Het parket van Brussel opent een onderzoek naar de manier waarop ING België bepaalde transacties van politicus Didier Reynders (MR) behandeld heeft. Heeft de bank een oogje dichtgeknepen voor een gereputeerde klant, of op zijn minst nagelaten de transacties tijdig te melden?
Het Brusselse parket startte vorig jaar een strafonderzoek naar mogelijke witwaspraktijken door Didier Reynders. De voormalig minister van Financiën en Europees commissaris stortte tussen 2008 en 2018 zo’n 700.000 euro cash geld op zijn rekening bij de bank ING. Die stortingen vielen buiten zijn normaal transactiepatroon. De bank stelde haar klant vragen, waarop Reynders schermde met opbrengsten uit kunst- en antiekhandel.
Daarop veranderde de politicus zijn modus operandi. Samen met zijn echtgenote kocht hij voor ongeveer 200.000 euro loten van de Nationale Loterij, waarvan de opbrengsten opnieuw op de ING-rekening van de politicus terechtkwamen. Pas in 2023 maakte ING België melding van verdachte transacties bij de antiwitwasautoriteiten. Reynders zelf ontkent alle schuld.
In het kader van het witwasonderzoek tegen Reynders komt de bank nu zelf in het vizier. Het parket opent een onderzoek naar ‘handel in invloed’ bij ING België. Het onderzoek komt er nadat de Nationale Bank haar inspectierapport over ING België en de manier waarop de bank de zaak-Reynders behandeld heeft overdroeg aan justitie. In dat rapport werden vooral vraagtekens gezet bij de laattijdige melding in 2023 door ING. Het gerechtelijk onderzoek tegen Reynders was toen al gestart, en dat gebeurde op instigatie van de Nationale Loterij.
CEO’s opgeroepen om verhoord te worden
De terminologie ‘handel in invloed’ doet vermoeden dat Reynders zijn macht aangewend heeft om de bank of bepaalde bankmedewerkers te beïnvloeden en de verdachte transacties niet te melden. Naar verluidt heeft het parket al een tiental hooggeplaatste ING-medewerkers daarover ondervraagd. Volgens de krant Le Soir zijn onder anderen Peter Adams en Erik Van den Eynden, de huidige en voormalige CEO van ING België, opgeroepen om verhoord te worden.
Banken hebben in het antiwitwasbeleid van de overheid een belangrijke verantwoordelijkheid gekregen. Zij moeten als een soort van eerstelijnsonderzoeksinstelling verdachte transacties zien te detecteren en indien nodig melden bij de antiwitwasautoriteiten, de Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI). Dat impliceert dat ze zowel het profiel van hun klanten, de herkomst van hun vermogen, als hun transacties nauwkeurig moeten screenen. Een zelfstandige die drie keer per week de inkomsten van zijn zaak in een cashautomaat stort, zal dus anders bekeken worden dan een particulier die nauwelijks contante opbrengsten heeft.
Verscherpt toezicht voor politici
“In het geval van prominente politici zijn de banken bovendien verplicht een verscherpt onderzoek uit te voeren”, legde Veerle Colaert op de VRT uit. Colaert is hoogleraar financieel recht aan de KU Leuven. “Politici zijn immers potentieel gevoelig voor omkoping of corruptie. Voor dergelijke personen moeten de banken een verhoogd toezicht uitoefenen.” Colaert beklemtoont dat ze de details van het onderzoek niet kent, maar kan zich niet van de indruk ontdoen dat ING eerder dan in 2023 de zaak bij de CFI had moeten melden.
Antiwitwasonderzoek door de banken is, gezien de talloze transacties die dagelijks gebeuren, vooral een zaak van IT-systemen en procedures. Op dat vlak heeft ING geen geweldig trackrecord. Zowel in België als in Nederland werd de bank al op de vingers getikt voor het niet correct opvolgen van de antiwitwasregels. In Nederland trof ING in 2018 een schikking om vervolging in een aantal dossiers te ontlopen. In België werd de bank door de NBB verplicht meer mensen aan te werven en de interne controlemechanismen te verbeteren.
Systemen en procedures zijn één zaak, maar het zijn nog altijd mensen die de signalen van mogelijke witwaspraktijken moeten oppikken en er melding van moeten maken. Dat het Brussels parket nu een onderzoek naar ‘handel in invloed’ (een vorm van corruptie) opent, lijkt erop te wijzen dat er indicaties zijn dat bepaalde, al dan niet hooggeplaatste, medewerkers van de bank niet gereageerd hebben op de alarmbellen die ongetwijfeld zijn afgegaan bij de transacties uitgevoerd door Didier Reynders. Het strafonderzoek moet nu uitwijzen wat er precies gebeurd is bij ING België, en wie daarvoor de verantwoordelijkheid draagt.