A lan Greenspan en Wim Duisenberg zijn ou- de knarren met grijze haren. Maar de gouverneur van de Amerikaanse centrale bank voert een beleid dat applaus krijgt van al wie jong is en in de schulden zit. De gouverneur van de Europese Centrale Bank, daarentegen, ligt meer wakker van de belangen van de schuldeisers, of dus van de koopkracht van de centen van de belegger. En die is per definitie ouder.
Bouwt u een huis, of leidt u een onderneming met een pak schulden in de balans, dan bent u een fan van Greenspan. Spaart u voor uw pensioen, of bent u een institutionele belegger, dan voelt u meer voor het beleid van Duisenberg.
Amerika vreest en bevecht immers deflatie en riskeert daardoor inflatie; Europa is als de dood voor inflatie maar riskeert deflatie. Het monetaire beleid van de Federal Reserve (Fed) is een stuk expansiever dan dat van de ECB. De Fed zinspeelde er zelfs op om, indien nodig, vers geld te drukken door overheidsobligaties in te kopen. Het is gewoon ondenkbaar dat de ECB dat in haar hoofd haalt. Misschien heeft de Amerikaanse economie meer nood aan monetaire stimuli dan de Europese, maar de Amerikaanse groeit intussen weer een stuk sneller dan de Europese economie.
Er huist een onderschat element in de verklaring voor de verschillende aanpak: de Amerikaanse bevolking groeit en verjongt, terwijl de Europese stagneert en vergrijst. De Amerikaanse bedrijven en gezinnen investeren en maken schulden, de Europese rentenieren en beleggen. Inflatie is de natuurlijke bondgenoot van de schuldenmaker en de erfvijand van de kredietverschaffer, want prijsstijgingen vreten de reële waarde van de schuld weg. Inflatie herverdeelt de welvaart van vermogend naar schuldenmakend, of bij veralgemening: van oud naar jong. Een inflatoir beleid is electoraal straffender in Europa dan in de VS. Centrale bankiers mogen dan onafhankelijk zijn, het vraagt compromissen tussen verkozen politici om ze te benoemen. En politici en bankiers denken ook wel eens aan de eigen oude dag.
Wanneer stuurt de bond voor jonge gezinnen een protestbrief naar Duisenberg? De beleggers stuurden in de VS al een protestbrief naar Greenspan door de langetermijnrentevoeten afgelopen zomer fors de hoogte in te jagen (zie ook blz. 54). Want ze zagen de bui hangen: op de agenda van Greenspan en president George Bush staat een inflatoir beleid om de schuldenlast van bedrijven, gezinnen en de overheid te verlichten. In de VS staat een herverdeling van de welvaart op stapel en de beleggers kunnen zich alleen trachten in te dekken door een hogere rente te vragen.
Dit is geen pleidooi voor een inflatoir beleid in Europa. Een losgeslagen inflatie is in niemands belang en in de VS kijken ze beter uit met wat ze doen. Maar de overdreven angst van de ECB voor alles wat ook maar een béétje naar inflatie ruikt, getuigt van een beleid van en voor oude knarren. Enkele procenten inflatie smeren de economie én verzachten het sluimerende generatieconflict. We hebben al de overheidsschuld, de pensioenschuld en de milieuschuld, waarvan kosten en baten onevenwichtig tussen jong en oud gespreid zijn. Een beetje inflatie kan die schuld wat verzachten en voor een rechtvaardiger herverdeling zorgen.
Daan Killemaes
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier