Het is inderdaad duidelijk

Eliyahu Goldratt heet een ‘goeroe van de industrie’ te zijn, niet minder dan een ‘genie’. We willen het best geloven, maar dat blijkt allerminst uit zijn jongste boek Dat is toch duidelijk?. Wat duidelijk is, is dat zijn ‘businessroman over retail’ de moeite niet waard is om te lezen. Het schrijfsel is een belediging voor de intelligentie van de lezer.Natuurkundige Goldratt publiceerde in 1984 zijn boek The Goal waarin hij zijn ‘theory of constraints’ uiteenzet. De auteur gaat ervan uit dat elke organisatie op zijn minst één beperkende factor heeft en hij wil zijn lezers helpen die te vinden en weg te werken. Er volgden verscheidene boeken.

Dat is toch duidelijk? is niet minder dan 186 pagina’s stationsroman om vooral te weten te komen dat je veranderingen niet mag opleggen, maar je werknemers er warm voor moet maken door hen de voordelen voor henzelf te doen inzien. Bovendien is het volgens de auteur goed om de bezwaren van de werknemers op voorhand te distilleren en er antwoorden op voor te bereiden. Om tot die conclusies te komen, hoef je echt geen genie te zijn. Gezond boerenverstand is meer dan voldoende.

Misschien kan de wijze waarop een beter stockbeheer tot stand komt, dat als tweede rode draad door het boek loopt, iets bijbrengen. Maar mag dat alstublieft korter en doeltreffender? Het idee om door middel van een roman, van ontspanning, de lezer daar- voor trachten te interesseren, slaat als een tang op een varken.

Dit keukenmeidengeschrift kan misschien nuttig zijn voor studenten bedrijfsmanagement. Al valt te betwijfelen of zij tijd willen vrijmaken voor een businessroman die het ook heeft over de zich door de keuken verspreidende geur van tomaat, oregano en mozzarella, en over de vraag of twee werknemers iets met elkaar hebben omdat ze samen koffiedrinken.

Iemand met een druk beroepsleven hoeft echt zijn tijd niet te steken in Dat is toch duidelijk?. Voor wie het toch niet kan laten: beperk u tot het addendum aan het einde van het boek waarin de vijf ‘focusstappen’ van Gold-ratts theorie staan: identificeer de beperkende factor van het systeem, beslis hoe die wordt geëxploiteerd, maak al het andere ondergeschikt aan bovenstaande beslissing, hef de beperkende factor op. De vijfde en laatste stap slaat alles: ‘Waarschuwing! Als door de voorafgaande stappen een beperkende factor is doorbroken, ga dan terug naar stap 1.’ Het doet denken aan het monopolyspel: ga direct naar de gevangenis en indien u voorbij start passeert, krijgt u niet de gebruikelijke bonus. In Gold-ratts eerste boek staat ‘waarschuwing’ in hoofdletters en wordt het gevolgd door niet minder dan vier uitroepingstekens.

Dat is toch duidelijk? Zeer zeker. Geld uitgeven voor zo’n karamellenwijsheden is geen goed idee.

Eliyahu Goldratt, Dat is toch duidelijk? – een businessroman over retail, Spectrum, 2010, 189 blz., 22,99 euro

Boudewijn Vanpeteghem