‘Het herstel is zwak en breekbaar’

De dalende inflatie en de zwakke groei in Europa baren de Europese Centrale Bank zorgen. In de Verenigde Staten wordt uitgekeken naar een jaar van hogere groei.

Terwijl in de Verenigde Staten de rente op overheidsobligaties langzaamaan stijgt, zit Europa in de omgekeerde situatie. In november is de inflatie volgens Eurostat verder gedaald van 0,9 naar 0,8 procent. De eurozone flirt dus stilaan met deflatie, wat geen goed nieuws is voor schuldenaars. Deflatie leidt tot minder overheidsinkomsten uit lonen en belastingen, terwijl de schuld niet in waarde daalt. Voor obligatiebeleggers is deflatie een gemengde zegen. Hun kapitaal wordt wel meer waard, maar de rentevergoeding is zeer laag.

In november vorig jaar verlaagde de Europese Centrale Bank (ECB) haar rente van 0,5 naar 0,25 procent. Vorige week besliste ze de rente op dat historisch lage peil te houden, maar voorzitter Mario Draghi verklaarde ook dat hij de lage inflatie nauw in de gaten houdt. Het streefdoel van de ECB is een inflatie licht onder 2 procent. Draghi wees er ook op dat het Europese herstel nog altijd “zwak en breekbaar” is, en bovendien te afhankelijk van de export. Pas als de binnenlandse vraag opnieuw aantrekt, wordt het herstel duurzaam.

In rustiger vaarwater

De opvallende daling van de overheidsrente in de eurozone sinds begin dit jaar wijst erop dat de eurozone in rustiger vaarwater is terechtgekomen. Maar ze houdt het gevaar in dat de Europese politici niet langer de noodzaak voelen om hun economie te blijven hervormen. Enkel als Europa zijn groeipotentieel structureel verhoogt — bijvoorbeeld door een flexibelere arbeidsmarkt, meer concurrentie, een hogere participatiegraad en een grondige sanering van de banksector en de overheidsfinanciën — is een Japans deflatiescenario te vermijden.

Bij veel spaarders is de verleiding groot hun geld op een spaarrekening te laten staan, in afwachting dat de rentes stijgen. Maar het rendement van een spaarboekje ligt onder het niveau van de inflatie, zodat ze daarmee eigenlijk geld verliezen. Voor oudere beleggers die hun vermogen willen beschermen, blijven obligaties de beste optie. Daarbij is het wel belangrijk dat ze hun vermogen spreiden over obligaties met verschillende looptijden, tot zes jaar. Zo zorgen ze ervoor dat regelmatig een deel van het kapitaal op vervaldag komt, zodat ze snel kunnen inspelen op een rentestijging.

Geen paniekverkoop

De Verenigde Staten kijken vooruit naar een jaar van groei. Volgens het persagentschap Bloomberg zou de Amerikaanse economie dit jaar groeien met 2,6 procent, na een groei met 1,7 procent in 2013. De Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve (Fed), besloot haar dosis marktcocaïne af te bouwen: voortaan koopt ze maandelijks nog 75 miljard dollar aan hypotheken en overheidsobligaties in plaats van 85 miljard. Het stimuleringsprogramma zou tegen eind dit jaar stoppen.

Hoewel de markt daarop al gedeeltelijk had geanticipeerd — de tienjarige rente was gestegen naar 3 procent – kunnen we nog een kleine stijging verwachten tegen eind dit jaar. Een paniekverkoop van Amerikaanse overheidsobligaties, die leidt tot een forse koersdaling, is weinig waarschijnlijk. De Fed heeft duidelijk laten verstaan dat ze geen extreme volatiliteit op de markten zal dulden. De afbouw is dus geen automatisch proces en kan op elk moment weer worden teruggedraaid. Bovendien wordt een verhoging van de officiële rentevoet van de Fed niet verwacht vóór 2015.

Crisis in Turkije

De politieke crisis die de Turkse regering in haar greep heeft, laat zijn sporen na op de financiële markten. Zo is de Turkse lira de voorbije zes maanden met 16 procent gedaald tegenover de euro. Maar hoewel elke crisis kansen biedt, vinden we het nog te vroeg om nu al te gokken op een herstel van de Turkse lira. De politieke crisis is nog niet voorbij en het land kampt met structurele problemen, zoals een tekort op zijn betalingsbalans. De groei van de voorbije jaren werd vooral gefinancierd met vluchtig buitenlands kapitaal.

De komende maanden blijven moeilijk voor de lira, waardoor beleggers mogelijk tegen nog lagere niveaus kunnen instappen. Gezien het risico, is het raadzaam een positie in lira te beperken tot enkele procenten van een portefeuille.

MATHIAS NUTTIN