Hoe gezond is knoflook?

Wie zich over de geur kan zetten, haalt niets dan voordelen uit knoflook.

Knoflook is wereldwijd een heel populair kruid. De plant behoort tot de uienfamilie, net als bieslook en prei. Ze is afkomstig uit Midden-Azië en verspreidde zich via het Midden-Oosten naar Europa. Knoflook wordt vooral gekweekt in Spanje: jaarlijks worden hier zo’n 200 miljoen kilo lookbollen geproduceerd. Knoflook geeft aan zuiderse gerechten een typische geur en smaak. Hij is niet alleen lekker, maar heeft ook de naam gezond te zijn. De teentjes oefenen een positieve invloed uit op het vetmetabolisme en mogelijk ook op de ontwikkeling van kanker.

Allium sativum, de officiële naam van de plant, is alleszins bijzonder voedzaam. Ook al verschijnt knoflook slechts in kleine hoeveelheden op ons bord (het equivalent van één of twee teentjes van 8 tot 10 g in een gemiddeld gerecht), toch vormt het vooral bij regelmatige consumptie een rijke bron van complexe koolhydraten, vitamine C en vezels. Voorts halen we er naast vitamine B en E een beetje ijzer, kalium, zwavel, zink en koper uit, maar ook een flinke dosis van het anders vrij zeldzame oligo-element selenium, dat het risico op diverse kankers zou verminderen. Daarnaast staat knoflook bekend om zijn antioxidatieve eigenschappen en wordt er op basis daarvan ook wel beweerd dat hij vroege celveroudering tegengaat.

De energiewaarde van knoflook bedraagt 135 kcal per 100 g, maar gezien de kleine hoeveelheden die we er meestal van eten, hoeven we ons daar geen zorgen over te maken.

Als we knoflook pletten, wordt allicine gevormd, een erg instabiele molecule. Allicine valt vervolgens uiteen in zo’n dertig verschillende bestanddelen, die elk een duidelijk herkenbare geur hebben. Deze zwavelhoudende substanties verklaren waarom mensen met een gevoelig spijsverteringsstelsel slechts een beperkte hoeveelheid knoflook kunnen verdragen. Harde bewijzen zijn er nog niet, maar uit diverse epidemiologische onderzoeken is gebleken dat regelmatige consumptie van knoflookrijke maaltijden het risico op kanker in het spijsverteringsstelsel (slokdarm, maag en dikke darm) kan verminderen.

Knoflook bevordert ook de vloeibaarheid van het bloed omdat het de samenklontering van de bloedplaatjes tegengaat en het bloed zo dunner maakt. Uit onderzoek blijkt dat een dagelijkse portie verse knoflook de slechte cholesterol in ons bloed kan terugdringen. Knoflook heeft een matig gunstige invloed op het cholesterolgehalte. Ook knoflookpoeder vermindert de cholesterolconcentratie, maar na zes maanden dagelijks gebruik hebben mensen met een te hoge cholesterolwaarde er geen baat meer van.

Knoflook is niet voor iedereen even heilzaam. Sommige mensen zijn allergisch voor knoflook, anderen krijgen last van de huid na contact met knoflook. Wie bloedverdunners inneemt, doet er goed aan niet te overdrijven met knoflook. Er zijn al meldingen geweest van spontane bloedingen, zij het zeldzaam.

Drie manieren

Knoflook kan je op drie verschillende manieren verwerken. Door het teentje in zijn geheel mee te bereiden (in een saus of op het vlees geprikt) wordt wel de geur overgedragen, maar komen de actieve bestanddelen minder gemakkelijk vrij. Je gezondheid heeft daar minder aan, maar je spijsvertering vaart er wel bij, want je eet het teentje niet op. Met een knoflookpers kan je alleen het sap gebruiken. Zo blijven de irriterende vezels achter en verloopt de spijsvertering lichter. Het meest profiteer je van de weldaden en van de uitgesproken smaak van knoflook door hem met een groot mes te snipperen of liever nog te pletten en vervolgens na ongeveer 10 minuten fijn te snijden. Zo komen de actieve bestanddelen vrij.

Gekookte of gebakken knoflook wordt het vaakst gebruikt. Tijdens het verhitten neemt de sterke geur af en wordt de smaak subtieler en minder dominant.

marleen.finoulst@trends.be

Marleen Finoulst