De vorming van een Vlaamse tripartiteregering is een opwarmertje voor formateur Yves Leterme (CD&V). Het wordt een veel moeilijker klus om een stek te veroveren in de federale regering, want dan zal Leterme met zijn gewiekste en machtigste tegenstander, de Waalse voorman Elio Di Rupo (PS), rond de onderhandelingstafel moeten. Want laten we wel wezen, CD&V dreigt in een val te trappen als het een Vlaams beleid voert dat ondermijnd kan worden door het veel machtiger federale niveau. Voor Leterme is het dus wellicht én Vlaams én federaal regeren of helemaal niet regeren.
Maar wie aan tafel moet met Di Rupo, heeft best stevige troefkaarten op zak. Di Rupo weet ook dat als hij de CD&V en vooral het staatsgevaarlijke N-VA aan boord hijst van de federale boot, de communautaire onderhandelingen weer hoog op de agenda zullen staan. En dat is het laatste wat Di Rupo wil, want een sterk en verankerd federaal niveau is de verzekering van de Waalse verzorgingsstaat.
Door de MR in te ruilen voor de CdH wil Di Rupo trouwens aantonen dat een asymmetrische regering op Waals niveau moet kunnen. Waarom zou dat dan op Vlaams niveau ook niet kunnen? Di Rupo ziet er geen graten in dat België bestuurd wordt door bijna alle kleuren van de regenboog – zolang de federale staat maar intact blijft. Waar blijft premier Guy Verhofstadt ( VLD) om te waarschuwen voor chaos?
Leterme moet zich dus wapenen met een stevige koevoet als hij wil inbreken op federaal niveau. Daar is hij mee bezig. De Vlaamse formateur bestelde een studie bij het Rekenhof om de moeilijkheden van de Vlaamse begroting in de verf te zetten. Nu ja, moeilijkheden, de Vlaamse schuld is klein en Vlaanderen kan nog altijd uitpakken met een begrotingsoverschot. Slotsom is dat Vlaanderen er eigenlijk warmpjes inzit, zeker nu de Lambermont-miljoenen steeds harder in de richting van het noorden stromen. Yves Leterme weet dat, maar creëert wijselijk een sfeer van schaarste. Want als het minder gaat dan begroot en als er zoveel noden zijn en als de schuld toch al klein is, waarom zou Vlaanderen dan nog die strakke budgettaire discipline opbrengen die het aan de federale regering beloofd heeft?
Als Leterme echter deze afspraken opblaast, dan moet de federale overheid de broeksriem wat meer aanhalen. Dat zal ook en vooral Wallonië pijn doen en dat is wellicht het laatste wat Di Rupo wil. Leterme kan de Vlaamse spaarijver dus als breekijzer gebruiken om de deur tot de federale regering te forceren en om de Franstalige broeders aan de communautaire onderhandelingstafel uit te nodigen.
Maar of het verstandig zou zijn om de uitgavenkraan ook in Vlaanderen open te draaien en dus de Vlaamse begrotingsorthodoxie overboord te gooien? Neen, waarom trouwens zou Vlaanderen zijn openbare schuld niet helemaal wegwerken, en meer nog, waarom zou Vlaanderen geen spaarpot opbouwen die belegd kan worden in federaal schuldpapier? Het is een strategie van lange adem, maar Vlaanderen als bankier van federaal België, dat zou pas een interessante onderhandelingspositie zijn.
Daan Killemaes
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier