HET WATERBEL-PROJEKT ?

Amper had de Vlaamse regering de wijziging goedgekeurd van het gewestplan Hasselt-Genk voor de toegangsweg tot het geplande Fenix-shoppingcenter op de mijngronden van KS in Waterschei, of de middenstandorganizatie NCMV en de Bond Beter Leefmilieu schoten met zwaar geschut tegen het “megalomane super-Wijnegem,” annex pretpark. “Ik word er stilaan een beetje wild van,” reageert direkteur Gerrit Lovink van HWP/Het Waterschei Projekt-Fenix NV., “de kritikasters halen de media, terwijl wij in het publieke debat nauwelijks aan bod komen.”

Het Milieu-Effekten Rapport (MER) ligt nu bij Aminal (de Vlaamse Dienst voor milieu en landinrichting) en in de tweede helft van februari zal Fenix op federaal niveau een aanvraag indienen voor een sociaal-ekonomische vergunning.

GERRIT LOVINK. We hebben voor de indiening van het MER gewacht op de beslissing van de Vlaamse regering ; Fenix is immers niet de bouwheer van deze toegangsweg. Anders dan men laat uitschijnen, zal deze het normaal verkeersbudget voor Limburg niet hypotekeren : van in 1989 heeft de Vlaamse regering gesteld dat zij voor de financiering een beroep zal doen op EU-fondsen. Het gaat niet op dat men ons de hele verkeersinfrastruktuur van Limburg op de hals zou schuiven, tot en met de werken aan de verkeerswisselaar van Lummen. Het gaat hier om één van de belangrijkste Europese verkeersassen naar het Ruhr-gebied. Met of zonder Fenix waren de verbredingswerken aan de E314 en de noord-zuid-verbinding ook gepland. De totaliteit van die wegenwerken wordt geraamd op 2,5 miljard frank. De tweede toegangsweg kost ongeveer 1,5 miljard frank. Mag ik erop wijzen dat de stad Oberhausen in het geheel privé-gefinancierde gelijkaardige shoppingcentrum aldaar van Stadium ( nvdr. dezelfde privé-investeerder in het Fenix-shoppingcenter) zo’n 5 miljard frank neertelt voor de infrastruktuurwerken. En nog dit : men vindt het normaal dat de overheid investeert in de aanleg van industriezones. Welnu, wij brengen 5000 nieuwe jobs naar Limburg bungalowpark, bioskopen en golfterrein niet meegerekend.

Rechtstreeks 2500 nieuwe jobs, zegt u. Het NCMV gelooft niet dat Fenix banen bijbrengt, in het beste geval enkel een verschuiving van arbeidsplaatsen en een leegloop van de binnenstad ; Genk in de eerste plaats.

Omdat het NCMV ons studiewerk van Redema over 5820 arbeidsplaatsen verwierp, zijn wij akkoord gegaan met de door henzelf aangewezen “neutrale” derde : professor Aimé Heirman. Heirman bevestigt onze cijfers, met hier en daar zelfs een korrektie naar boven : een omzet van 16,4 miljard tegen onze 15,5 miljard voor het shoppingcenter alleen, waarvan 10,5 miljard komende van buiten de provincie Limburg. Het Planbureau berekende dat van die 15,5 miljard ruim 8,5 miljard zal terugvloeien naar de overheid door belastingbijdragen, BTW, minder werkloosheidsuitkeringen enzovoort. Men voorziet een verschuiving aan omzet van 10 % in een straal van 10 km (Genk dus), 4 % binnen de 30 km (Hasselt) en een impact van zo’n 2 % binnen de 50 km. Tegelijkertijd blijkt uit een enquête dat eendagstoeristen niet de hele dag in Fenix zullen rondhangen, maar ook Hasselt, Bokrijk en andere toeristische attrakties in Limburg zullen bezoeken. Tegenover een verlies van 4 % kan dus gemakkelijk een winst staan elders in de provincie. Het NCMV zou zich daarop moeten koncentreren. Het onderzoek van Heirman bevestigt ook de Redema-enquête bij een representatief staal van 3048 mensen (voor een bevolking van 16 miljoen mensen) : er is belangstelling voor Fenix tot in Nederland en Duitsland.

Het gevreesde verkeersinfarct kan dus realiteit worden ?

Wij verwachten gemiddeld 40.000 bezoekers per dag. Op topmomenten haalt Wijnegem Shopping Center al het dubbele, zonder dat dit terloops gezegd een negatieve weerslag heeft op de Antwerpse binnenstad. Men vergelijkt dan met het verkeer naar de kust op een drukke zomerdag. Dat is fout. Daar moet bijna alles via de E40. Hier zal meteen een spreiding plaatsvinden over de verschillende autosnelwegen rond Genk. Daarnaast zijn er onderhandelingen aan de gang met De Lijn en willen we de oude spoorlijn Genk-Maasmechelen, die dwars door het Fenix-domein gaat, opnieuw in gebruik laten nemen. Wij bouwen op onze kosten het Fenix-station en de NMBS wil meedoen als er jaarlijks 400.000 gebruikers zijn. Dit is 3 % van het aantal bezoekers, wat we uiteraard willen opdrijven. Tegen de Groenen wil ik zeggen dat NV Mijnen 70 ha natuurgebied zal openstellen voor het publiek en dat we nu bezig zijn met het aanplanten van 60.000 bomen.

Blijft de vraag of KS-geld naar dit soort projekten moest gaan ? Volgens oud-KS-manager Peter Kluft waren al die overheidsmiljarden niet nodig.

Kluft dacht inderdaad aan een konstruktie met uitsluitend privé-investeerders. En er was interesse om dat te doen. Nu is het zo dat HWP-Fenix, dus de Vlaamse regering, slechts voor 790 miljoen of 24 % in de projektmaatschappijen participeert. Daarop hebben we put-opties en privatizering vóór 2005 is dus de normale gang van zaken, waardoor de overheid haar inzet rekupereert voor de Limburgse Rekonversie Maatschappij. Op vraag van de privé-investeerders in Fenix werden de kontrakten van december ’93 in oktober ’95 herbevestigd. Stadium investeert 8 miljard, zijnde 100 %, in het shoppingcenter. Hun Europese strategie steunt op drie polen : de Meadowhall in het Britse Sheffield (65.000 m² met na 5 jaar 15 miljard omzet), CentrO in Oberhausen (70.000 m², dat opengaat in september) en Fenix (100.000 m²) in Genk. In deze driehoek woont twee derden van de Europese bevolking. Onze partner Stadium weet heel goed waarmee hij bezig is. België en Duitsland bengelen qua mega-winkelcentra in Europa onderaan, met Griekenland en Turkije : 40 miljoen m² tegen 100 miljoen als gemiddelde en meer dan 200 miljoen in Engeland, Frankrijk en Zweden. Half maart verwachten wij het conform verklaarde MER om begin april de bouwvergunningen aan te vragen. Voor de zomer hopen we de procedure op het federale niveau af te ronden, zodat na uitputting van de beroepsprocedure de werkzaamheden eind ’96 kunnen beginnen. We openen eind ’98.

ERIK BRUYLAND

GERRIT LOVINK (HWP-FENIX) Op 15,5 miljard omzet vloeit 8,5 miljard terug naar de overheid.