Het jaar van de freelancer

2011 wordt hét jaar van de freelancers. Hun aantal zal dit jaar naar verwachting spectaculair groeien. En dus brengen ook de grote spelers hun kanonnen in stelling. Freelancers kregen nog nooit zo’n ruime keuze aan dienstverleners. Wie zijn de spelers? Welke gevaren loeren om de hoek?

Niet alleen bedrijven zoeken steeds meer flexibele werknemers, ook steeds meer werknemers hebben genoeg van de vaste uren en afspraken met hun baas. Ze zoeken bijvoorbeeld oplossingen om hun werk beter met hun gezin te combineren. Beide komen tot het besluit dat free-lancen weleens de oplossing zou kunnen zijn.

Tentoo, marktleider in de omkadering van freelancers, voelde vorig jaar de ommekeer. “Voordien was het moeilijk om bedrijven buiten de kunst- en audiovisuele sector warm te maken voor freelancers”, zegt Johan De Boel, algemeen directeur van Tentoo. “Maar we kenden ook nauwelijks andere dan creatieve freelancers.” In de komende twee jaar verwachten we een aantal- en omzetverdubbeling, van 7,7 miljoen euro omzet in 2009 tot bijna 16 miljoen euro.

Officiële cijfers over de freelancemarkt bestaan niet. Wel voelt iedereen de groei, zodat de grote jongens uit de uitzendwereld zich steeds nadrukkelijker op dat segment richten. USG heeft net met Unizo het grote Ikki-project gelanceerd, Randstad Professionals stoomt zich klaar om nog tijdens het eerste kwartaal uit te pakken met een verruimd en zichtbaarder dienstenaanbod. Unizo wil een eerste Dag van de freelancer lanceren in het voorjaar van 2011.

Geen apart statuut

Wat moet je daarmee als huidige of toekomstige freelancer? Besef eerst en vooral dat een freelancer in België juridisch en wettelijk niet bestaat. “Volgens de wetgever ben je ofwel zelfstandige ofwel werknemer”, zegt Herwig Muyldermans, algemeen directeur van sectorfederatie Federgon. “Wat we in Frankrijk kennen als Portage Salarial – een zelfstandige die als werknemer op de payroll van een tussenpersoon staat – bestaat hier niet. Tentoo, dat officieel als uitzendkantoor staat ingeschreven, komt het dichtst in de buurt.”

“De stap naar het zelfstandig ondernemerschap is dikwijls te groot”, klinkt het bij Tentoo. “Freelancen is dan een mooi alternatief. Je schrijft je in als werknemer bij een payrollorganisatie. Daardoor heb je de zekerheid van inkomen en werknemersvoordelen, gecombineerd met de vrijheid van een zelfstandige. Ideaal voor mensen die minder dan 100.000 euro per jaar factureren.”

Wie zoekt, die vindt

Aan welke diensten freelancers nood hebben, verschilt sterk volgens de aanbieder. De interimspelers? “Freelancers zoeken vooral gekwalificeerde en goede opdrachten”, preciseert Olivia Vandesande, general manager van Ikki. “Ze werken hard en moeten tegelijkertijd zoeken naar werk. Ze zijn hun eigen commerciële, financiële en operationele verantwoordelijke.” Ook kleinere tussenpersonen voelen de nood aan opdrachten. “We verzamelden meer dan 200 opdrachten en meer dan 300 cv’s in onze eerste acht weken”, vertelt Laurent Cauwel, sales & marketing manager van het recent opgerichte Freelancejob.be.

Tentoo en het kleinere Entreforce.be komen bewust niet tussenbeide in het zoeken of verdelen van opdrachten. “Ze hebben vooral nood aan zekerheid op sociaal, financieel en juridisch vlak, gecombineerd met zo weinig mogelijk administratieve beslommeringen, zoals opvolgen of contracten wel betaald worden”, zegt Peter De Bruyn van Entreforce. “Tegelijkertijd vertellen heel wat zelfstandigen ons dat ze geen gebrek aan opdrachten hebben, en ook de bijkomende lasten liever zelf beheren zoals een zelfstandige dat doet.”

Valkuilen

Sommige aanbieders mogen dan alle zekerheid van een werknemer beloven, het is toch oppassen. De enige methode om de goede dienstverleners van de cowboys te onderscheiden is een kritische vergelijking. Zoek een goed bereikbare speler die eerlijk antwoordt op alle vragen.

“Niet iedereen springt even strikt om met de regels”, analyseert Johan De Boel zijn concurrenten. “Soms wordt een te hoge onkostenvergoeding beloofd, namelijk meer dan het maximale wettelijke 10 % van de totale verloning. Door die grotere belastingvrije som stijgt het nettoloon per opdracht fors. Het nadeel is dat daar een lagere werkloosheidsvergoeding en een lager pensioen aan vasthangen, omdat die op het brutoloon berekend worden. Bovendien ontduiken zowel de freelancer als de werkgever rsz-bijdragen met mogelijk boetes tot gevolg. Meteen zien we dat die spelers geen dertiende maand uitbetalen en soms vakantiedagen in een lopend project niet in het contract opnemen.”

De interimspelers zien nog twee andere bedreigingen. Olivia Vandesande waarschuwt dat vele organisaties noch de opdrachtgevers, noch de freelancers ingeschreven op hun platform kennen.

Isabelle Callebaut van Randstad Professionals verdedigt haar winkel door erop te wijzen dat freelancers zich soms van de arbeidsmarkt afzonderen door zich enkel te focussen op wat een nicheplatform aanbiedt. “Verlies het totale beeld op opdrachten niet”, is haar advies.

HANS HERMANS