Het beste dieet ter wereld

Het effect van lichaamsbeweging om het lichaamsgewicht onder controle te houden, wordt onderschat.

Voor het eerst in honderd jaar is de levensverwachting van de Amerikanen met vier tot negen maanden gedaald. Die toename wordt rechtstreeks in verband gebracht met zwaarlijvigheid, een probleem waar intussen zo’n dertig procent van de Amerikanen mee worstelt. Als de obesitasepidemie zich blijft doorzetten, voorspellen dezelfde onderzoekers een daling van de levensverwachting met vijf jaar tegen 2055 (N Engl J Med 2005; 352: 1138-1145).

In Europa gaat het er niet veel beter aan toe: ook bij ons kampen steeds meer volwassenen met gewichtsproblemen. Om de trend om te buigen, starten verschillende ziekenfondsen campagnes rond bewegen. Want Vlamingen zijn niet bijster sportief. Uit recent onderzoek van het Steunpunt Sport, Beweging en Gezondheid, een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap, blijkt dat meer dan een kwart van de mannen en meer dan de helft van de vrouwen in alle leeftijdscategorieën geen enkel uur sport per week beoefent. De algemene trend zowel bij mannen als bij vrouwen is een sterke daling aan lichaamsbeweging na achttien jaar en pas een lichte herneming vanaf 45 jaar.

Teleurstellende tabellen

Gewoonlijk wordt bij overgewicht alle aandacht toegespitst op de voeding. De redenering dat overgewicht voornamelijk, of zelfs uitsluitend is toe te schrijven aan te veel eten, zit er goed ingebakken. Nochtans is voeding slechts één van de factoren die een rol spelen bij dik worden. Er zijn nog andere, zoals een erfelijke aanleg, gedrag, individuele stofwisseling, lichaamstemperatuur, persoonlijkheidsstructuur en lichaamsbeweging. Het effect van lichaamsbeweging op het lichaamsgewicht wordt vaak onderschat. Tabellen die weergeven hoeveel calorieën verbrand worden bij een bepaalde activiteit, zijn doorgaans teleurstellend.

Een voorbeeld. Eén kilogram lichaamsvet komt overeen met ongeveer 7000 kilocalorieën. Een volwassen vrouw van tachtig kilogram verbruikt al wandelend tegen drie kilometer per uur, ongeveer 204 kilocalorieën per uur. Dit betekent dat ze ongeveer 35 uur moet wandelen om er één kilogram af te krijgen. Geef toe, niet bepaald stimulerend!

Op die wijze voorgesteld krijg je de idee dat lichaamsbeweging nagenoeg zinloos is om gewicht te verliezen. Een foute voorstelling van zaken. Uit onderzoek blijkt namelijk dat regelmatige lichaamsbeweging in combinatie met een matige beperking van voeding sneller en efficiënter leidt tot gewichtsverlies dan een streng dieet alleen. Lichaamsbeweging krikt het zelfvertrouwen op, waardoor controle op het eetgedrag vereenvoudigt en makkelijker vol te houden is. Daarvoor hoef je niet iedere dag een halfuur te gaan joggen, fietsen of zwemmen. Begin met talrijke kleine activiteiten, luidt de boodschap: de auto wat verderop parkeren, de trap nemen in plaats van de lift, te voet of met de fiets naar de winkel. ‘s Avonds een blokje om met de hond.

Met dergelijke eenvoudige activiteiten die niet veel extra tijd vergen en tussendoor kunnen plaatsvinden, schroef je het energieverbruik met zo’n honderd kilocalorieën per dag op. Op die manier kan je per maand ongeveer een halve kilogram gewicht verliezen. Op jaarbasis komt dit overeen met zes kilogram. En dat louter met kleine dagelijkse inspanningen, zonder streng dieet en zonder sportclub.

Marleen Finoulst