Het schone geld achter Bozar

Vorige maand vonden dik vijfhonderd zakenlui de weg naar Bozar Experience: een introductiedag om bedrijven warm te maken voor cultuur én sponsoring.

Ten tijde van recessie gaat overal de schaar in, ook in de cultuurbudgetten. Denk maar aan Joke Schauvlieges omstreden besparingsmaatregel om het Ballet van Vlaanderen en de Vlaamse Opera te fuseren. Maar Vlaanderen is niet de enige regio waar in budgetten wordt geknipt. De Engelse conservatieve regering snijdt 30 procent uit de cultuursubsidies in de hoop dat filantropen het gat opvullen. En sinds de Italiaanse overheid de geldkraan dichtdraaide, wacht noodlijdend erfgoed genre Pompeii en het Colosseum op particuliere weldoeners. Toen cultuurminnend Nederland massaal de straat op trok uit protest tegen de besparing van 20 procent in het culturele veld, repliceerde de liberale staatssecretaris van Cultuur dat de sector minder afhankelijk van subsidies moet worden.

Dat is koren op de molen van Jan Robberechts, die sinds kort aan het hoofd staat van Bozar Corporate Development & Memberships. De Brusselse kunstinstelling krijgt jaarlijks dik 21 miljoen subsidie en haalt minstens evenveel middelen binnen met ticketverkoop, coproducties en funding: giften en sponsoring van particulieren en bedrijven. Robberechts: “In deze moeilijke tijden is iedereen het aan zichzelf verplicht zo klantgericht mogelijk te zijn. Bozar mag dan een federale instelling zijn, we hebben de spirit van een privéonderneming. Om dat duidelijk te maken aan bedrijven organiseerden we de Bozar Experience.”

Wat hield dat precies in?

JAN ROBBERECHTS. “Het was een event om bedrijven wegwijs te maken in het gebouw en de programmatie van Bozar. Op die manier kunnen we ook laten zien hoe zij ons artistieke aanbod kunnen gebruiken voor hun bedrijfsdoelstellingen. Tijdens de rondleiding presenteerden we Victor Horta’s gebouw als een meesterwerk van 33.000 vierkante meter en acht verdiepingen, niet als een doolhof. Bovendien bieden we hier acht kunstdisciplines aan. Muziek is het bekendst, maar we hebben ook literatuur, beeldende kunst, architectuur, cinema, theater en dans. Er namen 500 bedrijfsleiders deel aan deze eerste editie van de Bozar Experience. Ik durf nu al te spreken van een succes.”

Wat heeft Bozar de bedrijven precies te bieden?

ROBBERECHTS. “Er zijn verschillende formules. Zo hebben we partnership op lange termijn met permanente zichtbaarheid in het gebouw, op de website en in onze publicaties. Daarnaast kunnen bedrijven kiezen voor een advertentie in onze jaarbrochures, maandelijkse magazines of programmaboekjes. Voor kmo’s is sponsoring van een specifieke expo of concert vaak interessant. Dat kan al vanaf een paar duizend euro. Voorts bieden we businessseats en nocturnes aan, al dan niet met catering. Bozar werkt samen met een scala aan traiteurs, eentje is zelfs volledig bio. Ten slotte zijn al onze zalen te huur. Meestal is bedrijfssteun natuurlijk in de vorm van geld, maar sommige bedrijven sponsoren ook in natura. Denk aan hotels – handig als we een symfonieorkest van ruim honderd man te gast hebben – en autobedrijven.”

Hoe gaat zo’n sponsordeal precies in zijn werk?

ROBBERECHTS. “Als bedrijven geïnteresseerd zijn, praten we samen over de ideale formule. Dat is een heel minutieus werk. We moeten ervoor zorgen dat we precies díe evenementen uitzoeken die goed aansluiten bij de doelgroep van het bedrijf. Gelukkig kunnen we rekenen op een deskundig achtkoppig team. We proberen bedrijven natuurlijk zo lang mogelijk aan ons te koppelen, maar we weten ook wel dat veel ondernemingenhun budget verdelen over cultuur en sport.”

Is die bedrijfssteun aftrekbaar van de belasting?

ROBBERECHTS. “Helaas, sponsoring is een commerciële deal en dus enkel aftrekbaar als marketingkosten. Giften zijn wel grotendeels belastingvrij. Maar sinds kort bestaat er een tussenvorm: competentiemecenaat. Daarbij biedt een bedrijf zijn vakmanschap – denk aan een schilder, restaurateur, audiovisueel bedrijf, enzovoort – aan in ruil voor aantrekkelijke fiscale tegemoetkomingen. De formule ontstond enkele jaren geleden in Frankrijk toen het Louvre en het Kasteel van Versailles in financiële moeilijkheden zaten. In Frankrijk is er inmiddels een speciale wet voor en ik verwacht dat België binnenkort volgt. Maar voorlopig kunnen we dus enkel zulke deals sluiten met Franse bedrijven of firma’s met een groot filiaal daar. Het Magritte Museum – waar de renovatie volledig werd gerealiseerd met een competentiemecenaat van GDF Suez – is voorlopig het enige Belgische voorbeeld. Het is de gedroomde formule voor de verdere renovatie van het Paleis voor Schone Kunsten.”

Tot tien jaar geleden kende iedereen Bozar als Paleis voor Schone Kunsten. Wat is er gebeurd?

ROBBERECHTS. “In 2002 werd het Paleis voor Schone Kunsten een nv van publiek recht met sociaal oogmerk. Dat bracht wat organisatorische veranderingen met zich, zoals een eenvormig management voor alle activiteiten. Iets later kwam de merknaam Bozar: perfect uit te spreken in alle talen en hij dekt al onze kunstdisciplines. Intussen evolueren we naar een Europees cultuurhuis. Elk halfjaar zetten we de nieuwe EU-voorzitter in de schijnwerpers met exposities, concerten, theater en meer. Ook financieel is dat interessant. Steeds meer grote internationale bedrijven vestigen een lobbykantoor in Brussel, puur voor de EU. Bozar is voor hen de ideale plaats om evenementen te organiseren of zakenrelaties te ontvangen.”

Krijgt u ook steun van particulieren?

ROBBERECHTS. “We hebben tussen de 200 en 300 bedrijven die ons steunen en dik 500 particulieren. Onze belangrijkste memberships zijn de Bozar Patrons. Zij betalen 3750 euro per persoon en hebben onbeperkt toegang tot alle activiteiten. Iets goedkoper is Bozar Circle, daarnaast zijn Bozar Club en My Bozar onze instapformules. Er zijn ook allerhande giften en legaten. Het duolegaat, waarbij zowel de nabestaanden als Bozar een deel krijgen, is veruit het interessantst. Bozar betaalt zelf geen successierechten, maar wel die van de andere erfgenamen. Een win-winsituatie.”

IRIS DE FEIJTER

“We proberen precies díe evenementen uit te zoeken die goed aansluiten bij de doelgroep van een geïnteresseerd bedrijf”