“HET ONDERWIJS STIMULEERT NIET”

Véronique Willems, studieadviseur van Unizo ( Unie van Zelfstandige Ondernemers), coördineerde een nieuwe studie over jongeren, onderwijs en ondernemen. Honderdvijftig jongere bedrijfsleiders werden tijdens de zomer van 2002 ondervraagd over hun schoolervaring en hun vingerwijzingen naar de pedagogen. Twee derde van de ondervraagden was man, een derde vrouw. De respondenten waren ingedeeld in drie leeftijdsgroepen van gelijk gewicht: 25 tot 29 jaar, 30 tot 34 en 35 tot 40.

“Onderwijs is een van de boosdoeners voor de lage Vlaamse ondernemersgraad. Bij het verlaten van de school denkt maar 7% van de jongeren aan het opstarten van een eigen zaak binnen de drie jaar, tegenover 19% in Amerika. Experts menen dat het lager en secundair onderwijs niet stimulerend werken voor creativiteit, zelfstandig en persoonlijk initiatief,” vat Willems samen. In de studies van de werkgeversverenigingen wordt het zelden met zoveel woorden gezegd, maar in het middelbaar onderwijs regeert bij een groep leraren nog steeds de nasleep van de anti-ondernemingsretoriek van de jaren zestig. De eerste generatie van hardliners is weg, hun opvolgers koesteren vaak even primitieve gedachten over ondernemen, winst, verlies, bedrijfscreativiteit. “Wat 11.11.11. vertelt, scoort hoger in het onderwijs dan wat het Vlaams Economisch Verbond, het Verbond van Belgische Ondernemingen of Unizo aanbieden,” zegt een kaderlid van VBO.

Unizo somt een reeks vaststellingen op van ondernemers over het onderwijs in Vlaanderen. 89% van de zelfstandige ondernemers werd op de schoolbanken niet gestimuleerd om te ondernemen. Véronique Willems: “In de eeuwige discussie of ondernemen is aangeboren of aangeleerd, zegt 31% van de ondervraagden dat ondernemingszin aangeboren is, 25% oordeelt dat het aangeleerd kan worden.” Rond 44% van de ondernemers zag het ondernemen op school al als toekomstig beroep. Maar, zegt Willems: “Het hoger onderwijs blijkt zijn rol voor het ondernemen hoe langer hoe minder waar te maken. Van de bedrijfsleiders tussen 35 en 40 gaf 30% aan op het ogenblik van de hogere studies lust tot ondernemen te hebben gekregen, bij de 25- tot 29-jarigen zakt dit naar 19%. De cijfers zijn merkelijk beter voor ondernemers met een diploma beroepssecundair onderwijs (80%) en algemeen secundair onderwijs (75%).”

Slechts één op vijf ondernemers kende leerkrachten die het zelfstandig ondernemen aanprezen en één op drie had steun aan de economisch gerichte vakken. “De contacten tussen de onderwijs- en de ondernemerswereld zijn volgens de ondervraagden onvoldoende gericht op de ondernemingszin. Slechts 28% van de ondernemers vond inspiratie tijdens een stage. Ook 28% kreeg trek in het ondernemen bij een bedrijfsbezoek en 17% werd aangespoord door deelname aan een project. Ervaringsgerichte acties leveren resultaat op,” meent Willems. Zij voegt eraan toe dat 46% van de respondenten nooit stage had gelopen, 48% nooit een bedrijf had bezocht tijdens de opleiding en 85% nooit aan een ondernemersproject werkte.

Zijn er oplossingen om de kloof te versmallen? Véronique Willems: “Drie suggesties halen de bovenhand: 26% wil een bijsturing van de manier van onderwijzen, 23% bepleit meer contacten met de ondernemerswereld en 5% haalt hoop uit meer positieve berichtgeving over het ondernemen.”

Frans Crols [{ssquf}]