zo kunnen werkgevers de verhoopte prestatieverhoging ook op hun buik schrijven. Businessgoeroe Marshall Goldsmith ziet een oplossing.

Gelukkige mensen presteren beter en tonen een hoger engagement. Dat verklaart de vele beloningsplannen en bedrijfsprogramma’s om de tevredenheid van de werknemers op te krikken. “Maar”, zegt managementgoeroe Marshall Goldsmith tijdens een exclusief interview in het Amsterdamse Hilton, “niemand stelt hen de vraag: ‘Wat kun je zelf doen om je engagement te verhogen?’ of ‘Wat kun je vandaag concreet veranderen zodat je tevreden komt werken?'” Zelf ondervindt ook Goldsmith dat dit een moeilijke klus is. “Ik ben niet anders dan anderen. Ik heb ook hulp nodig. Als ik mijn coach niet gebruik, voel ik meteen een dip.”

Dat idee ontwikkelt de Amerikaanse topspreker in zijn recente boek Mojo, wat zoveel wil zeggen als gelukkig zijn, je goed voelen. “Mojo is het moment waarop we iets doelbewust krachtig en positief doen, en de hele wereld het als zodanig erkent”, zegt Goldsmith. “Pas toen ik het boek bijna volledig geschreven had, merkte ik een link tussen mojo en business. Mensen die goed zijn in hun job scoren hoog op mojo.”

Dat toont aan dat we ons geluk zelf in handen hebben, meent hij. “Het is jouw leven. Het is dan ook aan jou om zelf je geluk en betekenis te vinden. Wanneer je suf de zoveelste vergadering doorploetert of thuis enkel in de zetel neerploft, moet je daar vraagtekens bij zetten.” Maar Goldsmith biedt ook een uitweg (zie kader Stel uzelf deze vragen, elke dag).

Het belang van relaties

Succes en mojo mogen wel met elkaar verbonden zijn, geld en mojo niet. Dat is makkelijk gezegd voor iemand die even voordien tijdens het rondsnuisteren tussen de Amsterdamse antiquiteiten in een impuls een schilderij van meer dan 7500 dollar kocht. “Zo’n aankoop is leuk natuurlijk.”, lacht hij. “Maar het is zoals mijn vijf beste vrienden, allen gewezen CEO’s, me vertellen. Ze ondervinden dat ze niet gelukkiger zijn omdat ze rijk zijn. Het is de combinatie tussen gezondheid, weelde en relaties met anderen die ons gelukkig maakt. Ook op het werk. Zo ontmoette ik vanochtend een gepensioneerde die een leuk antiekwinkeltje uitbaat. Hij doet het puur voor het plezier, niet voor wat hij kan verdienen. En dat voel je. Net zoals ik ooit van een dakwerker leerde hoe je met volle goesting een dak kunt maken en alleen een factuur stuurt wanneer de klant tevreden is.”

Fout: uzelf in een hokje stoppen

Een veelgemaakte fout in de zoektocht naar mojo is dat we onszelf stereotyperen. ‘Ik ben een slechte luisteraar’, bijvoorbeeld. En we blijven daarin vastzitten door een cirkelredenering: ‘Ik kan dat niet veranderen omdat ik niet goed luister’. Goldsmith: “We stoppen ook onze kinderen en werknemers te snel in hokjes. ‘Daar ben je goed in, daarin niet.’ Nochtans zitten we niet vast in één identiteit. We kunnen veranderen. Zo heb ik Bono van U2 zien veranderen van een gewone jongen in een muziekfan, een muzikant, rockster en wereldverbeteraar. In al deze identiteiten is hij echt. In die zin stel ik ook psychologische tests in vraag. Als ze bedoeld zijn om ons in hokjes te stoppen en te zeggen welke personaliteit we voor eens en altijd zullen zijn, falen ze. Ze zijn alleen nuttig als ze als tool gebruikt worden om ons te laten evolueren.”

Goed: kleine momenten maximaliseren

Een kleine, gemakkelijke stap naar meer mojo is het maximaliseren van kleine dingen zonder dat dit meer stress meebrengt. “Jij neemt de trein na dit interview”, zegt Goldsmith tegen me. “Hoe kun je het anderhalf uur in de trein maximaliseren? Hoe kun je daarna meer uit de avond met je vrouw halen? Hoe kun je morgen meer halen uit de zoveelste PowerPoint-presentatie? Als het je lukt, zal het je blij maken en een betekenis geven op korte en lange termijn.”

Hans Hermans

“Mojo is het moment dat we iets krachtig en positief doen, en iedereen het ook als zodanig erkent”