Het einde van de wereld

Geert Noels

E conomen en beleggers die nu plots het einde van de wereld voorspellen, hebben maar gedeeltelijk gelijk. Het is het einde van één bepaalde soort wereld, namelijk die van het gratis krediet, de hefboombanken (!), de ongebreidelde risico’s en de illusies over tweecijferige beleggingsrendementen. De rest van de wereld hoeft zich geen zorgen te maken.

I t’s the end of the world as we know it (and I feel fine)

(REM)

Het deuntje galmde vorige week een paar keer door mijn hoofd toen het bloed van de beursschermen droop. Het angstgevoel dat er normaal bij hoort, ontbrak echter. De analisten die enkele maanden geleden het recessiescenario nog weglachten, staken nu iedereen voorbij met doemscenario’s. Als het slecht gaat met de financiële sector, moet iedereen zich blijkbaar slecht voelen. De opinies over de wereldeconomie worden veelal gemaakt door economen die op de loonlijst van financiële instellingen staan. En dus krijgt de financiële blues veel airplay in de media, tot iedereen het It’s the end of the world-melodietje meezingt.

Er is echter leven buiten de financiële sector én buiten de Verenigde Staten.

Kies uw crisis, en bepaal uw beleggingsstrategie. Intussen weten we waarom de financiële markten op maandag 21 januari in een verkoopspiraal werden geduwd. Een 31-jarige trader van de Franse bank Société Générale had in zijn eentje een verlies van 5 miljard euro opgestapeld en netjes verborgen. SocGen werd veelvuldig tot ‘Derivatenbank van het Jaar’ bekroond, wegens zijn uitmuntende risicobeheer. Een beetje zoals Enron tijdens die vorige financiële crisis het uithangbord was van het ‘innovatieve zakendoen in de nieuwe economie’.

Als voorbeeld bij uitstek van het moderne hefboombankieren mag het niemand verbazen dat Société Générale nu op de blaren moet zitten. Het gevolg was dat vorige week maandagochtend de bank besliste om de posities tegen eender welke prijs af te wikkelen. Het is niet zo makkelijk om 5 miljard euro verlies te lijden, de onderliggende positie bedroeg 50 miljard euro, dit betekent een gemiddeld koersverlies van 10 %. Jérome Kerviel, de sterhandelaar van SocGen, blaast hiermee Nick Leeson uit het Guinness Book of Records. De legendarische trader van Barings Bank kon in 1995 maar één derde van dit verlies opstapelen. Voor de volgende rogue trader ligt de lat weer een pak hoger …

De gevolgen op de Europese beurzen waren in verhouding. Maandag viel de markt door de verkopen van SocGen als een baksteen naar beneden, wat andere spelers angstig maakte en in paniek mee deed verkopen. Dinsdag ging de verkoopdruk onverminderd voort, aangewakkerd door de enorme media-aandacht. Maandag was het voor niet-beleggers een feestdag in de VS. De Amerikaanse centrale bank, blijkbaar niet op de hoogte van het SocGen-verhaal, dacht dat de paniek werd veroorzaakt door de Amerikaanse recessie, en deed haar rente tussentijds met 75 punten dalen. Uitzonderlijk. De paniek was daarmee volledig.

Beleggers mogen nu uit drie menu’s kiezen:

Voor de optie financiële crisis, druk op kopen.

Een Amerikaanse recessie, inclusief vastgoed- en bankencrisis, betekent aandelen houden (de oorlog krijgt u er gratis bij).

Gelooft u in een recessie en algemene aandelenzeepbel, dan kunt u nu best verkopen.

En wilt u er eerst nog eens rustig over nadenken, kijk dan naar onderstaande grafiek.

Mijn jaarlijkse optreden in Davos. Ik was er maandag graag bij geweest, daar in de Zwitserse Alpen. Al was het maar om even de sfeer te proeven bij de start van de jaarlijkse hoogmis van de crème de la crème van de beslissingsmakers in deze wereld. Door ongetwijfeld een spijtige vergissing van de organisatie werd ik vorig jaar al niet uitgenodigd om de keynote speech in Davos te verzorgen. Daardoor was ik toen genoodzaakt om een virtuele speech te houden via deze column.

Helaas merk ik dat de Zwitserse organisatie dit jaar opnieuw is voorbijgegaan aan zakenbladen zoals Trends, en vasthoudt aan columnisten en economen van kranten zoals de Financial Times (ene Martin Wolf) en de The New York Times (wat heeft Thomas Friedman nu meer dan Marc Buelens?).

Ik had dit jaar nochtans tijdig een voorstel ingestuurd voor een werksessie met financiële toplui. Een workshop getiteld common sense (wat toch ietsje beter klinkt dan een lesje boerenverstand). Ik wilde er drie eenvoudige tips presenteren die – zoals intussen weer eens is gebleken – een verschil van enkele miljarden dollar kunnen maken voor de aanwezige CEO’s in de hoogtechnologische en supergesofisticeerde financiëledienstensector.

Tip 1: Geef geen geld aan mensen die het niet kunnen terugbetalen.

Tip 2: Mooi verpakte rommel blijft rommel.

Tip 3: There’s no such thing as a free lunch, ofwel geen extra rendement zonder extra risico.

In de afgelopen weken werd de financiële sector nederiger, de Amerikaanse centrale bank zwakker en de belegger risicobewuster. Dat is niet het einde van de wereld. Het geeft juist vertrouwen in een evenwichtiger toekomst.

DE AUTEUR IS HOOFDECONOOM VAN PETERCAM VERMOGENSBEHEER. REACTIES: visienoels@trends.be