Hoe Sioen zijn Chinese concurrenten aftroeft

Na een investering van 6,5 miljoen dollar in Indonesië prijst de confectieafdeling van de textielgroep Sioen Industries zich daar aan als

one-stop shop voor topmerken

in hightechniches. Doorgedreven informatisering, maximale kostefficiëntie en spitstechnologie moeten Sioen immuun maken

voor concurrentie, zelfs van China.

Bekasi (Indonesië)

Wat zou Karen Davidson, een van de dochters van de stichter van de legendarische Harley-Davidson-motoren, in een wriemelende voorstad van Jakarta zoeken? Sinds de designafdeling van Harley-motorkleding in Californië nauw samenwerkt met de confectiefabriek van Sioen in Bekasi, volgt Davidson daar de ontwikkeling op van een nieuwe generatie motorpakken. “Het is een hybride: deels stitchless (zonder steken) en deels klassiek,” zegt quality manager Wim Samijn. “In kleding zal men, zoals in de autobranche, eerst met mengvormen experimenteren, maar hoe dan ook gaan we in een niet al te verre toekomst naar naadloze kleding.” Bij Sioen Indonesia is men daarop voorbereid, met naar eigen zeggen “revolutionaire, naadloze dotlasmachines”.

Met zijn SioFree-merk zette de beursgenoteerde Sioen-groep uit Ardooie in 2003 een eerste stap in het maken van naadloze speciale pakken voor winter- en watersporten. Sioen Indonesia beweert nog een stap verder te gaan. “Wat ik hier toon, bestaat nergens,” glundert Frederik Wittesaele, managing director van Sioen Indonesia. “Wij zijn de eersten die naaimachines gebruiken om draadloos te hechten door het microlassen van stoffen . ” De eerste prototypes zijn in Bekasi in gebruik. Dirk Simoens van Centexbel, het Belgische onderzoekscentrum voor textiel, bevestigt dat het lassysteem van Sioen een innovatie is. “Waterdichte tapes en klassieke lasmachines volgens een discontinu proces bestaan al langer. Dit is nieuw.”

De technologie werd in Indonesië op punt gezet in een exclusieve samenwerking met een Europese machinebouwer (waarvan de naam geheim gehouden wordt) en met twee Aziatische collega’s die actief zijn in andere niches. “We hebben onder collega’s ervaringen uitgewisseld en zitten doordenken op de bekende HF-technologie voor microlassen. Ik zie zoiets niet gauw gebeuren in Europa,” zegt Wittesaele. “Aziatische bedrijven innoveren sneller omdat de implementatiekosten lager zijn. Het is hier makkelijker dan in Europa om je organisatie snel en efficiënt in de juiste richting bij te sturen.”

Delokalisatie naar onderaannemers

De organisatie bijsturen, klinkt als een eufemisme: wie de “veredelde sweatshop” heeft bezocht, het confectieatelier dat Sioen in 1998 van Koreanen kocht, ontdekt vandaag in Bekasi een confectiebedrijf zoals er weinig in Europa of Noord-Amerika bestaan (ook nadat het eigenlijke naaiwerk naar lagelonenlanden afgestoten werd en men alleen de ‘creatie’ overhield). In Indonesië combineert Sioen productie én technische creatie. Merkwaardig is dat de helft van de anderhalf miljoen kledingstukken per jaar gedelokaliseerd wordt naar streng geselecteerde plaatselijke onderaannemers.

Wittesaele: “De kopzorgen van de productie zelf verschuiven we meer en meer naar onderaannemers, maar het brein zit hier.” Het hart van het confectiebedrijf – dat per dag dertig werkopdrachten doorgeeft aan 5000 werknemers (2700 in het laagseizoen) – is de centrale computer, een van de krachtigste in Indonesië.

