HORMONENMAFFIA. KONSUMENT AAN DE MACHT

In de schaduw van de Agusta-zaak houdt de konsument een stille protestmars tegen de hormonenmaffia. Op de dag van de begrafenis van Karel Van Noppen van het Instituut voor Veterinaire Keuring (IVK) weigerde Vlaanderen massaal vlees te eten. Intussen verscherpt Gaia (Global Action in the Interest of Animals) met de aktieve steun van Brigitte Bardot haar akties tegen de overzeese transporten van schapen. Het welzijn voor mens en dier wint opnieuw veld. De konsument neemt het heft in handen, daar waar de politiek faalt. Een nieuw etisch reveil ?

Luc De Bruyckere, gedelegeerd bestuurder van de Oostvlaamse vleeswarenfabrikant Ter Beke, tevens ex-voorzitter Febelmeat : “De problemen in de veehouderij en slachterij hebben gevolgen voor de vleeswarenindustrie. Onze sektor heeft echter niet gewacht op de moord op dierenarts Van Noppen om tot een sanering over te gaan, getuige de recente fusie tussen de twee bestaande federaties. In overleg met het IVK bereidt de nieuwe Fenavian (Fédération National de la Viande) de nodige maatregelen voor. Zo werken we nu aan een deontologische kode. Kollega’s die zich hier niet aan houden, zullen geëxkommunikeerd worden. Wij willen onze goede naam niet in diskrediet brengen. Maar je moet de verse-vleessektor wel de nodige tijd gunnen te herstruktureren. “

– TRENDS. Wat doet de sektor konkreet aan de opvijzeling van haar imago ?

– LUC DE BRUYCKERE. In elk onderdeel van de vleesbranche kweker (waar vandaag naar mijn gevoel het grootste probleem ligt), slachthuis, versnijder, vleeswarenindustrie en distributie moet ingegrepen worden. Daarom heeft de nieuwe Fenavian zelf het initiatief genomen. In samenspraak met het IVK roept de federatie haar leden op om in ‘t belang van de konsument orde op zaken te stellen. Zo beschikken steeds meer vleesverwerkende bedrijven over een Iso-certifikaat. Daarnaast werkt Fenavian aan de realizatie van een HACCP-systeem (hazard analysis critical control part) om de hygiënische knelpunten te definiëren, konkrete normen te bepalen en de kontroles te verbeteren. De kwaliteit van ons produkt moet gewaarborgd blijven. In dit proces worden ook de toeleveranciers betrokken. Op dit ogenblik promoot de sektor de Integrale Ketenbeheersing (IKB), een soort van vrijwillige overeenkomst waarbij de partijen zich kontraktueel verbinden tot een aantal kwaliteitsnormen op het vlak van kweekmetode, slachtwijze, veevoeders, hygiëne, medikatie en dergelijke. Dat bestaat in Nederland al een paar jaar.

– Hoe is het zover kunnen komen ?

– In ’85 voerde België een algemeen verbod op hormonen in. Dat was een emotionele reaktie, niet gebaseerd op wetenschappelijke argumenten. Volgens internationale vorsers zijn natuurlijke hormonen zoals testosteron, progesteron en oestradiol onschadelijk voor de gezondheid. We hadden toen beter voor het Amerikaans systeem gekozen, dat het gebruik van voornoemde stoffen onder strikte voorwaarden toelaat. Zo verdwijnt de premie voor de malafide spuiters. Bovendien kost een hormonenpreparaat in de VS slechts 1/100ste van wat dat bij ons kost : 30/40 frank versus 3000/4000 frank.

– Is het IVK rot tot op het bot, zoals de kritiek luidt ?

– Men zegt dat 70 % van de IVK-dierenartsen hun taak niet plichtsbewust uitoefenen. Maar dat is niet waar. Het Instituut telt veel goedbedoelende, hardwerkende ambtenaren. Helaas neemt een kleine minderheid het niet zo nauw. Ook loopt de kommunikatie tussen de top en de basis mank. Voorts beschikt het IVK over te weinig middelen om een adekwaat beleid te voeren. Dit geldgebrek is onder andere het gevolg van een saneringsoperatie van de federale overheid, die twee miljard frank aan keurrechten de vleeswarenindustrie betaalt 30 centiemen per kilogram vers vlees aan het Instituut afroomde. Bovendien pleit ik voor een betere betaling én bescherming van deze ambtenaren. Zij laten nu voor een schamele vergoeding een privé-praktijk staan om vaak met veel idealisme deze gevaarlijke overheidstaak op zich te nemen. Gelukkig heeft de regering haar fout ingezien en verhoogt ze haar strijd tegen de hormonenmaffia. Jammer genoeg moest eerst een dode vallen.

– Bij de konsument leeft echter een gevoel van machteloosheid. Wie waarborgt hem gezond vlees ?

– In het begin bepaalde de industrie de wetten. Daarna dirigeerde de distributie de sektor. Vandaag is echter de konsument aan de macht. Dank zij de bewustwording van het grote publiek, eist de gebruiker voortaan zijn rechten op. Hij pikt terecht geen gebrekkige informatie meer, maar wenst kwalitatieve én gezonde produkten. Bovendien groeit de etische gevoeligheid bij de klanten. Steeds meer mensen hechten belang aan een diervriendelijke behandeling in het produktieproces. Gaia is daar een voorbeeld van. De doelstelling van deze organizatie is nobel, maar ik maak wel enig voorbehoud bij hun technieken. De sektor heeft nu de taak op deze nieuwe trend in te spelen, anders graaft ze op termijn haar eigen graf. In overleg met de distributie zou de vleesverwerkende industrie massaal druk kunnen uitoefenen op de kwekers en slachters om alleen nog maar hormonenvrij vlees te leveren met een certifikaat van de toezichthoudende overheid. Hier ligt een belangrijke taak voor de kersverse federatie. Dit zal de prijs voor het eindprodukt wellicht verhogen ik schat zo’n 10 % à 20 % maar naar mijn mening is de konsument daarvoor bereid te betalen.

– Acht u een massale overschakeling op alternatief vlees, de zogenaamde sojabiefstuk, mogelijk ?

– Vandaag bestaan al syntetische produkten op de markt, maar dit verschijnsel blijft marginaal. Toch zullen nichespelers in de markt op deze trend inspelen. Zo stel ik vast dat in Duitsland en Engeland reeds 5 à 7 % van de bevolking zich tot het vegetarisme bekeerd heeft. Anderzijds zie ik wel een verschuiving naar meer gevogelte, zoals kip en kalkoen, in de vleesbereidingen. Dat is een snelgroeiend segment.

ERIC POMPEN

LUC DE BRUYCKERE (TER BEKE) Tijdens haar besparingsronde roomde de federale overheid twee miljard frank aan keuringsrechten van het IVK af.