Het voordeel van de regelmaat

Door regelmatig te investeren in fondsen spreiden spaarders hun beleggingen over een lange periode en in een brede waaier van aandelen. Soms kopen ze als de markten duur zijn, maar ze beleggen evengoed als ze goedkoop zijn.

Veel spaarders laten zich afschrikken door de wilde bewegingen die aandelenmarkten soms maken. Maar als u op lange termijn een vermogen wilt opbouwen — bijvoorbeeld om uw pensioen mee aan te vullen — dan moeten aandelen onvermijdelijk een belangrijk onderdeel van uw spaarplan uitmaken. Historisch bieden aandelen het hoogste rendement, op afstand gevolgd door obligaties. Cash — geld op een spaarrekening dus — rendeert op lange termijn nauwelijks genoeg om de inflatie te compenseren.

Tegenover het potentieel hogere rendement van aandelen staat een hoger risico. De koersen van aandelen zijn veel volatieler dan die van obligaties, zeker voor wie belegt in individuele aandelen. Een aandeel kan door slecht nieuws in korte tijd tientallen procenten van zijn waarde verliezen. De brede aandelenmarkt — of een gediversifieerd aandelenfonds — is minder volatiel dan een individueel aandeel, maar kan op jaarbasis ook schommelingen van meer dan 30 procent laten optekenen.

Kopen op een dieptepunt

Hoe belegt u het beste in aandelen? Een veelgehoord advies is te kopen als aandelen goedkoop zijn en te verkopen als ze duur zijn. Dat klinkt verstandig, maar het is zelfs voor professionele beleggers bijzonder moeilijk — zo niet onmogelijk — om precies te voorspellen wanneer aandelen hun top- of hun dieptepunt hebben bereikt.

Bovendien laten mensen zich leiden door hun emoties. Als de aandelenmarkten al een tijd stijgen, kunnen veel spaarders niet aan de verleiding weerstaan om ook voor aandelen te gaan. Dat leidt er vaak toe dat ze instappen op een moment dat de markten bijna hun top hebben bereikt. Na de onvermijdelijke correctie is de neiging vaak groot om te verkopen. Pas als de aandelenmarkten opnieuw zijn gestegen, voelen ze zich voldoende gerustgesteld om weer in aandelen te stappen. In de praktijk betekent dat dat spaarders aandelen kopen als ze duur zijn en dat ze verkopen als ze goedkoop zijn — het omgekeerde van het advies. Ze dreigen vooral veel geld te verliezen.

Automatisch beleggen

Om die risico’s te ontlopen, kunt u kiezen voor een automatisch beleggingsplan. Door op geregelde tijdstippen een som geld te investeren, vermijdt u dat u zich laat meevoeren door uw emoties. Soms koopt u duur, maar u investeert evengoed als de markten goedkoop zijn en als de meeste beleggers aan de zijlijn staan. Dat werkt het best met beleggings- en indexfondsen. Zo spreidt u uw beleggingen niet alleen over een lange periode, uw beleggingen zelf zijn ook gediversifieerd over een groot aantal aandelen. Daardoor is uw geld minder kwetsbaar voor problemen in een individuele onderneming of sector.

Automatisch beleggen is een techniek die u al toepast bij het wettelijkpensioensparen. Elk jaar kunt u in een pensioenspaarfonds een bedrag storten, dat u kunt aftrekken van uw personenbelasting (in 2014 bedroeg de maximuminleg 950 euro). U kunt dat bedrag bijvoorbeeld in tweeën splitsen en in juni en december 475 euro storten.

Beleggen in fondsen

Dezelfde techniek kunt u hanteren met beleggingsfondsen. U kan zelf uw plan opzetten en op vaste tijdstippen een bepaald bedrag beleggen in een fonds naar keuze. Heel wat Belgische banken hebben automatische beleggingsplannen waarbij u regelmatig een vooraf bepaalde som kunt beleggen in een of meer fondsen. Vaak zijn dat de eigen huisfondsen.

Bij Deutsche Bank kunt u beleggen in een selectie van beleggingsfondsen van onafhankelijke fondsbeheerders tegen 0 procent instapkosten, maar u moet wel minimaal 100 euro per fonds per maand investeren. Door bijvoorbeeld te kiezen voor een gemengd fonds als BlackRock Global Funds – Global Allocation, kunt u tegelijk in aandelen en in obligaties beleggen.

Bij Keytrade Bank kunt u met het Keyplan al vanaf 25 euro per maand zonder instapkosten beleggen in een selectie van veertig fondsen (u vermijdt zo de gebruikelijke kosten van 9,95 euro per transactie). Om beleggers te helpen, heeft Keytrade enkele modelportefeuilles samengesteld, afhankelijk van hun beleggersprofiel. Als u binnen de vijf jaar uit het plan wilt stappen, moet u 9,95 euro per fonds betalen om die te laten transfereren naar uw gewone effectenrekening. Wilt u de fondsen verkopen, dan betaalt u nog eens 9,95 euro per transactie.

Bij Crelan kunt u eveneens terecht vanaf 25 euro per maand, al zijn er alleen maar fondsen van vier fondsenhuizen beschikbaar.

Beleggen in indexfondsen

Steeds meer beleggers verkiezen goedkope indexfondsen (trackers) — die al of niet beursgenoteerd zijn — boven de dure, actief beheerde fondsen. Verscheidene studies hebben uitgewezen dat door de hoge beheerskosten de meerderheid van de actieve fondsbeheerders er op lange termijn niet in slaagt de brede markt te verslaan. Ook de bekende belegger Warren Buffett schreef in zijn jongste brief aan zijn aandeelhouders dat voor de grote meerderheid van de beleggers een passief beheerd indexfonds de beste optie is.

Het is belangrijk de populairste indexen te vermijden. De S&P-500 index, die de vijfhonderd grootste Amerikaanse beursgenoteerde ondernemingen omvat, is bijvoorbeeld erg in trek bij beleggers. Daardoor zijn die aandelen relatief duur en dus gevoeliger voor correcties. Een oplossing is te kiezen voor kleine en middelgrote ondernemingen via bijvoorbeeld de Vanguard Small-Cap ETF (ticker: VB) en Vanguard Mid-Cap ETF (ticker: VO).

Zelf een automatisch beleggingsplan opzetten, vergt meer werk. U kunt bijvoorbeeld om de drie à zes maanden een vast bedrag beleggen in een beursgenoteerd indexfonds (exchange-traded funds of ETF’s) naar keuze. Op die manier beperkt u de transactiekosten die gepaard gaan met een beursoperatie. ETF’s kunt u net zoals gewone aandelen kopen op de beurs. De populaire Vanguard-ETF’s noteren bijvoorbeeld op de beurs van New York en zijn zeer liquide. Gemengde indexfondsen bestaan tot nader order niet. U zult met verschillende ETF’s moeten werken om tot een evenwichtige spreiding tussen aandelen en obligaties te komen.

MATHIAS NUTTIN

Zelfs professionele beleggers kunnen moeilijk voorspellen wanneer aandelen hun top- of hun dieptepunt hebben bereikt.