Na een investering van 6,5 miljoen dollar over vijf jaar werden de oude ateliers onherkenbaar vernieuwd en rees daarnaast een nieuwbouw op. Samen drie hectare bedrijfsruimte, met kantines voor het personeel en een ruime moskee incluis. De vernieuwing blijkt niet alleen uit de sfeer (rustige Indonesische muziek, kraaknette en luchtgekoelde ateliers), maar manifesteert zich vooral door de organisatie van de werkstromen die tot in de details in real time worden gemeten. Elke stap in de productie kan worden afgelezen, zowel intern als door de onderaannemers én door de klanten, van Sydney tot New York.

“Dit is een glazen huis, waarin we dezelfde efficiency bereiken als in Europa,” zegt Wittesaele, terwijl brede ramen in het smaakvol ingerichte managementgedeelte panoramisch uitgeven op een Max Havelaar-landschap: groene rijstvelden, palmbomen en een bruine rivier aan de voet van de vallei. “We functioneren volgens de maatstaven van een industrieland, hoewel we actief zijn in een lagelonenland.”

Elke fase in de productie, elke verschuiving in de voorraden, elke inkomende en uitgaande beweging – ook bij de toeleveranciers -, wordt geregisseerd door gespecialiseerde software van Geac uit Canada. Draadloze streepjescodelezers sturen data door via ingebouwde dakantennes, zodat duizenden parameters voortdurend worden opgevolgd. Onderaannemers worden gedwongen zich te conformeren aan het Sioen-systeem en strikte werkschema’s te respecteren. Uitgaande stoffen en benodigdheden voor die onderaannemers worden via Lectra-systemen tot op de millimeter berekend. “Alles draait rond het minimaliseren van kosten, het opvoeren van efficiëntie en maximale rendementen,” benadrukt Frederik Wittesaele (zie kader: Waarom Europese maatstaven?).

Binnen de Sioen-groep opereert Sioen Indonesia als een autonoom profit center. De Belgische confectieafdeling van Sioen, waarvoor de fabriek in Bekasi sportkleding van het eigen merk Baleno produceert, “is een klant als een ander”. Volgens financieel directeur Ruben Baeckelandt steeg de omzet de voorbije vier jaren met 205 %, terwijl de prijzen onveranderd bleven. “Van 9,8 miljoen dollar tot 29,7 miljoen dollar en het voorbije jaar alleen ging de verkoop met 45 % omhoog.”

Hoge productiviteit

Een doorgedreven informatisering maakt een scherp personeelsbeleid mogelijk: behalve in de naaiafdeling, waar 1300 mensen actief zijn, vallen in de andere bedrijfsruimten vooral computerschermen op. Elk van de dertig werkorders die Sioen Indonesia per dag afhandelt, bestaat uit een veertigtal verschillende componenten (kleur, type stoffen, accessoires, packaging, afmetingen enzovoort). De paar honderd mensen die dat proces beheersten, werden gereduceerd tot een tiental. In het voorraadmagazijn slonk het aantal van vijftig tot acht. Bij een volgende stap naar automatisering zal één lasercomputer vijftig werknemers vervangen in de snij- en patroonafdeling.

Het rendement per werknemer steeg in de voorbije vier jaar met 30 %. “Anders gezegd, eenzelfde hoeveelheid producten wordt vandaag 30 % sneller afgewerkt en verzonden dan in 1999,” zegt Baeckelandt. “We werken met minder, maar hoger opgeleide mensen. Zo nodig, schakelen we dagloners in. Bovenop gratis woon-werkverkeer, maaltijden, volledige sociale zekerheid en de wettelijk geïndexeerde loonsverhogingen ( nvdr – het minimumloon bedraagt 800.000 rupiah of 80 euro per maand) hebben we een bonussysteem ingevoerd. Wat alleen mogelijk is als je kan terugvallen op zeer betrouwbare informatica.” Het topmanagement bestaat uit negen expats: vijf Belgen, een Indiër, een Sri Lankees, een Bangladeshi en een Filippijn. “Indonesische topmanagers betaal je immers duurder dan Belgen, maar vanaf het middelmanagement is de leiding in handen van Indonesiërs. En je vindt hier goede werknemers.”

