Hete adem in de nek van Jo en Pol

Door de vroegere toplui van het spraaktechnologiebedrijf Lernout & Hauspie achter tralies te zetten, plaatst het Ieperse parket zich in de schijnwerpers. Het onderzoek onder leiding van rechter Kristof Vulsteke zal moeten uitmaken wat er strafrechtelijk niet door de beugel kan en wie hiervoor verantwoordelijk is. Moeten alleen Jo Lernout, Pol Hauspie, Nico Willaert en Gaston Bastiaens terechtstaan of zullen ook sommige medewerkers en adviseurs zich moeten verantwoorden? Geen makkelijke opdracht voor dat kleine Ieperse parket, dat de voorbije acht jaar is geleid door procureur des Konings Jean-Marie Coppens.

Coppens was voorheen een bijna anonieme figuur, die nu echter tot op de beursvloer van Wall Street met veel aandacht wordt gevolgd. In zijn rustige, landelijke parket was de misdaad beperkt tot hormonen spuitende veekwekers en wat grenscriminaliteit, die trouwens met succes werden aangepakt. Nu zitten de speurders tot over hun oren in een affaire vol financiële spitstechnologie, met vertakkingen over de hele wereld en in alle mogelijke witwascentra. Het optreden van het parket van Jean-Marie Coppens zal mede bepalen wie financieel zal moeten opdraaien voor het debacle van het Ieperse spraaktechnologiebedrijf. De vraag bij velen is dan ook of het gerechtelijk apparaat in Ieper een zaak als deze wel aankan.

Procureur Jean-Marie Coppens: “Op eigen kracht zouden wij dit dossier wegens zijn omvang en complexiteit zeer moeilijk kunnen afhandelen. Gelukkig bestaat nu de mogelijkheid om ondersteuning te vragen aan andere arrondissementen. Van die mogelijkheid maken we gebruik. Wel zitten wij hier met het probleem dat onze onderzoeksrechters om juridische redenen het onderzoek niet mogen leiden. Daarom werd door de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg een onderzoeksrechter aangeduid die nog over weinig praktijkervaring beschikt. Toch heeft Kristof Vulsteke al aangetoond dat hij het dossier goed beheerst.” Eens het federaal parket een feit is, hoeft dit soort problemen niet langer te bestaan, zegt Coppens. Dit zou dan een zaak voor hen zijn.”

Jean-Marie Coppens werd in 1942 geboren in Kortrijk in een familie van middenstanders. Zij ouders waren kleinhandelaars. Van 1961 tot 1966 studeerde hij rechten aan de Universiteit Gent. Na zijn legerdienst bij de marine sloot hij zich in 1967 als advocaat aan bij de Kortrijkse balie. Niet voor lang echter, want al in 1971 werd hij substituut in zijn geboortestad. In 1986 promoveerde hij tot eerste-substituut. Een verhuizing naar het parket-generaal in Gent zat er voor hem echter niet in.

Coppens specialiseerde zich vooral in correctioneel recht en jeugdzaken. Zijn eerste internationaal belangrijke zaak kreeg hij eind jaren tachtig af te handelen. Een toen nieuw type Russisch Mig-gevechtsvliegtuig was zonder piloot boven België neergestort op de grens tussen de dorpen Kooigem en Bellegem en vlakbij de agglomeratie van de Franse stad Rijsel. Jean-Marie Coppens: “Omdat de procureur in Kortrijk met vakantie was, moest ik hem vervangen en de zaak naar mij toe trekken. Het Russische vliegtuig was op een huis neergestort en had daarbij een dodelijk slachtoffer gemaakt. Er was ook veel materiële schade aangericht die moest worden vergoed. Ik heb toen ook op het ministerie van Buitenlandse Zaken de onderhandelingen hierover geleid. Ik zat aan tafel met een delegatie die bestond uit een hele serie hoge Russische officieren, waaronder een generaal. De Russen hebben de schade helemaal vergoed.”

Sinds januari 1993 is hij procureur des Konings in Ieper, een klein gerechtelijk arrondissement, waar hij procureur Remi Donckerwolck opvolgde. Samen met Veurne, Aarlen, Marche-en-Famenne en Eupen heeft Ieper een van de kleinste parketten van het land. De pas in 1993 opgerichte gerechtelijke politie had in Ieper slechts vier leden. Samen met de voormalige Bijzondere Opsporingsbrigade, nu verenigd in de GDA, beschikt Ieper over amper zeventien speurders. Zijn parket bestaat uit twee eerste-substituten, vier substituten en twee onderzoeksrechters. Waar nu Kristof Vulsteke tijdelijk aan toegevoegd is.

Een kenner van het West-Vlaamse gerecht beschrijft Coppens als volgt: “Hij mag door sommigen misschien niet worden beschouwd als de meest beslagen Belgische magistraat, maar hij is een minzaam, correct en zeer open magistraat, die alom geprezen wordt voor zijn inzet en die zijn dienst ook goed leidt.”

Typerend voor Coppens is zijn visie op zijn lessen aan de Brugse politieschool: “Ik geef er strafrecht en dat is voor mij belangrijk, want zo hou ik contact met de basis. Het is zeer verrijkend onderling van gedachten te wisselen over de problemen waarmee die nieuwe politiemensen dagelijks in de praktijk worden geconfronteerd. In een ivoren toren heb ik mij nooit verschanst.”

Willy Van Damme