Jobs uit Europa

De fabriek in Bekasi produceert hoofdzakelijk hoogtechnologische sportkleding, onder meer voor de topmerken Harley-Davidson, Billabong, Quiksilver, Roxy,O’Neill, Atomic (skipakken), Sparco (motorkleding), Toggi (ruiterskleding), Ping (golfkleding) en Mountain Equipment (trekkerskleding). Met de nieuwe stiktechnologie hoopt Wittesaele, naast de bestaande 36 klanten, nog meer grote merken te verleiden zoals Hurley (surfkleding) en Vaude (trekkerskleding). Door de nieuwe hechtmethode verdwijnen immers klassieke ongemakken van wrijvingen tegen de huid bij gebruik van sportkleding in vochtige omstandigheden.

Volgens Frederik Wittesaele zal de naadloze stiktechnologie helpen de seizoenschommelingen, van 5000 werknemers in piekperiodes tot 2700 in het laagseizoen, uit te vlakken: “De stitchless technology werkt als een magneet. Orders voor surfpakken, sneeuwkleding, motorpakken en trekkerskleding stromen toe, maar we bieden klanten ook de mogelijkheid om hun midden- en lagere gamma’s via ons te laten produceren.” Zo positioneert de fabriek van Bekasi zich als een one-shop stop. “Dat bespaart kosten voor de klant, terwijl wij en onze onderaannemers een breder gamma van modellen te verwerken krijgen. Bovendien zijn dit soort hoogwaardige nicheproducten moeilijker te kopiëren en staan ze niet in concurrentie met wat andere kledingfabrikanten in Azië maken.”

Behalve technologie promoot Wittesaele als bijkomende troef van Sioen Indonesia ook dienstverlening (naast kwaliteitsinspectie, de keuze van stoffen, het technisch ontwerp en een sterke logistiek). “Wie mij komt vertellen dat hij in China goedkoper kan produceren, werp ik meteen de vraag in de schoot: maar hoeveel mensen heb je nog nodig op de hoofdzetel in Europa of de VS?” Klanten als Harley-Davidson en Quiksilver beschikken bij Sioen in Bekasi over een eigen ontwerpafdeling. Oorspronkelijke jeansontwerpen komen bijvoorbeeld van Quiksilver, maar technische varianten en prototypes worden verder uitgewerkt in Indonesië. Wittesaele toont hoe vrouwenmotieven er via een nieuwe lasertechnologie in de jeansstof worden ingebrand. Voor O’Neill maakte Sioen in Bekasi de eerste jackets met ingebouwde mp3-speler en breedband-gsm, waarbij microfoons, elektronica en een controlepaneel op de mouw naadloos werden ingebracht. Dit is een samenwerking tussen O’Neill, Sioen Indonesia en audioproducent Infineon.

Vier jaar geleden exporteerde Sioen vanuit Indonesië enkel naar Sioen België en een tiental klanten/groothandels. Nu gaan de producten – verpakt à la carte – rechtstreeks naar honderden eindbestemmingen in de VS, Europa, Australië en Nieuw-Zeeland, Japan en zelfs Hongkong. “Ja, we exporteren naar China,” lacht Wittesaele. “Wij zijn niet bang van China, integendeel.” Sioen haalt niet alleen ‘technisch ontwerp’ weg bij belangrijke westerse klanten, de bestellingen gaan voortaan vanuit de fabriek in Bekasi ook rechtstreeks naar retailzaken van de klanten. “Op die manier nemen we nog eens een aantal diensten weg uit Europa en de VS. Omdat niet de prijs de doorslag geeft, maar onze service tegen een lagere prijs.”

Erik Bruyland

“We functioneren volgens de maatstaven van een industrieland, hoewel we actief zijn in een lagelonenland.”

Klanten als Harley-Davidson

en Quiksilver beschikken bij Sioen Indonesia over hun eigen ontwerpafdeling.